Σημάδια φθοράς της δημοκρατίας στην Ελλάδα

«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αρκετούς λόγους για να είναι ικανοποιημένος με τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών. Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργικής θητείας του, που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2019, η Ελλάδα έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο» αναφέρει σε σχόλιό της η Süddeutsche Zeitung και απαριθμεί στη συνέχεια τις επιτυχίες: σταθερή οικονομική ανάπτυξη, προσέλκυση επενδυτών, αλώβητος τουρισμός παρά την πανδημία. Αποπληρωμή χρεών, έξοδος από την ενισχυμένη επιτήρηση. «Με το πέρασμα του χρόνου η Ελλάδα δεν δημιουργεί πια τον συνειρμό μιας προβληματικής εστίας κρίσεων στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης», σημειώνει το σχόλιο.

Όμως, παρόλαυτα, παρατηρεί ο σχολιογράφος υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Αναφέρεται έτσι αναλυτικά στην υπόθεση του Ανδρέα Γεωργίου, του επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ από το 2010 έως το 2015 που αποκάλυψε τα λάθη στην επίσημη καταγραφή του δημόσιου ελλείμματος -το οποίο εμφανιζόταν πολύ χαμηλότερο από το πραγματικό του ύψος- και απειλείται έκτοτε με ποινική δίωξη.

Ταυτόχρονα το σχόλιο μας μεταφέρει στη σημερινή κατάσταση  και την υπόθεση υποκλοπών «μελών της ηγεσίας του στρατού, ερευνητικών ρεπόρτερ και πολιτικών, μεταξύ των οποίων βρίσκονται και μέλη του κόμματος του Μητσοτάκη (…) Αντίστοιχες περιπτώσεις εγείρουν αμφιβολίες για το  κατά πόσο πράγματι ενεργούν ανεξάρτητα οι θεσμοί του ελληνικού κράτους δικαίου, όταν η εκτελεστική εξουσία αισθάνεται ότι απειλούνται να διαταραχθούν η εξουσία και τα προνόμιά της».

SZ: Είναι υπερβολή να μιλάμε για «ορμπανοποίηση» της Ελλάδας

 Όπως σημειώνει το σχόλιο, «η διαφθορά έχει μακρά παράδοση στην Ελλάδα ενώ και οι προηγούμενες κυβερνήσεις ήταν επίσης υπεύθυνες για σκάνδαλα υποκλοπών», με ευθεία αναφορά και στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που βρισκόταν στην εξουσία μέχρι το 2019 και "χαλάρωσε τη νομοθεσία για παράνομα λογισμικά". «Όλα αυτά τα στοιχεία όμως δεν αναιρούν την εντύπωση ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα περνάει δύσκολα».

Αν και «διεθνείς οργανώσεις πιστοποιούν τον υποβιβασμό της Ελλάδας βάσει κριτηρίων, όπως είναι το κράτος δικαίου και η ελευθερία του Τύπου» εντούτοις,  όπως παρατηρεί η SZ, «το να μιλάμε για μια ‘ορμπανοποίηση΄ της Ελλάδας, όπως πράττουν ορισμένοι επικριτές της κυβέρνησης, είναι υπερβολή. Η χώρα απέχει ακόμη πολύ από τις συνθήκες που επικρατούν στην Ουγγαρία, όπου το κράτος δικαίου διαλύεται συστηματικά».

Μεταξύ άλλων το εκτενές σχόλιο αναφέρεται και στην επόμενη μέρα, δηλαδή τις επικείμενες εκλογές και το στοίχημα για την επόμενη κυβέρνηση σημειώνοντας: «Σε περίπτωση που υπάρξει πράγματι μια δεύτερη θητεία για τον Μητσοτάκη, θα πρέπει επειγόντως να αναλάβει αυτή την πανευρωπαϊκή ευθύνη: η φιλελεύθερη δημοκρατία βρίσκεται υπό πίεση σε όλο τον κόσμο, και στην ΕΕ. Η Ελλάδα αρέσκεται στο να αυτοχαρακτηρίζεται, και δικαίως, ως λίκνο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας - που σημαίνει ότι λειτουργεί ως πρότυπο. Εάν η κυβέρνηση της Αθήνας θέλει να βγάλει οριστικά τη χώρα από το καθεστώς κρίσης, δεν θα είναι αρκετό να αφήσει πίσω της την κρίση χρέους. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος βλέπει τον εαυτό του ως σύγχρονο, φιλελεύθερο Ευρωπαίο, πρέπει να αγωνιστεί εξίσου για μια αποτελεσματική και ανεξάρτητη δικαιοσύνη αλλά και κατά των επιθέσεων στις ατομικές ελευθερίες. Παρεμπιπτόντως, αυτό είναι εξίσου σημαντικό προκειμένου να διασφαλιστεί η εύνοια των ξένων επενδυτών».

Αναζητώντας τα ίχνη των ξεριζωμένων του Πόντου και της Μικράς Ασίας

Μακροσκελές ρεπορτάζ από την Αθήνα για τους απογόνους των ξεριζωμένων του Πόντου και της Μικράς Ασίας με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών παρουσιάζει η εφημερίδα Tageszeitung του Βερολίνου. Μέσα από τους παραδοσιακούς χορούς και τις μνήμες μελών ενός ποντιακού συλλόγου στα Σούρμενα Αττικής, όπως του Γιώργου Σαραφίδη, αλλά και μέσα από τα στοιχεία και τις περιγραφές ιστορικών, όπως του μικρασιατικής και ποντιακής καταγωγής Βλάση Αγτζίδη, το ρεπορτάζ μεταφέρει όλο το ιστορικό της ανταλλαγής πληθυσμών, ανατρέχοντας αναλυτικά στους λόγους που οδήγησαν στο 1923. «Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος εγκαινίασε μια περίοδο εθνοκάθαρσης, εκτοπίσεων στην τουρκική ενδοχώρα και σφαγών για τους χριστιανούς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σήμερα η γενοκτονία των Αρμενίων είναι ιδιαίτερα γνωστή. Αλλά εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και Ασσύριοι είχαν παρόμοια μοίρα» αναφέρει μεταξύ άλλων ο Βλάσης Αγτζίδης στην ΤΑΖ.

Το ρεπορτάζ διατρέχει ενδελεχώς με ημερομηνίες και πλούσια ιστορικά στοιχεία όλη την πορεία προς τη Συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών και στέκεται ιδιαίτερα  «στο κεφάλαιο που είναι γνωστό στην Ελλάδα ως Μικρασιατική Καταστροφή τον Σεπτέμβριο του 1922».  Αναλύει την Μεγάλη Ιδέα, την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την άνοδο των Νεότουρκων και του Κεμάλ Ατατούρκ αλλά και τις σημαντικές ευθύνες της Ελλάδας και των κυβερνήσεων της εποχής για τη μοίρα της Σμύρνης και του ελληνισμού της Μικράς Ασίας.

Μεταξύ άλλων όμως το ρεπορτάζ εστιάζει και στην ουσία της Συνθήκης της Λωζάννης και της ανταλλαγής πληθυσμών καθώς και στο σημερινό αποτύπωμά της στους απογόνους εκτοπισθέντων, όπως ο Σαραφίδης. Όπως σημειώνει ο ίδιος: «Ο όρος ‘ανταλλαγή πληθυσμών΄ υποβαθμίζει τα γεγονότα εκείνης της εποχής΄ (…) Ακούγεται σαν να αντάλλαξαν εκατό άτομα από εκεί με εκατό άτομα από εδώ. Αλλά ο καθένας από αυτούς τους ανθρώπους είχε μέσα στην οικογένειά του θύματα εκείνης της εθνοκάθαρσης. ‘Έχουμε ηθική ευθύνη απέναντι στους προγόνους μας. Αυτό που συνέβη τότε πρέπει να αναγνωριστεί από την Τουρκία ως γενοκτονία’».

Δήμητρα Κυρανούδη