Στον Βόσπορο με όνειρο την Ευρώπη

Ο αριθμός των Σύρων προσφύγων που έχουν βρει κατάλυμα στην Κωνσταντινούπολη έχει φτάσει τις 400.000. Σύμφωνα με εκτιμήσεις είναι σχεδόν όσοι και οι συμπατριώτες τους που έχουν καταφύγει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στην Τουρκία ζουν ως ιδιότυποι «μουσαφίρηδες», επισκέπτες από ανάγκη, χωρίς δικαιώματα για άσυλο και εργασία.

«Η Συρία μου δεν υπάρχει πια. Ο Μπασάρ αλ Άσαντ κατέστρεψε τη χώρα μας», εκμυστηρεύτηκε ο 13 χρονος Αλί, ο οποίος διέφυγε πριν από δύο χρόνια με τους γονείς του από το Χαλέπι. «Στα σύνορα μας πυροβολούσαν Τούρκοι αστυνομικοί. Πέσαμε στο έδαφος και περιμέναμε μέχρι να έρθουν οι διακινητές και να μας φέρουν στην Κωνσταντινούπολη».

Ο μικρός Αλί αισθάνεται υποχρεωμένος να βοηθήσει τους γονείς του και τα έξι του αδέρφια. Γι’ αυτό αποφάσισε να δουλέψει παράνομα σε ένα μικρό σούπερ μάρκετ της Κωνσταντινούπολης αντί να παρακολουθεί μαθήματα στο σχολείο. Ο Αλί δουλεύει έως και 14 ώρες την ημέρα. Η εβδομαδιαία του αμοιβή δεν ξεπερνά τα 47 ευρώ.

«Ήθελα πάντα να σπουδάσω ηλεκτρολόγος-μηχανικός στην πόλη μου, τη Χομς. Μετά όμως ήρθε ο στρατός και έπρεπε ξαφνικά να πολεμήσω κατά των συμπατριωτών μου. Τότε έφυγα», λέει ο 22χρονος Γκιάτ. Όπως εξομολογείται, ονειρεύεται να επιστρέψει στην πατρίδα του και «όλα να είναι τόσο ειρηνικά όπως πριν».

Ο Γκιάτ κάνει διάφορες δουλειές για να εξασφαλίσει τα προς το ζην στην Τουρκία. Μεταξύ άλλων εργάζεται ως επιστάτης σε έναν ξενώνα στην τουριστική συνοικία Γαλατά της Κωνσταντινούπολης. «Κάθε μέρα συναντώ εδώ Ολλανδούς, Γερμανούς, Βρετανούς, Ισπανούς. Ο πολιτισμός τους με ενδιαφέρει και ακούω ευχάριστα τις ιστορίες τους. Όμως δεν πιστεύω ότι καταλαβαίνουν τη δική μου ιστορία», λέει.

«Δεν βλέπουμε κανένα μέλλον στην Τουρκία. Αύριο μπορεί να μας πετάξουν έξω από τη χώρα», λένε μια φωνή ο 25χρονος Ιμπραήμ (αριστ.) και ο 26χρονος Γκασάν. Τα δύο αδέρφια δουλεύουν σε ένα μικρό τουρκικό αρτοποιείο. Όπως λέει ο Γκασάν, «στη Δαμασκό ήμουν βιβλιοθηκονόμος, όμως εδώ δεν είμαι τίποτα. Σκεφτήκαμε πολλές φορές να διαφύγουμε στη Γερμανία».

«Πώς θα φτάσουμε στην Ευρώπη; Με φουσκωτή βάρκα ή από τη στεριά;» Αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα απασχολούν όσους βρίσκονται ακόμη στη Συρία, λέει η 32χρονη Αλισάρ, που ίδρυσε στην Κωνσταντινούπολη έναν ραδιοφωνικό σταθμό για τους Σύρους που δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμη τη χώρα τους. Ο νέος σταθμός έχει γίνει στο μεταξύ σημαντική πηγή πληροφόρησης και για πολλούς πρόσφυγες στην Τουρκία.

«Η κόρη μου γεννήθηκε εδώ στην Τουρκία, αλλά δεν έχω τίποτα άλλο παρά ένα μικρό κομμάτι χαρτί που να βεβαιώνει την ύπαρξή της», λέει η Αλισάρ. Όπως διευκρινίζει, είναι αδύνατο να πάρει κρατικά έγγραφα από τη Συρία για το κοριτσάκι της. Βάσει νόμου «δεν είναι ούτε Σύρια ούτε Τουρκάλα».

Ο 19χρονος Μοχάμεντ έφυγε μόνος πριν από δύο χρόνια από τη Συρία. «Η οικογένειά μου είναι ακόμη στη Δαμασκό. Θα ήθελα να δουλέψω ως φωτογράφος, αλλά εδώ στην Τουρκία με κοιτούν περίεργα επειδή είμαι Σύρος», λέει. Ο νεαρός Σύρος σκέφτεται να φύγει με προορισμό την Ευρώπη.