Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και μετανάστευση

Σχεδόν 34 εκ. άνθρωποι βρίσκονται σε καθεστώς τακτικής απασχόλησης στη Γερμανία. Πρόκειται αναμφίβολα για ρεκόρ. Ταυτόχρονα όμως ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας εξακολουθεί να αυξάνεται. Οι εργαζόμενοι από χρονιές μεγάλης γεννητικότητας οδεύουν στη σύνταξη και λόγω της υπογεννητικότητας μειώνεται ο αριθμός των δυνητικών εργαζόμενων στις τυπικές ηλικίες απασχόλησης. Όλο και περισσότεροι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται για έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Για τη γερμανική οικονομία έχει καταστεί ένας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς κινδύνους. Πρόσφατη  σφυγμομέτρηση του Ινστιτούτου Δημοσκοπήσεων Civey για λογαριασμό του Ιδρύματος Bertelsmann δείχνει το ρυθμό επιδείνωσης της κατάστασης. Από το σύνολο των 7500 εταιρειών, που συμμετείχαν στην έρευνα, το 66% ανέφερε ότι δεν βρίσκει αρκετούς εργαζόμενους. Πέρυσι το 55% των ερωτηθέντων υπολόγιζε ότι φέτος θα αντιμετώπιζε δυσκολίες.    

Η γλώσσα, το μεγαλύτερο εμπόδιο

Η κατάσταση διαφέρει αναλόγως του τομέα, της περιοχής, της επαγγελματικής εικόνας και των προσόντων. Όταν ρωτά κανείς τους εργοδότες που πάσχουν από έλλειψη ειδικευμένου εργατικού, ποιον έχουν απόλυτη ανάγκη, δύο στους τρεις απαντούν ότι χρειάζονται άμεσα άτομα με πλήρη επαγγελματική κατάρτιση. Για τους έχοντες ακαδημαϊκή μόρφωση είναι μία στις 4 εταιρείες. Όσον αφορά τους κλάδους της οικονομίας, ιδιαίτερα μεγάλη έλλειψη σε ειδικευμένο προσωπικό καταγράφεται στον τομέα περίθαλψης και υγείας γενικότερα. «Γεγονός είναι ότι η Γερμανία έχει στερέψει από χέρια εργασίας» προειδοποιούσε τον Αύγουστο ο πρόεδρος του ΔΣ του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Απασχόλησης Ντέτλεφ Σέελε. «Και μάλιστα παντού, από νοσηλευτές και τεχνικούς κλιματισμού μέχρι ακαδημαϊκούς και στελέχη τεχνικοοικονομικής υποστήριξης. Περίπου 400.000 μετανάστες θα χρειαστούν ετησίως για να καλύψουν κενά στην αγορά εργασίας».

Στην πράξη ωστόσο, η αναζήτηση εργατικού δυναμικού από το εξωτερικό παίζει δευτερεύοντα ρόλο. Μόνο το 16% των ερωτηθέντων για τους σκοπούς της έρευνας δήλωσε ότι ψάχνει στο εξωτερικό για να προσφέρει εργασία. Οι περισσότεροι προσπαθούν να προσελκύσουν εγχώριους εργαζόμενους μέσω ιδιαίτερα ελκυστικών προσφορών. Από την 1η Μαρτίου ισχύει στη Γερμανία νόμος, που διευκολύνει την είσοδο στη χώρα ειδικευμένων επαγγελματιών από τρίτες χώρες. Παρόλα αυτά πολλές εταιρείες διστάζουν να στρατολογήσουν ξένους εργαζόμενους. Οι λόγοι είναι πολυσχιδείς.Ως πρώτο λόγο αναφέρουν την ανησυχία τους για το επίπεδο κατανόησης της γλώσσας και τη δυσκολία αξιολόγησης των προσόντων των υποψηφίων. Ομοίως σε ορισμένους τομείς οι απαντήσεις των εταιρειών, που έχουν προσλάβει αλλοδαπούς, είναι εντελώς διαφορετικές. Από αυτό φαίνεται ότι ορισμένες από τις επιφυλάξεις έχουν βάση, για παράδειγμα σε ό,τι αφορά την προφορική επικοινωνία. Αντίθετα, τα γραφειοκρατικά εμπόδια αποδεικνύονται στην πράξη λιγότερο σημαντικά από ό,τι αρχικά εμφανίστηκαν.

Φραγμοί, και πώς θα γίνουν μικρότεροι

Το Ίδρυμα Bertelsmann εικάζει ότι οι προσπάθειες της πολιτικής για τη διευκόλυνση της εισόδου επαγγελματιών από το εξωτερικό έχει αποφέρει καρπούς. Για παράδειγμα, επιταχύνοντας τη διαδικασία απόκτησης δεξιοτήτων, ενισχύοντας την εκμάθηση της γλώσσας και προσφέροντας καλύτερες πληροφορίες σε σχέση με την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό. Ωστόσο, «οι φραγμοί στην προσέλκυση ξένων ειδικευμένων χεριών εργασίας εξακολουθούν να υφίστανται παρά την σημαντική πρόοδο» προειδοποιεί ο Ματίας Μάιερ, ειδικός σε θέματα μετανάστευσης του Ιδρύματος Bertelsmann.  

Στην έρευνα το 67% των ερωτηθέντων αναμένει ότι του χρόνου θα διαθέτει λιγότερο εξειδικευμένο εργατικό προσωπικό από όσο χρειάζεται. «Οι ελλείψεις θα γίνουν πιο αισθητές χωρίς να είναι ορατό κάποιο τέλος. Εμείς ως κοινωνία χρειαζόμαστε βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής και του κοινωνικού και οικολογικού μετασχηματισμού» τονίζει ο Μάιερ. Όπως τονίζει, είναι αποφασιστικής σημασίας να εφαρμοστεί ο νόμος περί μετανάστευσης εργατικού δυναμικού με τρόπο συνεπή. Αυτό περιλαμβάνει διευκόλυνση της αναγνώρισης των προσόντων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό από τους εμπειρογνώμονες της μετανάστευσης.

Ζαμπίνε Κίνκαρτς

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου