H άνοδος και η παρακμή της Πομπηίας στο Grand Palais

Εικονικές βόλτες στην αρχαία Πομπηία, ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο. Αυτό υπόσχεται η νέα έκθεση στο μουσείο Grand Palais του Παρισιού. Πώς ήταν η καθημερινή ζωή στην Πομπηία; Πίσω στο 79 μ.Χ. όταν η Πομπηία ήταν μια από τις ομορφότερες πόλεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Το κλίμα ήταν ήπιο και το έδαφος της γόνιμο. Πολλά σπίτια είχαν θέα στη θάλασσα. Ένας ειδυλλιακός τόπος.

H Πομπηία ήταν μια μεγάλη πόλη, εκτεινόταν σε 60 εκτάρια. Διέθετε οκτώ πύλες και έντεκα πύργους παρακολούθησησης για την ασφάλεια των πολιτών. Η Πομπηία διέθετε πολλούς πλούσιους πολίτες, ο οποίοι περνούσαν τον χρόνο τους σε πολυτελή ιαματικά λουτρά και πισίνες. Η Πομπηία διέθετε επίσης χώρους πολιτισμού. Ξεχώριζε βέβαια στο κέντρο της αγοράς ο ναός του Δία.

Οι εύποροι πολίτες της Πομπηίας διέθεταν πολυτελείς επαύλεις, με κιονοστοιχίες στις αυλές, περίτεχνα ψηφιδωτά στο δάπεδο και εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Μια βίλα στην αρχαία Πομπηία θα μπορούσε να μοιάζει με αυτή της φωτογραφίας.

Πρόκειται για ένα από τα κύρια αξιοθέατα της Πομπηίας και μια από τις καλύτερα διατηρημένες επαύλεις της αρχαιότητας. Το οίκημα χρησίμευε για τη λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού και της έκστασης. Καθώς οι γιορτές του Διονύσου γίνονταν όλο και πιο υπερβολικές, η ρωμαϊκή Γερουσία τις απαγόρευσε το 186 π.Χ. Τα όργια βέβαια συνεχίστηκαν κρυφά.

Δεν ήταν βέβαια όλοι οι κάτοικοι εύποροι. Υπάρχαν διάφορα κοινωνικά στρώματα. Οι φτωχότεροι ήταν αγρότες, δούλευαν σε μύλους ή έψηναν το καθημερινό ψωμί. Υπήρχαν μάλιστα δημόσια μαγειρεία, από όπου πολλοί αγόραζαν φαγητό. Το νερό αντλούνταν από πηγάδια στις άκρες των δρόμων. Εδώ ένα άγαλμα της θεάς Diana, θεότητας αντίστοιχης της Αρτέμιδος από την ελληνική μυθολογία.

Πριν καταστραφεί ολοσχερώς η Πομπηία το 79 μ.Χ., είχε υποστεί ζημιές και από άλλη ηφαιστειακή έκρηξη 17 χρόνια νωρίτερα. Πολλά κτίρια κατέρρευσαν και πολλά ξαναχτίστηκαν με ακόμη μεγαλύτερη μεγαλοπρέπεια. Τα απομεινάρια αυτού του λουτρού από την εποχή εκείνη μαρτυρεί τη φιλόδοξη ανακατασκευή. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι λίγα χρόνια αργότερα θα έρθει το οριστικό τέλος.

Η καθοριστική ημέρα για την Πομπηία ήταν η 20ή Αυγούστου του 70 μ.Χ. Το έδαφος άρχισε να σείεται, τοίχοι άρχισαν να ανοίγουν στα δύο. Οι κάτοικοι έντρομοι έτρεχαν να ζητήσουν βοήθεια από τους θεούς σε λατρευτικά σημεία, όπως αυτό της φωτογραφίας. Είχε σημάνει η αρχή του τέλους.

Για τέσσερις μέρες η γη έτρεμε. Τα χαράματα της 24ης Αυγούστου ξύπνησε ο Βεζούβιος, η Πομπηία καλύφθηκε από ηφαιστειακή σκόνη. Πολλοί σκοτώθηκαν στα χαλάσματα από τις σεισμικές δονήσεις, άλλοι καλύφθηκαν από ηφαιστειακή σκόνη. Όσοι επιβίωσαν αρχικά, έγιναν στη συνέχεια θύματα της καταστροφικής λάβας. Αιώνες αργότερα, ο τρόμος είναι ακόμη ορατός στα πετρωμένα σώματα των τελευταίων της Πομπηίας.

Το ότι μέχρι σήμερα γνωρίζουμε τόσα πολλά για τις τελευταίες μέρες της Πομπηίας οφείλεται στις περιγραφές του αυτόπτη μάρτυρα Πλίνιου του Νεότερου σε δύο επιστολές προς τον ιστοριογράφο Τάκιτο. Ο Πλίνιος είχε χάσει στη Πομπηία τον θείο του, Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, φιλόσοφο και στρατιωτικό.

Ένα στρώμα στάχτης επτά μέτρων κάλυψε για αιώνες την πόλη, με αποτέλεσμα η συστηματική ανασκαφή της Πομπηίας να ξεκινήσει μετά το 1860. Ακόμα και σήμερα, η Πομπηία δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί εντελώς. Όμως χάρη στην ηφαιστειακή έκρηξη και την ηφαιστειακή σκόνη οι αρχαιολόγοι είχαν την τύχη να αντικρύσουν πολλά ανέπαφα απομεινάρια της καθημερινής ζωής στη ρωμαϊκή πόλη.

Το Μουσείο Grand Palais στο Παρίσι αποτίει φόρο τιμής στη χαμένη πόλη της Πομπηίας με μια εξαιρετική ψηφιακή έκθεση. Εκτός από διάφορα αντικείμενα που βρέθηκαν στις ανασκαφές, στο επίκεντρο βρίσκεται η τρισδιάστατη ξενάγηση στην αρχαία πόλη. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 27 Σεπτεμβρίου.