50 χρόνια από τη δολοφονία του Ρ. Κένεντι

Όταν στις 5 Ιουνίου του 1968 ο Σιρχάν Μπισάρα Σιρχάν πυροβόλησε στην κουζίνα του ξενοδοχείο Αμπάσαντορ στο Λος Άντζελες τον Ρόμπερτ Κένεντι, έβαλε ένα τέλος στα πολιτικά όνειρα εκατομμυρίων Αμερικανών. Γονατιστός ο τότε 17χρονος Χουάν Ρομέρο κρατούσε το κεφάλι του γερουσιαστή που κείτονταν μέσα στα αίματα. Δευτερόλεπτα νωρίτερα ο Κένεντι πήγε να δώσει το χέρι στο νεαρό που εργαζόταν στην κουζίνα του ξενοδοχείο. 50 χρόνια αργότερα ο Ρομέρο θα πει σε ντοκιμαντέρ της διαδικτυακής πλατφόρμας ταινιών Netflix: «Ήταν σαν να πέθανε μαζί του όλη η ελπίδα».

Μια χώρα που υπερέβαλε με τη στρατιωτική της δύναμη. Αστυνομική βία, συζητήσεις για οπλοκατοχή και μετανάστευση, ένα άδικο σύστημα δικαιοσύνης, έλλειψη ίσων ευκαιριών μεταξύ των εθνικοτήτων – στο βιβλίο της που βλέπει τώρα το φως της δημοσιότητας η κόρη του Ρόμπερτ Κένεντι, Κέρι αναφέρεται σε όλα αυτά τα θέματα που απασχολούσαν τους Αμερικανούς στα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Δεν πρόκειται λοιπόν για ένα νέο φαινόμενο που έκανε την εμφάνισή του με τον Ντόναλντ Τραμπ. «Τα πράγματα τότε ήταν πολύ χειρότερα» επιβεβαιώνει και ο πολιτικός επιστήμονας Μπιλ Γκάλστον. 

Ο ελπιδοφόρος Ρόμπερτ Κένεντι

Το 1968 η Αμερική είχε ανάγκη από έναν πολιτικό που θα έφερνε ειρήνη στη χώρα, που θα αποκαθιστούσε την πληγείσα φήμη της Αμερικής μετά τα εγκλήματα του πολέμου στο Βιετνάμ. Αυτός ο πολιτικός φαινόταν να είναι ο Ρόμπερτ Φράνσις «Μπόμπι» Κένεντι, το μότο του οποίου ήταν: «Μπορούμε καλύτερα».

Ο Μπόμπι Κένεντι ήταν ένας ωραίος άνδρας με λαμπερό χαμόγελο, καλοραμμένα κοστούμια, χαρισματικός και με πειθώ. Και το σημαντικότερο: είχε γίνει πιο ανοικτός και πιο διαλλακτικός πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία του αδερφού του Τζον Φ. Κένεντι, υπό τον οποίο είχε διατελέσει υπουργός Δικαιοσύνης.

Δύο μήνες πριν την επίθεση στο Λος Άντζελες είχε δολοφονεί ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, το είδωλο του κινήματος των Αφροαμερικανών στην Αμερική. Συχνά οι ιστορικοί περιγράφουν το 1968 ως τη «χρονιά του εθνικού νευρικού κλονισμού» στις ΗΠΑ.

Ο πολιτικός επιστήμονας Γκάλστον περιγράφει την κατάσταση μετά το θάνατο του Ρόμπερτ Κένεντι: «Όλα γίνονταν χειρότερα. Οι εντάσεις μεταξύ των εθνικοτήτων, των διαφόρων ομάδων ηλικίας, πολιτιστικού υπόβαθρου, εισοδήματος, φύλων, αξιών και ιδεολογίας».

Οι ρίζες του παρελθόντος

Και όλα αυτά λίγο μετά το πετυχημένο πρώτο βήμα του Ρόμπερτ Κένεντι προς τον Λευκό Οίκο. Στην Καλιφόρνια γιόρταζε τη νίκη του στις προκριματικές εκλογές. Ο 24χρονος τότε δολοφόνος του τον πέτυχε στην κουζίνα απ' όπου ήθελε να πάει προς το αμάξι του μετά την εκδήλωση. Μια μέρα αργότερα ο Κένεντι υπέκυψε στα τραύματά του. Ήταν μόλις 42 ετών. Αργότερα έγινε γνωστό ότι ο Σίρχαν τον δολοφόνησε διότι τον θεωρούσε συνυπεύθυνο για την καταπίεση των Παλαιστινίων. Μέχρι σήμερα βρίσκεται στις φυλακές της Καλιφόρνιας ενώ υπάρχει ακόμη η θεωρία ότι δεν έδρασε μόνος του και ότι το FBI συγκάλυψε πληροφορίες.

Πολλοί ιστορικοί εκτιμούν ότι η δολοφονία του Κένεντι σήμανε μια εποχή, η οποία εν μέρει κρατά μέχρι σήμερα. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ιστορικός Ρος Μπέικερ: «Πολλοί θεωρούσαν ότι δεν μπορεί να υπάρξει αλλαγή μέσω της ‘κανονικής' πολιτικής. Αυτό που ξεκίνησε ήταν μια βαθιά ριζοσπατικοποίηση και η αποδοχή της βίας».

dpa / Αλεξάνδρα Κοσμά