"Τουρκογερμανοί": ανάμεσα σε δυο πατρίδες

«Ήμουν στην 7η τάξη, όταν οι γονείς μου μας είπαν ότι θα γυρίσουμε στην Τουρκία. Μου άρεσε πολύ η Τουρκία γιατί ήταν πάντα πολύ ωραία κατά τη διάρκεια των διακοπών. Πάντα περνούσα καλά εκεί με τα ξαδέρφια μου. Γι' αυτό δεν είχα τίποτα ενάντια στην επιστροφή. Αλλά, φυσικά - ήμουν λίγο λυπημένη».

Μέχρι τότε, η 26χρονη Ντιλαρά ζούσε με την οικογένειά της στο Αμβούργο. Ο παππούς της ήταν ένας από τους τελευταίους που ήρθε στη Γερμανία για να εργαστεί το 1972. Λίγο αργότερα έφερε και τα παιδιά του, συμπεριλαμβανομένου του πατέρα της Ντιλαρά. Ο πατέρας της, όταν έφτασε στη Γερμανία, είχε την ίδια ηλικία με εκείνη, όταν πήγε στην Τουρκία. Και οι δύο ήταν 14 ετών. Ενώ ο πατέρας όμως Γιούτσελ Ασλάν δεν μιλούσε γερμανικά και δεν μπορούσε να ενσωματωθεί, για την Ντιλαρά στην Τουρκία ήταν πιο εύκολα, μπορούσε να μιλήσει τουρκικά και ως εκ τούτου να ενσωματωθεί, όπως λέει.

Καθοριστικό ρόλο για την ενσωμάτωση παίζει η ηλικία και η γλώσσα

 Ο Καθηγητής Κεμάλ Ντεμίρ, Διευθυντής του Κέντρου Γερμανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Ακντενίζ στην Αττάλεια, λέει σχετικά: «Εξαρτάται από το στάδιο ζωής, κατά το οποίο επέστρεψε κανείς. Αν επέστρεψε ως μικρό παιδί, αν επέστρεψε ως ενήλικας. Πόσο έχει ενσωματωθεί στη Γερμανία. Όλα παίζουν ρόλο».

Ο πατέρας του Ντεμίρ ήρθε επίσης στη Γερμανία - κοντά στο Γκόσλαρ - ως φιλοξενούμενος εργάτης το 1968. Ακόμα κι αν ο Ντεμίρ πήγαινε σχολείο στη Γερμανία και ένιωθε άνετα, αποφάσισε να επιστρέψει κάποια στιγμή στην Τουρκία. Οι επαναπατριζόμενοι, αλλά και οι Τούρκοι στη Γερμανία, συχνά ονομάζονται απαξιωτικά "Almanci". Ένας όρος για άτομα τουρκικής καταγωγής από τη Γερμανία, που σημαίνει κάτι σαν «Γερμαναράδες».

Έχει και τα καλά του να είσαι ανάμεσα σε δυο πατρίδες

Μια ακόμα από αυτούς είναι η Γιορταγκιούλ Ερτέμ. Η 57χρονη καθηγήτρια Αγγλικών από την Κωνσταντινούπολη έζησε για πολλά χρόνια με τους γονείς της - εργάτες πρώτης γενιάς - στη Στουτγάρδη, μέχρι να μετακομίσει στην Τουρκία μετά το γάμο της. Η ίδια, συγγραφέας γερμανικών σχολικών βιβλίων, πάλεψε συχνά με προκαταλήψεις κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη Γερμανία. Ξέρει την αίσθηση ότι δεν ανήκεις κάπου και το παρατηρεί και σε νεότερους ανθρώπους. «Βλέπω ότι δεν ξέρουν πού πραγματικά ανήκουν», αναφέρει.

Όπως η Γιορταγκιούλ Ερτέμ και η Ντιλαρά Ασλάν, υπάρχουν πολλές γυναίκες που επιστρέφουν από τη Γερμανία. Δεν νιώθουν αποδεκτές από καμία πλευρά. Ο Κεμάλ Ντεμίρ από την άλλη βλέπει και θετικές πλευρές, όταν νέοι σαν τη Ντιλαρά έρχονται στην Τουρκία από τη Γερμανία.

«Η ακρίβεια, η τάξη και στη συνέχεια η επιμέλεια για το τι θέλεις να επιτύχεις. Αυτές είναι οι θετικές πλευρές που έχουν αποκτήσει εκεί και που μπορούν να φέρουν εδώ. Και από την άλλη, η συναισθηματικότητα, η κοινωνική ζωή στην Τουρκία. Αν συνδυάσει κανείς αυτές τις δύο πλευρές, τότε μπορεί να ζήσει καλά εδώ».

Μπούρτζου Αρσλάν, SWR Kων/πολη

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου