H αποκαθήλωση του Έμιλ Νόλντε
Ποιος ήταν πράγματι ο Έμιλ Νόλντε; Ως ζωγράφος συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους Γερμανούς εξπρεσιονιστές. Ένας πίνακάς του όμως αφαιρέθηκε από την Καγκελαρία. Η στάση του ως πολίτη είναι αμφισβητήσιμη.
Ένας πίνακας στην Καγκελαρία
Ο πίνακας του Έμιλ Νόλντε "Το πελώριο κύμα" (1936) κοσμούσε μέχρι πρότινος το γραφείο της Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Παρουσιάζει ένα τεράστιο κύμα υπό το φως ενός κόκκινου ουρανού. Οι δανειστές των Κρατικών Μουσείων ζήτησαν από την Καγκελαρία να επιστραφεί ο πίνακας, ώστε να περιληφθεί σε έκθεση. Ο πίνακας τελικά δεν θα επιστρέψει λόγω του βεβαρημένου παρελθόντος του Νόλντε.
"Ο χαμένος παράδεισος"
Ο Έμιλ Νόλντε (1867-1956) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των έργων του είναι τα έντονα χρώματα. Κυρίως οι ακουαρέλες του είχαν και έχουν πολλούς θαυμαστές. Τα έργα του στην αγορά τέχνης πωλούνται πανάκριβα. Αυτός ο πίνακας του 1921 έχει τον τίτλο "Ο χαμένος παράδεισος".
Ο μύθος Νόλντε κλονίζεται
Πάρα πολλά έργα του θεωρήθηκαν από τους ναζί 'εκφυλισμένη τέχνη'. Ο Νόλντε όμως ήταν ένας χαμαιλέοντας που δημιούργησε ο ίδιος τον μύθο του. Πριν από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο θεωρούσε τον εαυτό του παραγνωρισμένο και θύμα των Εβραίων, μετά το 1945 κυνηγημένο από τους ναζί. Βιογράφοι του Νόλντε επιβεβαιώνουν τώρα ότι ρετουσάριζε επιδέξια τη βιογραφία του.
Δεν ήταν επίσημος καλλιτέχνης των ναζί
Ο Έμιλ Νόλντε δεν ήταν επίσημος καλλιτέχνης των Ναζί αλλά πολύ θα το ήθελε. Ήταν θερμός αντισημίτης και σε ηλικία 67 ετών εντάχθηκε το 1934 στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα. Συνέγραψε μάλιστα και ένα σχέδιο "αποεβραιοποίησης", ώστε να φύγουν οι Εβραίοι από τη χώρα. Όλα αυτά τα ανακάλυψαν τώρα ιστορικοί.
Ο ζωγράφος και το ναζιστικό σύστημα
Ο υπουργός Προπαγάνδας και έμπιστος του Χίτλερ Γιόζεφ Γκέμπελς επισκέφθηκε το 1938 την έκθεση στο Βερολίνο με τον τίτλο 'Εκφυλισμένη Τέχνη΄. Στην έκθεση υπήρχαν πολλά έργα του Νόλντε, ωστόσο ο ίδιος παρέμεινε ένθερμος οπαδός της ναζιστικής ιδεολογίας και του Φύρερ.
"Η Αμαρτωλή" (1926)
Για τους πίνακες του αντισημίτη ζωγράφου Έμιλ Νόλντε δεν υπάρχει πλέον χώρος στην Καγκελαρία. Το γραφείο της Μέρκελ θα κοσμεί τώρα ένας άλλος πίνακας του επίσης εξπρεσιονιστή ζωγράφου Καρλ Σμιτ-Ρότλουφ. Τί είδους τέχνη επιτρέπεται να παρουσιάζεται σε ένα γραφείο, στο οποίο η Γερμανία πρέπει να δείχνει την καλύτερη πλευρά της; Εδώ ένας πίνακας του Νόλντε με τον τίτλο 'Η Αμαρτωλή" του 1926.
Άνοιξε το αρχείο Νόλντε στο Ζεεμπίλ
Χιλιάδες πιστοί θαυμαστές του Έμιλ Νόλντε συρρέουν κάθε χρόνο στο Ζεεμπίλ, στο σπίτι όπου έζησε και εργάστηκε από το 1930 μέχρι το θάνατό του το 1956. Σήμερα εκεί στεγάζεται το ϊδρυμα Νόλντε. Από το 2013 που άνοιξε το αρχείο, στάθηκε δυνατόν να έρθουν στο φως περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή του μεγάλου ζωγράφου.
Διαχωρισμός έργου και ανθρώπου;
Δυο πολύ επίκαιρες εκθέσεις στο Βερολίνο το 2019 ασχολούνται με τον μύθο Έμιλ Νόλντε. Η μια είναι στο περίφημο μουσείο Hamburger Bahnhof και έχει τον τίτλο "Έμιλ Νόλντε - Ένας γερμανικός θρύλος. Ο καλλιτέχνης στον Εθνικοσοσιαλισμό". Η άλλη έκθεση είναι στο μουσείο Brücke και έχει τον τίτλο "Φυγή μέσα από τους πίνακες; Οι καλλιτέχνες της ΄Γέφυρας' στον Εθνικοσοσιαλισμό".