Πολιτική κρίση στην Αλβανία εν μέσω δημοτικών εκλογών
30 Ιουνίου 2019Κάθε άλλο παρά πλουραλιστικές είναι οι δημοτικές εκλογές στην Αλβανία. Η εκλογική συμμαχία της αντιπολίτευσης υπό την ηγεσία του «Δημοκρατικού Κόμματος» (PD), αδελφό κόμμα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, μποϊκοτάρει τις εκλογές. Εδώ και τέσσερεις μήνες η αντιπολίτευση ασκεί σφοδρές πιέσεις, έχοντας αναστείλει την κοινοβουλευτική της δραστηριότητα σε εθνικό επίπεδο. Έκτοτε τα αντιπολιτευόμενα κόμματα βγαίνουν με τους υποστηρικτές τους στους δρόμους. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση η αντιπολίτευση συγκεντρώνει το 48% στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Υπό αυτό το πρίσμα πολίτες και αναλυτές θεωρούν κρίσιμες τις δημοτικές εκλογές για τα πολιτικά μηνύματα που θα στείλουν στην σοσιαλιστική κυβέρνηση. Λόγω του εκλογικού μποϊκοτάζ από την αντιπολίτευση δεν υπάρχουν υποψήφιοι από τις τάξεις της.
Το μποϊκοτάζ εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναταραχής
Η ΕΕ και οι ΗΠΑ ασκούν στο μεταξύ κριτική στο μποϊκοτάζ και επικρίνουν την αποχώρηση βουλευτών από το κοινοβούλιο. Αμφότερες αναγνωρίζουν την κυβέρνηση του Έντι Ράμα που κέρδισε τις εκλογές του 2017, ενώ ειδικά η ΕΕ θεωρεί αντιπαραγωγική τη στάση της αντιπολίτευσης σε μια περίοδο που πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένως τονίσει ότι αντίστοιχες πρακτικές θέτουν σε κίνδυνο τη δημοκρατία.
Η αλβανική αντιπολίτευση αποχώρησε από τη βουλή της χώρας διότι κατηγορεί την κυβέρνηση Ράμα για διαφθορά και νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος του 2017 αλλά και προσπάθεια για εξαγορά ψήφων. Σύσσωμη η αντιπολίτευση ζητά την παραίτηση Ράμα και την διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών. Ο ίδιος απορρίπτει το ενδεχόμενο αυτό, όπως και τις κατηγορίες που του επιρρίπτουν. Η αντιπολίτευση επικαλείται ηχογραφημένα μηνύματα, που γεννούν υπόνοιες για εξαγορά ψήφων. Η αντιπολίτευση μιλά για αποδείξεις ενώ η κυβέρνηση θεωρεί τα επίμαχα μηνύματα που ήρθαν στο φως μόνο ως ενδείξεις που πρέπει να στοιχειοθετηθούν. Ο πρωθυπουργός της χώρας κατηγορεί την αντιπολίτευση για εκβιασμό και προτίθεται να κινηθεί εναντίον της γερμανικής εφημερίδας Bild, που αποκάλυψε σχετικά μηνύματα.
Συνταγματική και πολιτική κρίση
Την ίδια ώρα η Αλβανία έχει να αντιμετωπίσει και μια παράλληλη συνταγματική κρίση. Εδώ και μήνες το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν λειτουργεί στην πράξη. Εν πολλοίς αυτό οφείλεται στο νέο σύστημα εξετάσεων για δικαστές και γενικούς εισαγγελείς, που εφαρμόστηκε βάσει ευρωπαϊκής σύστασης και που επαινέθηκε αρχικά πολύ στην χώρα. Στο μεταξύ μεγαλύτερη σύγχυση στο ήδη τεταμένο κλίμα οδήγησε η απόφαση του προέδρου της χώρας Ίλιρ Μέτα να μεταθέσει την ημερομηνία των δημοτικών εκλογών για τις 30 Ιουνίου. Ωστόσο η Εκλογική Επιτροπή της Αλβανίας έκρινε ότι η απόφαση Μέτα υπερέβαινε των αρμοδιοτήτων του και ότι δεν είχε καμία δικαιοδοσία να προχωρήσει λόγω της θέσης του σε μια τέτοια αλλαγή της ημερομηνίας των δημοτικών εκλογών. Ο Μέτα επικαλέστηκε λόγους εθνικής ασφάλειας και αποφυγής της πόλωσης στην κοινωνία. Ειδικοί αλλά και το Σοσιαλιστικό Κόμμα χαρακτηρίζουν αντισυνταγματική την ενέργειά του ενώ ήδη το κοινοβούλιο εξετάζει την αποπομπή του.
Εν μέσω ενός τόσο πολωμένου κλίματος πολλοί φοβούνται νέες εντάσεις στην Αλβανία. Τις τελευταίες μέρες πολλά εκλογικά κέντρα κάηκαν. Η αντιπολίτευση θέλει με κάθε τρόπο να εμποδίσει αυτές τις εκλογές ενώ για την κινητοποίηση του κόσμου έχει συστήσει ακόμη και έκτακτες τοπικές επιτροπές πολιτών για την «προστασία της δημοκρατίας». Ωστόσο ο κύβος ερρίφθη και οι εκλογές διεξάγονται σήμερα Κυριακή. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ καλούν στην άμεση κανονική επαναλειτουργία του Συνταγματικού Δικαστήριο ώστε να αποκατασταθεί πρώτα η θεσμική νομιμότητα στη χώρα. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για να επιστρέψει και η αντιπολίτευση στα βουλευτικά έδρανα.
Άνι Ρούντι
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη