Αφγανιστάν: Ο μεσαίωνας των Ταλιμπάν συνεχίζεται

Αν και οι αναλυτές δεν περίμεναν ότι οι Ταλιμπάν θα φορούσαν φιλελεύθερο "μανδύα" μετά την επιστροφή τους στην εξουσία τον Αύγουστο του 2021, ήλπιζαν τουλάχιστον ότι θα είχαν γίνει πολιτικά κάπως πιο ώριμοι. Μια ματιά στα πεπραγμένα τους με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η πρώτη θητεία τους στην εξουσία από το 1996 μέχρι το 2001 χαρακτηρίστηκε από μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημόσιες μαστιγώσεις και περιορισμούς της συμμετοχής γυναικών στη δημόσια ζωή. Κι αυτά δεν είναι παρά μόνο μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το 2001 οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν και ανέτρεψαν το τότε καθεστώς Ταλιμπάν. Μετά την επανάκτηση της εξουσίας οι διοικητές των Ταλιμπάν έκαναν κάποιες δηλώσεις που άφησαν να εννοηθεί ότι διδάχθηκαν από τα παλαιότερα λάθη τους. Πέρασε από τότε πάνω από ένας χρόνος και όλα δείχνουν σαν να μην άλλαξε τίποτα.

Δημόσιες εκτελέσεις και μαστιγώσεις

Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν δήλωσε πριν λίγες ημέρες  ότι ένας άνδρας που είχε καταδικαστεί για φόνο εκτελέστηκε και μάλιστα δημόσια. Είναι η πρώτη τέτοια ποινή που επιβεβαιώνεται από τότε που οι ισλαμιστές ανέλαβαν την εξουσία. Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ δήλωσε ότι εφαρμόστηκε η αρχή «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» του ισλαμικού νόμου. Ο άνδρας που εκτελέστηκε λέγονταν Ταϊμίρ από την επαρχία Χεράτ και καταδικάστηκε για τη δολοφονία ενός άλλου άνδρα και την κλοπή της μοτοσικλέτας και του κινητού του τηλεφώνου. Πράξεις που ο ίδιος ομολόγησε στο δικαστήριο. Το αδίκημα λέγεται ότι έγινε πριν από πέντε χρόνια. Πρόσφατα, αξιωματούχοι των Ταλιμπάν μαστίγωσαν δημοσίως δεκάδες άνδρες και γυναίκες που είχαν κρίνει ένοχους για «ηθικά εγκλήματα» σε πέντε επαρχίες.

Οι γυναίκες κατηγορήθηκαν για «κλοπή, μοιχεία και φυγή από το σπίτι». Οι ηγέτες των Ταλιμπάν δεν προσπαθούν καν να κρατήσουν μυστικές αυτές τις δημόσιες τιμωρίες. Μάλιστα, ο μουλάς Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, ο ανώτατος ηγέτης της ομάδας, διέταξε όλους τους αξιωματούχους να εφαρμόσουν το νόμο της Σαρία στη χώρα. Οι επαρχιακοί αξιωματούχοι προέτρεψαν μάλιστα τους ντόπιους να έρθουν και να παρακολουθήσουν την εκτέλεση αυτών των τιμωριών. Ένα από τα μέρη όπου οι Ταλιμπάν μαστίγωσαν τους ανθρώπους ήταν η Πούλι Αλάμ, η πρωτεύουσα της ανατολικής επαρχίας Λογκάρ. Φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν εκατοντάδες ανθρώπους συγκεντρωμένους σε ένα στάδιο να βλέπουν μέλη των Ταλιμπάν να χτυπούν τρεις γυναίκες και εννέα άνδρες. Ο εκπρόσωπος του κυβερνήτη των Ταλιμπάν στην επαρχία Λογκάρ επιβεβαίωσε αυτά τα περιστατικά, λέγοντας ότι η «μέγιστη τιμωρία» ήταν 39 μαστιγώματα και η ελάχιστη 12.                         

"Να αναλάβει τις ευθύνες της η Δύση"

Η Ρίνα Αμίρι, ειδική εκπρόσωπος των ΗΠΑ για τις Αφγανές γυναίκες, έγραψε στο Twitter ότι οι τιμωρίες ήταν και οι δύο «αποτρόπαιες και ένα επικίνδυνο σημάδι ότι οι Ταλιμπάν γίνονται πιο προκλητικοί για να δείξουν στον κόσμο ότι ασπάζονται τις πολιτικές του παρελθόντος». Αυτόπτης μάρτυρας σε ένα από τα δημόσια μαστιγώματα των Ταλιμπάν είπε στη DW υπό τον όρο της ανωνυμίας ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούσαν μεγάφωνα για να ενημερώσουν τον κόσμο σχετικά με την εφαρμογή αυτών των τιμωριών και είπαν στους καταστηματάρχες να κλείσουν τα καταστήματά τους και να συμμετάσχουν στην εκδήλωση, διαφορετικά θα μαστιγωθούν και αυτοί. Ο αυτόπτης μάρτυρας είπε επίσης ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποίησαν ένα ειδικό μαστίγιο «από δέρμα και μέταλλο» και πρόσθεσε ότι οι άνθρωποι που μαστιγώθηκαν πονούσαν υπερβολικά και φώναζαν για βοήθεια. «Οι Ταλιμπάν δεν έχουν αλλάξει, και με το πέρασμα ενός και πλέον έτους, έχουν γίνει πιο μοχθηροί, πιο προβληματικοί και δημαγωγικοί», δήλωσε στη DW ο Αχμάντ Σαέντι, πρώην Αφγανός διπλωμάτης. «Οι Ταλιμπάν δεν αποδέχονται κανενός είδους κανόνες και ανθρωπιστικές αρχές και δεν δίνουν δεκάρα για τα αιτήματα της διεθνούς κοινότητας», πρόσθεσε.

Από την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης του Ασράφ Γκάνι πέρυσι, οι Ταλιμπάν έχουν πολεμήσει την κοινωνία των πολιτών και τους πολιτικούς αντιπάλους, αλλά ο κύριος στόχος τους ήταν τα δικαιώματα των γυναικών. Τα κορίτσια έχουν αποκλειστεί από το σχολείο και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν αυξημένους κοινωνικούς περιορισμούς υπό το καθεστώς τους. Ο Σαέντι είπε ότι τα δυτικά έθνη «πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για αυτό που συμβαίνει στο Αφγανιστάν αυτή τη στιγμή», επειδή δεν κατάφεραν να αναγκάσουν τους Ταλιμπάν να αλλάξουν φυσιογνωμία. Ο πολιτικός αναλυτής Tαρίκ Φαρχαρντί πιστεύει ότι είναι μάταιο να περιμένουμε από τους Ταλιμπάν να αλλάξουν. „Αυτό που έμαθαν σε θρησκευτικά σχολεία στο Πακιστάν, τώρα προσπαθούν να το εφαρμόσουν στο Αφγανιστάν". Οι δύο αναλυτές είπαν ότι επιστρέφοντας στο στυλ διακυβέρνησής τους της δεκαετίας του 1990, η ηγεσία των Ταλιμπάν δείχνει στους τοπικούς διοικητές και αξιωματούχους τη δέσμευση στην ιδεολογία τους. Ελλείψει εσωτερικής και εξωτερικής πίεσης, η ηγεσία των Ταλιμπάν δεν έχει κίνητρο να αλλάξει.

Ουέσλι Ραν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου