O αειθαλής Ρίχαρντ φον Βαϊτσέκερ γίνεται 90 χρονών

Ο Ρίχαρντ φον Βαϊτσέκερ ήταν ο πρώτος πρόεδρος της δημοκρατίας της Γερμανίας που κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα το 1987, τίμησε όλα τα θύματα της γερμανικής κατοχής στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Μόλις της δεύτερη ημέρα μετά την έναρξη του πολέμου είχε πέσει στο μέτωπο ο αδελφός του, ο ίδιος διατηρούσε στενές φιλικές σχέσεις με την ομάδα Στάουφενμπεργκ που αποπειράθηκε να δολοφονήσει το Χίτλερ στις 20 Ιουλίου του 1944. Έμεινε πιστός στις πεποιθήσεις του και το έδειξε και ως πρόεδρος της δημοκρατίας με το βαρυσήμαντο λόγο του στις 8 Μαΐου του 1985 για τα 40 χρόνια από την υποταγή της ναζιστικής Γερμανίας και το τέλος του πολέμου. "Η 8η Μαΐου για μας τους Γερμανούς δεν είναι ημέρα εορτασμών. Εκείνοι που έζησαν αυτή τη μέρα συνειδητά έχουν εντελώς προσωπικές και εντελώς διαφορετικές εμπειρίες. Άλλοι βρέθηκαν μπροστά στα ερείπια μιας πλάνης, άλλοι ήταν ευγνώμονες για το δώρο μιας νέας αρχής. Η 8η Μαΐου ήταν ημέρα απελευθέρωσης, μας απελευθέρωσε όλους μας από το απάνθρωπο σύστημα της εθνικοσοσιαλιστικής βίας".

Δεν φοβάται τα ευαίσθητα θέματα

Ο Ρίχαρντ φον Βαιτσέκερ πολιτικά αναδείχτηκε μέσα από τις τάξεις της Χριστιανοδημοκρατίας, αλλά η θητεία του στην προεδρία της δημοκρατίας έχει σαφές υπερκομματικό στίγμα και τον αέρα ενός προέδρου που τολμά και αγγίζει ευαίσθητα θέματα, όπως το ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας. "Το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών Γερμανών την εποχή εκείνη είτε ήταν παιδιά, είτε δεν είχαν γεννηθεί. Δεν μπορούν να έχουν προσωπική ευθύνη για πράξεις που δεν έχουν κάνει. Κανένας δεν περιμένει από αυτούς μετάνοια μόνο επειδή είναι Γερμανοί. Αλλά οι πρόγονοί τους τους άφησαν μια βαριά κληρονομιά. Όλοι μας, ένοχοι είτε όχι, νέοι και γέροι πρέπει να αποδεχτούμε το παρελθόν μας", είπε ο κ. Βαϊτσέκερ.

Ένωση της Γερμανίας και ένωση της Ευρώπης

Από τη θέση του προέδρου της δημοκρατίας εργάστηκε άοκνα για τη συμφιλίωση της Ευρώπης, ενδεικτική ήταν η ομιλία του όταν υποδέχτηκε το Μίχαελ Γκορμπατσόφ στο διχοτομημένο ακόμη Βερολίνο. "Όταν χτίζεται ένα ευρωπαϊκό σπίτι, στη βάση της ειρήνης που ξεπερνάει τις διαχωριστικές γραμμές, μια Ευρώπη λοιπόν που αναπτύσσεται από κοινού, τότε είμαστε στο σωστό δρόμο". Λίγους μόνον μήνες μετά την επίσκεψη εκείνη η Γερμανία γιόρταζε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την επανένωση της χώρας. "Εμείς είμαστε ο λαός - αυτές οι τέσσερις απλές και μεγάλες λέξεις συγκλόνισαν και οδήγησαν στην κατάρρευση ένα ολόκληρο σύστημα", θα πει ο Ρίχαρντ φον Βαϊτσέκερ στο αποκορύφωμα της πολιτικής του διαδρομής όταν στα 10 χρόνια της προεδρικής του θητείας είδε και τη Γερμανία επανενωμένη, αφήνοντας όμως και την παρακαταθήκη του για την Ευρώπη. "Θεωρώ ως τη σημαντικότερη αποστολή για μας τους Γερμανούς να ενισχύσουμε την ικανότητα της Ευρώπης και να την ολοκληρώσουμε στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο με το σχετικά μεγάλο βάρος μας με ένα τρόπο που θα είναι αποδεκτός από όλα τα άλλα κράτη μέλη. Στο θέμα αυτό έχουμε χωρίς αμφιβολία έναν ιδιαίτερο ρόλο".

Silke Wünsch / Γιώργος Παππάς

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης