Τέλος εποχής για την παντοδυναμία του ICE;

Θαυμάσια τεχνολογικά επιτεύγματα, σιδηροδρομικό πρότυπο παγκοσμίου φήμης, βραβευμένο εξαγωγικό προϊόν: Από το ξεκίνημα λειτουργίας της πρώτης αμαξοστοιχίας ICE πριν από περίπου 25 χρόνια, τα τρένα ταχείας κυκλοφορίας αποτελούν ένα γερμανικό «success story». Δυστυχώς όμως στην ιστορία αυτή προστίθενται οικονομικά προβλήματα, ατυχίες αλλά και βλάβες. Το νέο μοντέλο ICE3 αντί για «καμάρι» των γερμανικών σιδηροδρόμων εδώ και δύο χρόνια αποτελεί αντικείμενο εμπαιγμού. Κανονικά αναμενόταν ήδη το 2011 να παραδοθούν στην κυκλοφορία 16 νέου τύπου τρένα. Έκτοτε προκύπτουν ολοένα νέα προβλήματα μεταξύ της Deutsche Bahn (DB), της κατασκευάστριας Siemens και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Σιδηροδρόμων, η οποία ενέκρινε το ICE3 μόλις το Δεκέμβριο του 2013. Ο διευθυντής της Siemens Τζο Κέσερ χαρακτήρισε το γεγονός μια «μεγάλη ατυχία».

Στο μεταξύ η DB έχει ήδη στα σκαριά το σχεδιασμό του διάδοχου μοντέλου ΙCx. H Siemens θα πρέπει να παραδώσει μέχρι το 2030 περίπου 300 νέα τρένα. Το έργο αυτό αποτελεί το πιο εκτεταμένο που έχει αναθέσει ποτέ η DB αλλά και το μεγαλύτερο που έχει αναλάβει η Siemens στα 160 χρόνια λειτουργίας της. Το στοίχημα και για τις δύο είναι μεγάλο.Το σίγουρο σε κάθε περίπτωση είναι ότι η Siemens δεν θα μπορούσε να σηκώσει το φορτίο μιας ακόμης καθυστέρησης στην παράδοση. Η DB όμως επιθυμεί μεγαλύτερα βαγόνια και διαφορετικό ντιζάιν για το ICx, κι έτσι οι καθυστερήσεις και η μετάθεση του πρότζεκτ μετατίθεται για το μέλλον.

Οι καθυστερήσεις είναι ο κανόνας

Οι καθυστερήσεις αυτού του τύπου δεν είναι μόνο γερμανικό «ίδιον», όπως επισημαίνει η Μαρία Λέενεν από την συμβουλευτική εταιρία SCI Verkehr. Οι καθυστερήσεις στην παράδοση των τρένων αποτελούν περισσότερο τον κανόνα παρά την εξαίρεση στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την SCI Verkehr υπολογίζεται ότι κατά μέσον όρο η παράδοση ενός τρένου υπεραστικών διαδρομών καθυστερεί κατά περίπου ένα έτος. Η Γερμανία με καθυστερήσεις στην παράδοση που αγγίζουν τους 11 μήνες βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Καθυστερήσεις παρόμοιες με αυτές της ΙCE3 δεν είνα τόσο σπάνιες και σε άλλες χώρες. Σε συνολικά 9 περιπτώσεις των περασμένων 15 χρόνων, η παράδοση άργησε πάνω από 2 χρόνια. Στην κορυφή του αρνητικού ρεκόρ βρίσκεται η ιταλική κατασκευάστρια Ansaldo Breda, η οποία παρέδωσε 120 τρένα με καθυστέρηση άνω των τριών χρόνων.

Πάντως, κατά την άποψη της Λέενεν δεν ευθύνεται πάντα μόνο ο κατασκευαστής, αλλά και άλλοι παράγοντες, όπως οι εταιρίες μεταφορών ή άλλοι μεσάζοντες. Συν τοις άλλοις όταν ένα τρένο κριθεί παραδοτέο από την κατασκευάστρια δεν σημαίνει πως θα τεθεί αμέσως σε κυκλοφορία. Στη Γερμανία η Ομοσπονδιακή Αρχή Σιδηροδρόμων είναι αυτή που πρέπει να δώσει την τελική έγκριση, ενώ είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει και ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Στόχος της Siemens στην περίπτωση του ICx είναι να αποφύγει λάθη του παρελθόντος.

Αλλαγές στα τρένα υψηλών ταχυτήτων

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη Siemens είναι ότι δυσκολεύεται να διαφημίσει τα νέα μοντέλα της ως την «τελευταία λέξη της τεχνολογίας». Το πρώτο μοντέλο ICE έφερε πράγματι στην εποχή του την επαντάσταση. Τα μοντέλα όμως που ακολούθησαν δεν είχαν μεγάλες αλλαγές. Οι βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση, λόγου χάρη, δεν είναι προφανείς για το επιβατικό κοινό. Αντίστοιχα και στον τομέα των υψηλών ταχυτήτων δεν σημειώνεται βελτίωση, αντίθετα οπισθοδρόμηση. Ενώ το ΙCE3 φτάνει τα 300χλμ. την ώρα, το ICEx αναμένεται να έχει μέγιστη ταχύτητα τα 250 χλμ. την ώρα, κάτι που οφείλεται στην αλλαγή της κατασκευαστικής νοοτροπίας. «Οι επιβάτες δεν αισθάνονται απαραίτητη την ανάγκη το τρένο να τρέχει με 300 ή 350 χλμ. αλλά περισσότερο να έχουν ένα ασφαλές και άνετο ταξίδι», αναφέρει η Μαρία Λέενεν. Σε αυτήν την αλλαγή, έχουν συμβάλει και τα σοβαρά σιδηροδρομικά ατυχήματα σε γραμμές υψηλής ταχύτητας, όπως το αιματηρό δυστύχημα έξω το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα στην Ισπανία. Το ερώτημα, όμως που τίθεται, είναι αν τα μοντέλα όχι και τόσο υψηλής ταχύτητας, όπως το ICE, θα συνεχίσουν στο μέλλον να ενδιαφέρουν χώρες με όχι και τόσο πυκνοκατοικημέτημένο πληθυσμό, οπως η Κίνα, η Ρωσία ή η Γαλλία.

Jeannette Seiffert / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου