"Man at Sea" σε αδιέξοδο

Είναι πια δεδομένο ότι κάθε νέα ταινία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη έχει πρόσβαση στην Μπερλινάλε. Αυτή η σχέση ξεκινά από τα τέλη της δεκαετίας του 80 με ταινίες μικρού μήκους για να συνεχιστεί κατόπιν με τον Δεκαπενταύγουστο και τον Όμηρο και τώρα με το Man at Sea. Για τους λόγους αυτής της ειδικής σχέσης ο Διευθυντής του Πανοράματος, του παράλληλου προγράμματος εκτός διαγωνιστικού τμήματος, Βίλαντ Σπεκ μας είπε: “Οι ιστορίες του έχουν πάντα, πως να το πω, ένα ύψος πτώσης που μας ενδιαφέρει. Ακόμη και αν ακούγεται σαν κλισέ, οι ιστορίες του έχουν κάτι από ελληνικές τραγωδίες που τις αποσπά από καθημερινά συμβάντα. Και αυτός ο τρόπος εξιστόρησης βρίσκει σε μας γόνιμο έδαφος.” Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Κωνσταντίνου Γιάνναρη στην συνέντευξη τύπου μετά την προβολή της ταινίας του στο Βερολίνο. “Στο επίκεντρο της ταινίας μου βρίσκεται ένας μέσος Ευρωπαίος, το πως συμπεριφέρεται, πως σκέφτεται και τι αισθάνεται. Ο πρωταγωνιστής βιώνει μια μεγάλη γκάμα αισθημάτων και εμπειριών: στην αρχή μια στάση ανοχής και πατερναλιστικής ανησυχίας για τους νεαρούς πρόσφυγες, μετά μίσος και ξενοφοβία, ενώ στο τέλος κάνει την υπέρβαση παίρνοντας το μέρος των παιδιών.”

Ανθρωπιά και ταυτίσεις

Η ιστορία διαδραματίζεται στο δεξαμενόπλοιο Sea Voyager. Ο καπετάνιος, ο Άλεξ, έχει πάρει μαζί του τη γυναίκα του Κέιτ σε μια προσπάθεια να ξανασμίξουν ύστερα από το μεγάλο χωρισμό που ακολούθησε τον θάνατο του παιδιού τους. Την ίδια μέρα ο Άλεξ σώζει τριάντα έφηβους, Αφγανούς πρόσφυγες που έχουν ναυαγήσει μεσοπέλαγα. Ποιο είναι το κίνητρο του Άλεξ για αυτήν την ανθρωπιστική πράξη; Είναι πράγματι φιλανθρωπία, είναι ο χαμός του παιδιού του πριν χρόνια στο καράβι, μήπως δηλαδή στο πρόσωπο ενός νεαρού λαθρομετανάστη βλέπει έναν “άλλο” γιό του, και όχι μόνον ό ίδιος αλλά και η γυναίκα του; Τα ερωτήματα αυτά παραμένουν αναπάντητα. Και μάλλον είναι ασήμαντα μπροστά σε αυτό που διαδραματίζεται. Εξ αρχής η πλοιοκτήτρια εταιρεία πιέζει τον Άλεξ να μην πάρει τους νεαρούς πρόσφυγες στο πλοίο. Το ενδιαφέρον που δείχνει ο Άλεξ για τα παιδιά δεν τον φέρνει μόνον σε αντιπαράθεση με την εταιρεία του αλλά και με το ίδιο του το πλήρωμα. Όσο περνούν οι μέρες, το πλήρωμα του πλοίου εναντιώνεται στη φιλοξενία των μεταναστών. Αδύναμος να χειριστεί την αυξανόμενη ένταση, ο Άλεξ προχωρά σε σειρά από λάθος ενέργειες. Οι ισορροπίες αλλάζουν, η βία ξεσπά, ο καπετάνιος βρίσκεται σε αδιέξοδο. Με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει – με τους μικρούς πρόσφυγες ή με το πλήρωμα του; Ο Άλεξ κάνει την επιλογή του.

Κίνητρα χωρίς πειστικότητα

Με δεδομένο το ενδιαφέρον της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για τους φυγάδες από την Τυνησία η ταινία Man at Sea θα μπορούσε ήταν ένα από τα κλου της Μπερλινάλε. Όμως δεν το κατάφερε. Κυρίως επειδή ο Γιάνναρης δεν μπόρεσε να δώσει βάθος στα κίνητρα των βασικών χαρακτήρων της ταινίας, ώστε να γίνουν πιστευτά. Αυτό που πιθανώς υποκινεί τις πράξεις τους εξιστορείται αλλά δεν το ζουν οι ηθοποιοί. Παρόλα αυτά πρέπει να επισημάνουμε τη δουλειά του διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας Άγγελου Βισκαδουράκη. Τα πλάνα του από το δεξαμενόπλοιο, εκτός και εντός, είναι εντυπωσιακά.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου