Ευρωβουλευτές: Πολιτευτές δεύτερης κατηγορίας;

Πριν από 20 ακόμη χρόνια τα γερμανικά κόμματα συνήθιζαν να στέλνουν στις Βρυξέλλες τους πολιτικούς που «περίσσευαν». Από τότε έχουν αλλάξει πολλά, ωστόσο το κύρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξακολουθεί να είναι υποβαθμισμένο. Τελικά έχουν ή δεν έχουν πολιτική ισχύ οι 736 βουλευτές που θα εκλεγούν;

Δεν αναδεικνύει κυβέρνηση, δεν διαθέτει αντιπολίτευση

Δραματικές ρητορικές μονομαχίες προκύπτουν σπάνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Άλλωστε, ο χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι ευρωβουλευτές δεν ξεπερνά κατά κανόνα τα δύο λεπτά. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά εφόσον το σώμα αποτελείται από 785 μέλη και η ημερήσια διάταξη είναι σε κάθε ολομέλεια υπεπλήρης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν αναδεικνύει κυβέρνηση και υπό την έννοια αυτή δεν διαθέτει αντιπολίτευση με την κλασική έννοια του όρου. Οι πολιτικές του συζητήσεις παραμένουν στην ουσία των ζητημάτων και δεν προσφέρονται για ρητορικές επιδείξεις. Στο Στρασβούργο το διακύβευμα δεν είναι η εξουσία και υπό την έννοια αυτή τα ευρωπαϊκά πράγματα δεν είναι σέξι.

Κι όμως ο νομοθετικός ρόλος του Ευρωκοινοβουλίου είναι σημαντικός. Οι ευρωβουλευτές ασκούν επιρροή, αλλά αυτό ελάχιστοι άνθρωποι το γνωρίζουν, θα πει ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής, Κλάους Χενς. «Περίπου τα δύο τρίτα των νόμων απαιτούν την έγκριση της πλειοψηφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προτού τεθούν σε ισχύ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εξελιχθεί σε παράγοντα εξουσίας στο οικοδόμημα των ευρωπαϊκών οργάνων», εκτιμά ο κ. Χενς.

«Κέντρο εξουσίας και παιδικός σταθμός»

Συνήθως οι συντηρητικοί και οι σοσιαλδημοκράτες σχηματίζουν έναν «μεγάλο συνασπισμό» εντός του Ευρωκοινοβουλίου. Η ψήφος κάθε ευρωβουλευτή δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία. Η ισχύς του εκφράζεται κυρίως στις επιτροπές και στην σύνταξη εκθέσεων. Ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής Χανς Πέτερ Μάρτιν από την Αυστρία χαρακτηρίζει σκάνδαλο το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει το δικαίωμα να καταθέτει νομοσχέδια, αλλά απλά συζητά τα νομοσχέδια της Κομισιόν.

«Δεν είμαστε αντιπολίτευση, δεν έχουμε το δικαίωμα πρωτοβουλίας. Δεν έχουμε ούτε το δικαίωμα να αποφασίζουμε για το σύνολο του προϋπολογισμού. Αλλά έχουμε τουλάχιστον τη δυνατότητα να φωνάζουμε. Σε κάποια θέματα συναποφασίζουμε και σίγουρα επηρεάζουμε τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Είναι όμως ντροπή για την Ευρώπη να έχουμε στον 21ο αιώνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα κοινοβούλιο που αιωρείται μεταξύ ενός παιδικού σταθμού και ενός κέντρου εξουσίας», τονίζει σκωπτικά ο κ. Μάρτιν.

Ζητούμενο, περισσότερη Δημοκρατία

Ο Κλάους Χενς διατυπώνει ενστάσεις στις παρατηρήσεις του αυστριακού ομολόγου του: «Αυτά που προτείνει η Κομισιόν, ασκώντας το δικαίωμα της πρωτοβουλίας, δεν περνούν ποτέ αναλλοίωτα από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Υφίστανται τόσες τροποποιήσεις που η Κομισιόν πολλές φορές δυσκολεύεται να τα αναγνωρίσει. Και αυτό προσδίδει και σε εμάς το δικαίωμα της πρωτοβουλίας».

Από την πλευρά του ο Χανς Πέτερ Μάρτιν επισημαίνει ότι την πραγματική εξουσία δεν την ασκούν στην Ευρώπη το κοινοβούλιο και τα συμβούλια των υπουργών, αλλά οι υπάλληλοι της Κομισιόν και οι λομπίστες. Υπό την έννοια αυτή το ευρωπαϊκό θεσμικό οικοδόμημα χρειάζεται μια γενναία αναμόρφωση. Το ζητούμενο είναι περισσότερη Δημοκρατία, καταλήγει ο Αυστριακός ευρωβουλευτής.

Bernd Riegert/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος