50 χρόνια τουρκικής μετανάστευσης
27 Οκτωβρίου 2011
Οι πρώτοι αφιχθέντες Τούρκοι εργάτες δεν επεδίωκαν τη μόνιμη εγκατάσταση. Ανάλογη ήταν η κυρίαρχη αντίληψη και στη χώρα υποδοχής. Καμία γερμανική κυβέρνηση μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’90 δεν χάραξε ειδική πολιτική για τους νεοεισερχόμενους. Σήμερα όμως οι λέξεις μετανάστευση και ενσωμάτωση αποτελούν πλέον ένα ξεχωριστό πεδίο της πολιτικής ορολογίας των Γερμανών.
Πολιτική στροφή
Σήμερα ζουν στη Γερμανία 2,5 εκ άνθρωποι τουρκικής καταγωγής. Η στροφή στη μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας πραγματοποιήθηκε στις αρχές τη δεκαετίας του ‘70 με πολιτική πρωτοβουλία του σοσιαλδημοκράτη καγκελαρίου Βίλι Μπραντ. Ο Μπραντ είχε πει χαρακτηριστικά, ότι: «Έχει γίνει αναγκαίο, να σκεφτούμε με μεγάλη προσοχή σε ποια σημεία έχει εξαντληθεί η αφομοιωτική ικανότητα της κοινωνίας μας».
Το 1973 η Γερμανία αποφασίζει την παύση της πρόσληψης ξένων επομένως και Τούρκων εργατών. Τότε οι μισοί εξ αυτών πήραν το δρόμο της επιστροφής. Οι άλλοι μισοί όμως έμειναν. Σε εκείνους δινόταν πλέον ευκολότερα η άδεια παραμονής και παράλληλα έγινε εφικτή η συνένωση των οικογενειών τους.
‘Ο νόμος της επιστροφής’
Στο αρχικό διάστημα της παρουσίας των Τούρκων εργατών η Γερμανία δεν είχε αναπτύξει τις απαραίτητες δομές για την ενσωμάτωσή τους. Αυτό εκτιμά και ο εντεταλμένος για θέματα μετανάστευσης και ενσωμάτωσης της Ένωσης Γερμανικών Συνδικάτων Σαφτέρ Τσιναρ.
Παρά τις προτάσεις για την καλύτερη ενσωμάτωση των Τούρκων μεταναστών το 1982 ο νεοεκλεγείς καγκελάριος Χέλμουτ Κολ εισάγει αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική. Ενδεικτική αυτής ήταν η ψήφιση ενός νόμου, ο οποίος διευκόλυνε την επιστροφή των μεταναστών στην πατρίδα τους.
Η Γερμανία ως χώρα μετανάστευσης
Παρά την παρουσία 2 εκ. κατοίκων τουρκικής καταγωγής στα μέσα της δεκαετίας του ’90, η Γερμανία απέρριπτε τον χαρακτηρισμό της ως χώρας μετανάστευσης. Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας άρχισε να αναπτύσσεται ένας ευρύτερος διάλογος με τους μετανάστες. Ο πρόεδρος του γνωμοδοτικού συμβουλίου των γερμανικών ιδρυμάτων μετανάστευσης και ενσωμάτωσης Κλάους Μπάντε αισιοδοξεί, ότι η Γερμανία αποδέχτηκε ότι αποτελεί μία μεταναστευτική χώρα, επισημαίνοντας πως «η ενσωμάτωση έχει γίνει ένα κεντρικό πολιτικό θέμα». Σύμφωνα μάλιστα με τον Γερμανό ειδικό, όποιος εξακολουθεί να αρνείται αυτό γεγονός, εθελοτυφλεί.
Jülide Danisman / Άρης Καλτιριμτζής
Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου