NZZ: «H ‘Μακεδονία‘ αλλάζει σύντομα όνομα»
12 Σεπτεμβρίου 2018
«Προτίθενται οι πολίτες να αποδεχθούν αλλαγή του ονόματος με αντάλλαγμα την ένταξη στην ΕΕ; Τι ζυγίζει περισσότερο, η εθνική υπερηφάνεια ή η ευρωπαϊκή προοπτική;», διερωτάται η ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung σε ρεπορτάζ από τα Σκόπια τρεις περίπου εβδομάδες πριν το δημοψήφισμα για την έγκριση ή απόρριψη της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αυτό το δίλημμα θέτει στους πολίτες η αξιωματική αντιπολίτευση. Ο αντιπρόεδρος του συντηρητικού VMRO Αλεξάντερ Νικολόσκι χαρακτηρίζει τη συμφωνία «απόπειρα εξαπάτησης», με πολλά υποσχόμενη συσκευασία, αλλά χωρίς περιεχόμενο: "Προβληματικό είναι ακόμα και το ερώτημα που θέτει το δημοψήφισμα στους πολίτες: Στηρίζετε την ένταξη της χώρας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη νέα ονομασία; Το ερώτημα είναι ανέντιμο διότι υπάρχουν άτομα, όπως εγώ, που επιθυμούν την ένταξη στην ΕΕ, αλλά απορρίπτουν τη Συμφωνία των Πρεσπών". Ο αντιπρόεδρος του ισχυρότερου αντιπολιτευτικού κόμματος θεωρεί επίσης προβληματικό ότι το δημοψήφισμα δεν είναι δεσμευτικό: "Η κυβέρνηση φοβάται το αποτέλεσμα γι αυτό δεν ξεκαθαρίζει αν θα αποδεχθεί τη λαϊκή βούληση όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα".
Ο σημερινός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ έθεσε υποψηφιότητα πριν από ενάμιση χρόνο με την υπόσχεση ότι θα προωθήσει μεταρρυθμίσεις και ότι θα θέσει τέλος στο πελατειακό κράτος και την διαφθορά. Ο πολιτικός επιστήμονας Νέναντ Μάρκοβιτς εκτιμά ότι "τα μέσα ενημέρωσης είναι σήμερα πιο ελεύθερα από ότι επί διακυβέρνησης VMRO και οι άνθρωποι ξεκίνησαν και πάλι να λένε την άποψή τους. "Στον οικονομικό τομέα όμως ο Ζάεφ δεν έχει να επιδείξει κάτι εκτός τους μεγαλύτερους συντελεστές φορολόγησης υψηλότερων εισοδημάτων. Ο Νέναντ Μάρκοβιτς θεωρεί ότι ο πρωθυπουργός χρειάζεται άμεσα μια σημαντική επιτυχία. Και επειδή οι μεταρρυθμίσεις εφαρμόζονται δύσκολα και ενδέχεται να απογοητεύσουν τους ψηφοφόρους, ο Ζόραν Ζάεφ αναζητεί μια επιτυχία στην διεθνή πολιτική σκηνή: "O Ζάεφ είναι ο πρώτος πολιτικός που τολμά να ασχοληθεί με το ονοματολογικό".
«Το παλιό όνομα της χώρας σάπιο κλαδί που πρέπει να κοπεί»
Οι εθνικιστές αντιμετωπίζουν με καχυποψία την αλβανική μειονότητα της χώρας διότι θεωρούν τους Αλβανούς εν δυνάμει υποστηρικτές του "ναι". Ο βουλευτής του αλβανικού κόμματος DUI Άρταν Γκρούμπι θεωρεί ότι "η ψήφος των 300.000 Αλβανών θα είναι καθοριστική για την έκβαση του δημοψηφίσματος". Ο βουλευτής χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό "γεφυροποιό", ο οποίος επιθυμεί να αποκλιμακώσει τις εθνικές εντάσεις στη χώρα: "Με τον τρόπο αυτό αμύνεται και κατά της Ρωσίας. Η Μόσχα θέλει να κρατήσει ζωντανές τις εθνικές διενέξεις για να παρεμποδίσει μια ένταξη της χώρας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ".
Υπάρχει όμως εναλλακτική επιλογή στην ευρωατλαντική συμμαχία για τη μικρή χώρα με την ιδιαίτερη γεωστρατηγική θέση; Όχι, απαντά ο πολιτικός επιστήμονας Νέναντ Μάρκοβιτς και περιγράφει τη Συμφωνία των Πρεσπών με μια παρομοίωση: "Το παλιό όνομα της χώρας είναι σαν σάπιο κλαδί που πρέπει να κοπεί για να σωθεί το δέντρο". Για την αντιπολίτευση η εικόνα αυτή λειτουργεί αντίστροφα. Η αλλαγή του ονόματος αποτελεί επίθεση στην εθνική μας ταυτότητα, στην οποία οφείλουμε να αμυνθούμε, εκτιμά ο σκηνοθέτης Μπόρις Νταμόφσκι, ο οποίος πρόσκειται στο VMRO».
Φρανσίσκα Τσίντερλε, Σκόπια / Στέφανος Γεωργακόπουλος