Η διαφθορά επεκτείνεται και στο πεδίο των ιδιωτικών επιχειρήσεων

Η διαφθορά παίρνει γιγαντιαίες διαστάσεις σε κάποιες αφρικανικές χώρες, σε κάποιες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες και χώρες της Ασίας, αλλά υπεράνω υποψίας δεν είναι ούτε η Ευρώπη. Η διαφθορά βασιλεύει σε πολλές από τις 69 χώρες, στις οποίες διενεργήθηκε η έρευνα της «Διεθνούς Διαφάνειας».

Εάν εξετάσει κανείς το φαινόμενο από την οπτική γωνία της πολιτικής οικονομίας συμπεραίνει ότι οι άνομες αυτές δραστηριότητες οδηγούν σε στρεβλώσεις της αγοράς, σε ακύρωση του ανταγωνισμού και πολλές φορές στην κατάρρευση επιχειρήσεων που δεν είναι διατεθειμένες να «λαδώσουν» προκειμένου να διασφαλίσουν αναθέσεις έργων.

Η «Διεθνής Διαφάνεια» ωστόσο δεν ενδιαφέρεται μόνο για τις μακροοικονομικές συνέπειες. Ενδιαφέρεται για τις επιπτώσεις της διαφθοράς στη ζωή κάθε ανθρώπου ξεχωριστά και συμπεραίνει ότι ενώ οι ευκατάστατοι ή οι σχετικά ευημερούντες έχουν την άνεση να δώσουν το απαραίτητο φακελάκι σε δημοσίους λειτουργούς για να κάνουν τη δουλειά τους, για τους φτωχούς, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες η διαφθορά έχει ολέθριες συνέπειες.

Διαπλοκή λομπιστών και δημοσίων λειτουργών

Σύμφωνα με τα στοιχεία του «βαρομέτρου», πρωταθλήτρια Ευρώπης στις δωροδοκίες αναδείχτηκε η Λιθουανία με ποσοστό 30%. Ακολουθεί η Ελλάδα με 18% και στη συνέχεια η Ουγγαρία και η Ρουμανία με 14%. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ένας στους 20 Ευρωπαίους πολίτες αναγκάστηκε να δωροδοκήσει πέρσι για να εξυπηρετηθεί. Κάπως καλύτερα είναι τα πράγματα στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων και στην Τουρκία. Εξαίρεση εδώ η Σερβία που αγγίζει τα αρνητικά ποσοστά της Ελλάδας, περίπου το 20 % αναγκάστηκε και εδώ να δωροδοκήσει. Επίσης το 53 % των Ευρωπαίων πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύουν ότι ο ιδιωτικός τομέας λαδώνει για να επηρεάζει τις πολιτικές αποφάσεις. Η εκπρόσωπος της «Διεθνούς Διαφάνειας», Ιγκέτ Λαμπέλ λέει σχετικά: «Η διαφθορά είναι συχνά μια λεπτή υπόθεση. Συχνά διαπιστώνουμε ένα είδος διαπλοκής μεταξύ λομπιστών και δημοσίων υπηρεσιών, μια διαπλοκή διαρκείας που συνήθως καταλήγει σε παραχώρηση πλεονεκτημάτων προς κάποιες επιχειρήσεις. Επειδή λοιπόν αυτό το είδος διαφθοράς είναι λεπτή υπόθεση, είναι και πιο επικίνδυνη».

Σε σχέση με τις προηγούμενες εκθέσεις της «Διεθνούς Διαφάνειας» η φετινή διαπιστώνει διεύρυνση του πεδίου διαφθοράς από τα πολιτικά κόμματα και τις δημόσιες υπηρεσίες στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Και αυτό το φαινόμενο ενισχύεται από την ημέρα που άρχισε η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, λέει η κυρία Λαμπέλ και διευκρινίζει: «Η χρηματοοικονομική κρίση έχει μετατραπεί σε κρίση εμπιστοσύνης προς σημαντικούς δημόσιους και κρατικούς θεσμούς. Θα πρέπει ωστόσο να συμβαίνει το αντίθετο. Η κοινή γνώμη θα πρέπει να εμπιστεύεται τους θεσμούς εάν θέλουμε να βρούμε κοινές λύσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης και να δώσουμε ώθηση στις οικονομίες».

Κίνδυνος απώλειας εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς

Σύμφωνα με το «βαρόμετρο της διαφθοράς», τα πολιτικά κόμματα αναδεικνύονται παγκοσμίως ως ο πλέον διεφθαρμένος τομέας της κοινωνίας. Στον σχετικό κατάλογο προηγείται η Νιγηρία με ποσοστό 63% ακολουθεί η Ελλάδα και η Ινδία με 58%. Και όπως υπογραμμίζει η εκπρόσωπος της «Διεθνούς Διαφάνειας» Ιγκέτ Λαμπέλ: «Ο μεγάλος κίνδυνος είναι η απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών προς τα κοινοβούλια των χωρών τους. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε μεγάλη αποχή από τις εκλογές και κατά συνέπεια απώλεια κύρους των κρατικών θεσμών».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένες μεγάλες χώρες της ΕΕ, όπως η Γερμανία και η Γαλλία δεν συμμετείχαν στην έρευνα για τεχνικούς, όπως αναφέρεται, λόγους.

Christoph Hasselbach/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου