Οι φρούδες ελπίδες των προσφύγων στην Ευρώπη

Στον ιταλικό Νότο «ξεφύτρωσαν» φτωχογειτονιές με παραπήγματα και πρόχειρα καταλύματα. Χιλιάδες αφρικανοί μετανάστες συρρέουν εδώ με σκοπό να κερδίσουν τα προς το ζην για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Συνήθως δουλεύουν σε ιταλικές φυτείες οπωροκηπευτικών. Ωστόσο, οι τιμές των προϊόντων διαρκώς πέφτουν, ενώ παράλληλα ο αριθμός των μεταναστών γίνεται ολοένα μεγαλύτερος.

Περίπου 1000 αφρικανοί πρόσφυγες ζουν σε αυτόν τον εξαθλιωμένο πρόχειρο οικισμό στην περιφέρεια της Απουλίας, ενώ ο αριθμός τους αυξάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες. Ολοένα περισσότεροι επιχειρούν το επικίνδυνο ταξίδι μέσω θάλασσας προς την Ευρώπη. Σε αυτό το «γκέτο», όπως το ονομάζουν οι διαμένοντες, δεν υπάρχει ηλεκτροδότηση, τρεχούμενο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής.

Όποιος θέλει να επιβιώσει στο «γκέτο» πρέπει να βοηθήσει τον εαυτό του. Το λιγοστό ρεύμα παράγεται με γεννήτριες. Όποιος έχει τις απαιτούμενες δεξιότητες απασχολείται με μαστορέματα σε αυτό το συνεργείο ποδηλάτων. Τα ποδήλατα είναι άλλωστε το μοναδικό μέσο μεταφοράς προς τον τόπο εργασίας των προσφύγων.

Οι πρόσφυγες είναι έκθετοι σε εγκληματικές ομάδες που επιβάλλουν τη θέλησή τους στη φτωχογειτονιά. Το εμπόριο ναρκωτικών και η πορνεία είναι καθημερινό φαινόμενο. Η προσφιλής απάντηση των Αρχών; «Το κράτος έχει άλλα προβλήματα».

Οι περισσότεροι Ιταλοί που ζουν κοντά στον συνοικισμό των προσφύγων, δεν τον έχουν δει ποτέ από κοντά. Όπως λέει ο καθολικός ιεραπόστολος Αρκάντζελο Μάιρα, κανείς δεν έρχεται εθελοντικά εδώ. Ο ίδιος αγωνίζεται για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, ενώ οργανώνει με τη βοήθεια εθελοντών μαθήματα ιταλικής γλώσσας για τους πρόσφυγες.

Στο Art Village, σε απόσταση μίας ώρας οδικώς από τον συνοικισμό, αφρικανοί μετανάστες εξασκούνται στο κτίσιμο σπιτιών. Το πρότζεκτ συγχρηματοδοτείται από τις τοπικές αρχές και προορίζει τα σπίτια που θα κτιστούν να αποτελέσουν τις μελλοντικές κατοικίες των μεταναστών. Ωστόσο, οι «τυχεροί», που όντως θα αποκτήσουν μία στέγη, είναι ελάχιστοι.

«Βρισκόμουν παράνομα στη χώρα και επιβίωνα ως πωλητής του δρόμου. Η δουλειά στο Art Village με βοήθησε να πάρω άδεια παραμονής» λέει ο Μπάγε Ντιαγέ. Ως επικεφαλής μίας οργάνωσης προσφύγων, αγωνίζεται ώστε να αποκτήσουν κι άλλοι Αφρικανοί επίσημα έγγραφα για μία αξιοπρεπή ζωή στην Ιταλία.

«Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας» λέει με νόημα ο Μαμαντού Λαμίν, χαρούμενος πια που δεν πρέπει να ζει στο «γκέτο». Ο σενεγαλέζος μετανάστης θυμάται τις αποκαρδιωτικές συνθήκες που είχε συναντήσει κατά την άφιξή του. Όπως εξομολογείται, δεν ήταν αυτή η Ευρώπη που φανταζόταν όταν άφηνε πίσω την πατρίδα του.

Πολλοί Αφρικανοί θέλουν να φύγουν από τον εξαθλιωμένο συνοικισμό και να εγκαταλείψουν την Ιταλία. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες τους φράζουν το δρόμο: Οι πρόσφυγες επιτρέπεται να καταθέτουν αίτηση ασύλου μόνο στη χώρα από την οποία εισήλθαν στην ΕΕ. Όποιος διαθέτει ταξιδιωτικά έγγραφα μπορεί να παραμένει έως και τρεις μήνες σε μία άλλη χώρα της ζώνης του Σένγκεν. Στη συνέχεια απειλείται άμεσα με απέλαση.