Το ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο Γαία στο διάστημα

Την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου αναμένεται να τεθεί σε διαστημική τροχιά από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) το πολυσυζητημένο διαστημικό τηλεσκόπιο Γαία, το οποίο κόστισε 740 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για ένα από τα πλέον προηγμένα διαστημικά τηλεσκόπια που έχουν ποτέ κατασκευαστεί στην Ευρώπη. Οι αστρονομικές ανακαλύψεις του, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της ESA, αναμένεται να είναι εξαιρετικά σημαντικές για τη μελέτη του σύμπαντος. Στόχος των ερευνών είναι, μέσω του τηλεσκοπίου, να περισυλλεχθούν και να αναμεταδοθούν στη γη πληροφορίες για το γαλαξιακό σύστημα με τη μορφή τρισδιάστατων απεικονίσεων.

Το διαπλανητικό ταξίδι της Γαίας αναμένεται να ξεκινήσει αύριο από τη βάση της ESA στη Γαλλική Γουιάνα, από όπου αναμένεται να εκτοξευθεί στο διάστημα με ρωσικό πύραυλο τύπου Sojus-Fregat. Οι έρευνες έχουν προγραμματιστεί να διαρκέσουν πέντε χρόνια. Η Γαία προβλέπεται ότι θα προσεγγίσει στο διάστημα το λεγόμενο σημείο Λαγκράνζ L2, που έχει πάρει την ονομασία του από τον αστρονόμο του 18ου αιώνα Ζοζέφ Λουί Λαγκράνζ, ο οποίος το είχε ανακαλύψει θεωρητικά. Σήμερα, με τη βοήθεια των υπερσύγχρονων μεθόδων της διαστημικής τεχνολογίας, οι επιστήμονες της ESA φιλοδοξούν να αντλήσουν πολύτιμες, τρισδιάστατες πλέον πληροφορίες για το σημείο αυτό.

Mία ψηφιακή κάμερα υψηλών προσδοκιών

Η Γαία είναι καταρχήν εξοπλισμένη με ένα κλασικού τύπου τηλεσκόπιο, το οποίο συνδέεται με πλήθος ειδικών ανιχνευτών. Μοιάζει, θα λέγαμε, με μία γιγαντιαία ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, η οποία διαθέτει πάνω από ένα δισεκατομμύριο pixel. O φακός του διαστημικού τηλεσκοπίου έχει τεράστια ευκρίνεια και θα μπορούσε να εστιάσει σε μία ανθρώπινη τρίχα ακόμη και από μία απόσταση 1000 χλμ.

62 αστρομετρικοί ανιχτευτές θα μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια μακρινά αστρικά αντικείμενα ενώ άλλοι 14 φωτομετρικοί ανιχνευτές καταγράφουν την φωτεινότητα και το μήκος κύματος του φωτός που αντανακλάται από τα αστέρια.

Η Γαία αναμένεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, να εντοπίσει εκατοντάδες χιλιάδες άγνωστα αστέρια έξω από το ηλιακό μας σύστημα, μερικά από τα οποία απέχουν έως και 500 έτη φωτός από τη Γη. Οι ανιχνευτές στο σύνολό τους θα παρέχουν κατά τη διάρκεια της αποστολής πάνω από ένα εκατομμύριο gigabytes δεδομένων .

Τρισδιάστατη χαρτογράφηση του γαλαξία μας

Απώτερος στόχος της διαστημικής αποστολής της ESA είναι η κατανόηση του σχηματισμού του γαλαξιακού μας συστήματος. H Γαία, υποστηρίζουν ειδικοί, θα είναι σε θέση να καθορίσει όχι μόνο τη θέση και την κίνηση των άστρων και άλλων ουρανίων σωμάτων, αλλά ακόμη περισσότερο να προσδιορίσει ακόμη και την χημική τους σύνθεση.

Με τον τρόπο αυτό, οι ερευνητές θα μπορούν να αντλήσουν σημαντικά στοιχεία για την ίδια την προϊστορία του σύμπαντος, ανατρέχοντας πίσω στη Μεγάλη Έκρηξη. Παράλληλα οι επιστήμονες εκτιμούν πως θα είναι σε θέση να αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα για την κατανόηση των εννοιών του χώρου και του χρόνου. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για την πλέον λεπτομερή χαρτογράφηση του γαλαξιακού συστήματος που θα έχει γίνει μέχρι σήμερα.

Fabian Schmidt / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου