Άνεμος μεταρρυθμίσεων στη Γαλλία

Λίγες εβδομάδες έχουν περάσει από την εντυπωσιακή επικράτηση του Εμανουέλ Μακρόν στις προεδρικές εκλογές. Τα ποσοστά δημοφιλίας του παραμένουν υψηλά, η νίκη του στον σημερινό δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών θεωρείται βέβαιη. Τώρα ο Μακρόν υπόσχεται να ριχτεί στη "μάχη για περισσότερες θέσεις εργασίας", όπως λέει. Αλλά πώς θα τα καταφέρει; Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνησή του δεν έχει χρήματα για να μοιράσει στους ψηφοφόρους, τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης είναι υπερχρεωμένα και επιπλέον το Παρίσι δεσμεύεται να τηρήσει τα κριτήρια του Συμφώνου Σταθερότητας, κάτι που προφανώς περιορίζει τα όποια περιθώρια ελιγμών.

Όμως, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει ήδη ένα σχέδιο: θέλει να αυξήσει τα όρια συνταξιοδότησης στον δημόσιο τομέα και να αλλάξει τα πάντα στο σημερινό καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για την πιο ουσιαστική μεταρρύθμιση της Sécurité Sociale από την καθιέρωσή της, το 1945.

Μνήμες Ζιπέ και ...απεργιών

Δεν είναι βέβαια ο πρώτος που επιχειρεί μία εκ βαθέων μεταρρύθμιση. Το 1995 ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Αλέν Ζιπέ είχε αποπειραθεί να "προετοιμάσει τη Γαλλία για την παγκοσμιοποίηση", όπως έλεγε, αλλά οι αντιδράσεις ήταν σαρωτικές: τα συνδικάτα απάντησαν με γενική απεργία διαρκείας, επί τρεις ολόκληρες εβδομάδες τα τρένα ακινητοποιήθηκαν, τα ταχυδρομεία έκλεισαν και τα απορριμματοφόρα εξαφανίστηκαν από τους δρόμους, με αποτέλεσμα να κινητοποιηθεί τελικά ο στρατός για να μην καταρρεύσει η χώρα. Μετά από ολα αυτά ο Ζιπέ αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Την εποχή εκείνη ο Μακρόν τελείωνε το σχολείο. Δέκα χρόνια αργότερα εβλεπε έναν ακόμη πρωθυπουργό της Κεντροδεξιάς, τον Ντομινίκ ντε Βιλπέν, να ακυρώνει τις μεταρρυθμίσεις που ο ίδιος είχε εξαγγείλει υπό την πίεση αντιδράσεων, και ιδιαίτερα των μαθητικών και φοιτητικών κινητοποιήσεων της εποχής.

Πώς εξηγουνται όλα αυτά; Η Γιούλι Χάμαν, συνεργάτης της Γερμανικής Εταιρίας για την Εξωτερική Πολιτική (DGAP) στο Βερολίνο, επισημαίνει ότι "οι Γάλλοι έχουν τεράστιες προσδοκίες από το κράτος, περιμένουν να τους προστατεύσει και αντιδρούν πολύ γρήγορα, αλλά και με έντονη συναισθηματική φόρτιση όταν εξαγγέλονται αλλαγές, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις κοινωνικές παροχές". Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι θεωρεί τις μεταρρυθμίσεις ύψιστη προτεραιότητα της κυβέρνησής του. Στους επόμενους δεκαοκτώ μήνες θέλει να περάσει έξι νομοσχέδια για την αναμόρφωση του σημερινού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Τα πιο ριζπσπαστικά συνδικάτα αντιδρούν και έχουν ήδη εξαγγείλει κινητοποιήσεις για την προσεχή Δευτέρα. Κι όμως, αυτή τη φορά η Γαλλία έχει μία πραγματικά ευκαιρία να υλοποιήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, υποστηρίζει η Γιούλι Χάμαν. "Γενικά, όλοι στη Γαλλία- και τα συνδικάτα βεβαίως- έχουν συνειδητοποιήσει ότι χρειάζονται μεταρρυθμίσεις" υποστηρίζει. "Λίγοι είναι εκείνοι που προσδοκούν να διατηρήσουν τη σημερινό στάτους κβο, για παράδειγμα στην αγορά εργασίας".

Νέες ισορροπίες στο συνδικαλιστικό κίνημα

Τον Μακρόν φαίνεται να ευνοούν και οι τεκτονικές κινήσεις που καταγράφονται τις τελευταίες δεκαετίες στο "στρατόπεδο" των συνδικάτων. Η επιρροή του άλλοτε πανίσχυρου ριζοσπαστικού CGT φαίνεται να φθίνει, ενώ το μετριοπαθές CFDT στηρίζει τον νέο πρόεδρο. Άλλωστε ο Εμανουέλ Μακρόν δικαιούται να ισχυριστεί ότι εκλέγεται με ισχυρή "μεταρρυθμιστική εντολή". Αλλά το στοίχημα για τον νέο πρόεδρο είναι η τακτική που θα ακολουθήσει και η ικανότητά του να αποφύγει την ανοιχτή σύγκρουση στους δρόμους, εκτιμά η Γιούλι Χάμαν. "Το κλειδί της επιτυχίας", τονίζει, " είναι η επικοινωνία με τους κοινωνικούς εταίρους, αλλά και τον κόσμο. Αν μη τι άλλο, η Εθνοσυνέλευση φαίνεται να υποστηρίζει τον Μακρόν και την κυβέρνησή του".

Αντρέας Νολ (DLF), Γιάννης Παπαδημητρίου