Ιαπωνία: «Τεκτονικές κινήσεις» και στις αγορές;

Σεισμός, μετασεισμοί, τσουνάμι, πυρηνικός κίνδυνος – η αλυσίδα των καταστροφών δεν παίρνει τέλος στην Ιαπωνία. Και αν η «επόμενη μέρα» αφορά στην ανοικοδόμηση της χώρας, κάποιοι σκέφτοναι από τώρα και την «μεθεπόμενη μέρα», δηλαδή την αντιμετώπιση των συνεπειών για την ιαπωνική και τη διεθνή οικονομία.

Συγκρατημένα αισιόδοξος παραμένει πάντως ο Ούλριχ Κάτερ, επικεφαλής οικονομολόγος της γερμανικής τράπεζας ΝΤΕΚΑ ΜΠΑΝΚ:

«Η εμπειρία του παρελθόντος λέει ότι για τους πρώτους δύο μήνες μετά από μία φυσική καταστροφή, η τοπική ή ακόμα και η διεθνής οικονομία επηρεάζεται, η βιομηχανική παραγωγή μειώνεται, όπως επίσης και η παραγωγή ενέργειας. Αλλά μόλις αρχίσουν τα πρώτα μέτρα ανοικοδόμησης με πρωτοβουλία του κράτους το κλίμα αντιστρέφεται γρήγορα. Η ανοικοδόμηση μπορεί να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα».

«Κλειστή» η ιαπωνική οικονομία;

Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και στην περίπτωση της Ιαπωνίας, εκτιμά ο Ούλριχ Κάτερ:

«Η Ιαπωνία είχε αρχίσει να ανακάμπτει από τις συνέπειες της παγκόσμιας κρίσης. Η οικονομία της παρουσίαζε ανοδικές τάσεις και αυτό μπορεί να συνεχιστεί. Αλλά και μία διακοπή της οικονομικής ανάπτυξης θεωρώ ότι δεν θα έχει οδυνηρές συνέπειες για τις υπόλοιπες χώρες, γιατί η ιαπωνική οικονομία παραμένει μάλλον κλειστή, παρά την έντονη εξαγωγική της δραστηριότητα».

Παράδειγμα οι εμπορικές σχέσεις με τη Γερμανία: μόλις το 1% των γερμανικών εξαγωγών κατευθύνεται προς την Ιαπωνία, από την οποία πάλι προέρχεται μόνο το 3% των γερμανικών εισαγωγών.

Γενικότερα τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί το ιαπωνικό μερίδιο στη διεθνή οικονομία. Ενώ το 1990 η συμμετοχή της χώρας στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν έφτανε το 14,3%, σήμερα περιορίζεται στο 8,7%. Και από πέρσι η Ιαπωνία δεν είναι η δεύτερη, αλλά η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αφού την έχει ξεπεράσει πλέον, ο προαιώνιος αντίπαλός της, δηλαδή η Κίνα.

Συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά και έμμεσες επιπτώσεις

Ο Βόλφγκανγκ Φραντς, επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Οικονομικών Μελετών, υποστηρίζει ότι δεν αποκλείονται έμμεσες επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο από μία ενδεχόμενη ύφεση στο Τόκιο:

«Αν παρουσιάσουν κάμψη στις εξαγωγές τους οι χώρες που παραδοσιακά εξάγουν στην Ιαπωνία, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις δικές μας εξαγωγές προς όλες αυτές τις τρίτες χώρες. Είναι ένα ενδεχόμενο που πρέπει να συνυπολογίσουμε.»

Παράδοξη φαίνεται η πτώση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου αμέσως μετά την καταστροφή στην Ιαπωνία. Η εξήγηση είναι βέβαια ότι η ζήτηση για πετρέλαιο μειώθηκε δραστικά στη «χώρα του ανατέλλοντος ηλίου». Όπως κι αν έχουν τα πράγματα η τιμή του πετρελαίου παραμένει μία άγνωστη μεταβλητή και μαζί με άλλους παράγοντες αβεβαιότητας συνθέτει ένα περιβάλλον αστάθειας στη διεθνή οικονομία. Αλλά ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΝΤΕΚΑ ΜΠΑΝΚ Ούλριχ Κάτερ επιμένει ότι δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα νέας ύφεσης:

«Έχουμε πράγματι κάποιους παράγοντες επιβαρυντικούς για την παγκόσμια οικονομία, οι οποίοι αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους. Για παράδειγμα την άνοδο της τιμής του πετρελαίου μέχρι πρότινος, την άνοδο επιτοκίων που έχει ήδη ανακοινωθεί στην Ευρώπη, την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα. Αλλά ακόμα και αν όλα αυτά λειτουργήσουν αθροιστικά, κατά τη γνώμη μου δεν επαρκούν για να επιστρέψουμε στην ύφεση.»

Zhang Danhong/Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου