Τι κάνει η «ομάδα Βάγκνερ» χωρίς τον Πριγκόζιν;
29 Αυγούστου 2023Πώς ακριβώς πέθαναν οι επικεφαλής της διαβόητης ρωσικής ομάδας μισθοφόρων Βάγκνερ, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν και ο Ντμίτρι Ούτκιν στο αεροπορικό δυστύχημα, ενώ ήταν καθ´οδόν από τη Μόσχα προς την Αγία Πετρούπολη; Λίγες μόλις ημέρες μετά δεν υπάρχουν ακόμη σαφείς πληροφορίες για το τί ακριβώς συνέβη, αλλά σχεδόν κανείς δεν έχει πειστεί ότι πρόκειται πράγματι για … δυστύχημα. Και αυτό, παρά το ότι το Κρεμλίνο, διά στόματος του εκπροσώπου Ντμίτρι Πεσκόφ, χαρακτήρισε ως «ψευδείς» οποιεσδήποτε εικασίες περί επίσημης εντολής.
Για τη Λευκορωσία, στενή σύμμαχο της Ρωσίας, το ερώτημα είναι βέβαια τώρα: Τι θα συμβεί με τους μισθοφόρους εκείνους που εξορίστηκαν εκεί μετά την αποτυχημένη ανταρσία κατά της ηγεσίας του ρωσικού στρατού στα τέλη Ιουνίου; Πρόκειται για 4.000 με 5.000 ένοπλους στρατιώτες, διαβόητους για τα βάναυσα μέσα τους, οι οποίοι επρόκειτο να εδραιωθούν στη Λευκορωσία ως «εκπαιδευτές».
Τμήμα τους ίσως παραμείνει στη Λευκορωσία...
Η ιστορία του ιδιωτικού στρατού του Πριγκόζιν έχει λήξει, θεωρεί ο Αλεξάντερ Φρίντμαν, ιστορικός με ειδίκευση στην Ανατολική Ευρώπη στο Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ. «Οι μισθοφόροι του Βάγκνερ, ωστόσο, παραμένουν στην Αφρική και στη Λευκορωσία». Η μονάδα θα εξακολουθήσει να υπάρχει, πιστεύει ο Γερμανός ιστορικός, «ενδεχομένως και με το ίδιο όνομα. Ωστόσο θα υπάγεται πλέον στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας».
Ο Λευκορώσος πρόεδρος, Αλεξάντερ Λουκασένκο, θα ήθελε να διατηρήσει κάποιους από τους μαχητές και αυτοί να υπάγονται στη δική του εξουσία, λέει ο Φρίντμαν. «Τα χρήματά του θα ήταν αρκετά μέχρι και για 3.000 μισθοφόρους, αλλά η Μόσχα είναι αυτή που έχει τον τελικό λόγο». Όπως επισημαίνει, μία πλήρης απόσυρση των στρατευμάτων της ομάδας Βάγκνερ από τη Λευκορωσία δεν θα ήταν προς το συμφέρον της Ρωσίας, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε αποκλιμάκωση στα σύνορα με την Πολωνία και τη Λιθουανία, όπου στρατοπεδεύουν οι μισθοφόροι και εκλαμβάνονται ως απειλή από τις γειτονικές χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Φρίντμαν, μεγάλο μέρος των στρατευμάτων ενδέχεται να σταλεί στη Ρωσία ή στην Αφρική.
Ο Αλεξάντερ Κλασκόφσκι, αναλυτής του ανεξάρτητου λευκορωσικού προγράμματος μέσων ενημέρωσης "Posirk", βλέπει την κατάσταση διαφορετικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Λουκασένκο δεν ενδιαφέρεται για τα στρατεύματα του Βάγκνερ στη Λευκορωσία. Οι μισθοφόροι είναι πλέον δίχως ηγεσία και το μέλλον της ομάδας παραμένει αμφίβολο. Τόσο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν όσο και ο Λουκασένκο ενδιαφέρονται να κρατήσουν την ομάδα Βάγκνερ όσο το δυνατόν μικρότερη.
Επιπλέον, υπάρχει και το ενδεχόμενο ΕΕ και ΝΑΤΟ να κλείσουν τα σύνορα με τη Λευκορωσία. Το γεγονός ότι οι σχέσεις με τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επιδεινωθεί δραματικά είναι μία αρνητική εξέλιξη για τον Λουκασένκο, λέει ο Κλασκόφσκι. Ως εκ τούτου θεωρεί πως ο Λευκορώσος ηγέτης θα προσπαθήσει να απαλλαγεί από την ομάδα Βάγκνερ.
...για να προκαλέσει την ΕΕ
«Οι οιωνοί δεν είναι καλό για την ομάδα Βάγκνερ», λέει ο Βάλερι Ζαχάσχολ, υποστηρικτής της εξόριστης πολιτικού Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια. Πιστεύει και αυτός ότι κάποιοι από τους μισθοφόρους ενδεχομένως να παραμείνουν στη Λευκορωσία. Και εξηγεί: «Επειδή η Ρωσία θέλει να προκαλεί στα σύνορα της ΕΕ και να κάνει δολιοφθορές στην Ουκρανία». Ωστόσο, το ζήτημα της χρηματοδότησης είναι ίσως το πιο σημαντικό.
Η «εξορία» στη Λευκορωσία ήταν μόνο μια προσωρινή λύση στο «πρόβλημα της ηγεσίας της ομάδας Βάγκνερ», συνοψίζει ο Γκριγόρι Νιζχίκοφ, από το Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, καθώς δεν υπήρχε κάποιος στρατηγικός στόχος, ώστε τα στρατεύματα να παραμείνουν στην Λευκορωσία. Ο Λουκασένκο δεν έχει καμία δυνατότητα να ηγηθεί των στρατευμάτων στη θέση του Πριγκόζιν και δεν φιλοδοξεί να το κάνει, λέει ο Νιζχίκοφ, προβλέποντας πως μέχρι το τέλος του έτους, τα στρατεύματα του Βάγκνερ θα έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.
Κάτι για το οποίο είναι πεπεισμένος και ο Αλεξάντερ Κλασκόφσκι: «Αυτοί οι άνθρωποι έχουν εναντιωθεί και στο παρελθόν στον Πούτιν. Δεν τους εμπιστεύεται». Ως εκ τούτου, λίγο πολύ θα διασπαστούν: «Κάποιοι θα επιστρέψουν στην πολιτική, κάποιοι θα βρεθούν στην Αφρική».
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου