Ο Ομπάμα διέψευσε τις προσδοκίες

Η επιλογή των Αμερικανών για μια πιο αποφασιστική και "δυναμική" εξωτερική πολιτική είναι το μήνυμα των ενδιάμεσων εκλογών για το Κογκρέσο στις ΗΠΑ που ενδιαφέρει άμεσα τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Μπαράκ Ομπάμα χρεώνεται την αδυναμία να αποτρέψει αρνητικές εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλά και στην Ουκρανία, όπου η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία αποτέλεσε βαρύ πλήγμα για τη Δύση και προκάλεσε ενόχληση και δυσφορία στην αμερικανική κοινή γνώμη.

Από την άλλη, οι φιλελεύθερες δυνάμεις, που αποτελούν τους πιο σθεναρούς υποστηρικτές του δημοκρατικού προέδρου, δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους για εξελίξεις όπως είναι η εκτενής δράση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η συνεχιζόμενη λειτουργία του Γκουαντάναμο, οι παρακολουθήσεις από τις μυστικές υπηρεσίες.

Απογοητευμένα τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα

Πάντως, οι νέοι συσχετισμοί στο Κογκρέσο αναμένεται να συμβάλουν ώστε να υπάρξει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι στη Γερουσία και τη Βουλή προσεγγίζουν πιο θετικά το συγκεκριμένο εγχείρημα, σε αντίθεση με πολλούς δημοκρατικούς νομοθέτες που ανησυχούσαν ότι θα οδηγούσε σε απώλεια θέσεων εργασίας για αμερικανούς εργαζόμενους.

Στο εσωτερικό σκηνικό, το αποτέλεσμα είναι απόρροια της απογοήτευσης που νιώθει μεγάλο τμήμα της κοινωνίας για το γεγονός ότι παρότι η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται με ενθαρρυντικούς ρυθμούς και βρίσκεται σε σαφώς καλύτερη κατάσταση από αυτή της ευρωζώνης και άλλων σημαντικών χωρών, η ανάκαμψη που καταγράφεται είναι άνιση. Η πραγματικότητα αυτή κόστισε στον δημοκρατικό πρόεδρο, από τον οποίο τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα είχαν μεγάλες προσδοκίες και απαιτήσεις. Φυσικά, δύσκολα μπορεί να δει κανείς πως η παντοδυναμία των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία και τη Βουλή θα συμβάλει σε μια πιο δίκαιη διάχυση των οφελών από τη θετική πορεία της οικονομίας, αλλά η αντίδραση στην κάλπη συχνά δεν κινείται με βάση τη λογική, αλλά την ενστικτώδη αντίδραση και τη γενικότερη αίσθηση. Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν υποσχεθεί μείωση φόρων, ενώ έχουν δώσει τεράστια έμφαση στην ανατροπή της μεγάλης μεταρρύθμισης του συστήματος ιατρικής ασφάλισης που εισήγαγε ο κ. Ομπάμα.

Ξεκινούν οι ζυμώσεις διαδοχής

Κατά την πάγια πρακτική, ο πρόεδρος Ομπαμα αποδέχθηκε την ήττα του κόμματός του, που έχει και αντίκτυπο στον ίδιο καθώς περιορίζει τις δυνατότητές του να προωθήσει τις πολιτικές επιλογές του και κάλεσε τις ηγεσίες των δυο κομμάτων σε Γερουσία και Βουλή να συναντηθούν στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, για να εξετάσουν την πορεία και το πλαίσιο συνεργασίας τους μέχρι τις εκλογές του 2016.

Αργότερα σήμερα θα προβεί σε δημόσια αποτίμηση των αποτελεσμάτων, όπου θα φανεί ποια ερμηνεία θα επιλέξει να δώσει σε αυτά. Θα μιλήσει για την ανάγκη διακομματικής συνεργασίας, αλλά δύσκολα θα την πετύχει, κυρίως λόγω των αποστάσεων που αναμένεται να τηρήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι που θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευθούν τη δυναμική της χθεσινής νίκης τους.

Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη διετία θα αφορά λιγότερο τον νυν πρόεδρο και περισσότερο τη μάχη για την ανάδειξη του ανθρώπου που θα τον αντικαταστήσει. Με αυτό το σκεπτικό θα κινηθούν οι περισσότεροι σύμμαχοι και εταίροι της Ουάσιγκτον, αλλά και οι "αντίπαλοί" της. Χωρίς αυτό να σημαίνει, φυσικά, ότι έχουν την πολυτέλεια να αγνοήσουν επί μια διετία τον ηγέτη της ισχυρότερης χώρας του κόσμου.

Αθανάσιος Έλλις