Οι στρατιωτικές επιλογές του Ισραήλ απέναντι στο Ιράν

Την ώρα που εντείνονται οι φωνές της διεθνούς κοινότητας και προς τις δύο πλευρές να τηρήσουν στάση αυτοσυγκράτησης, αναλυτές εξετάζουν πόσο καλά προετοιμασμένο είναι το Ισραήλ για μια εκτεταμένη σύγκρουση με το Ιράν, και τι θα κάνει στο πολύ πιθανό ενδεχόμενο να εμπλακούν ο βασικός του σύμμαχος στον Λίβανο, η Χεζμπολάχ, οι πολιτοφυλακές Χούθι αλλά και άλλες σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ. «Το Ισραήλ προετοιμάζεται εδώ και πολύ καιρό για τον κίνδυνο πολυμέτωπου αγώνα» λέει στη Deutsche Welle o Αρίε Σαρούζ Σαλικάρ, εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού. «Εστιάζουμε σε τρεις πτυχές, πρώτον, στην επέκταση των αμυντικών συστημάτων, ιδιαίτερα της αεράμυνας όπως το Iron Dome, δεύτερον, στη συνεχή επέκταση των επιθετικών ικανοτήτων ως μέρος της άμυνάς μας, και τρίτον, εργαζόμαστε για μια ευρεία περιφερειακή συμμαχία».

Παρόμοια ισχύς των στρατών τους

Αλλά σε σχέση με τη συνολική στρατιωτική ισχύ των δύο χωρών, Ισραήλ και Ιράν, δεν φαίνεται να απέχουν πολύ. Στον Παγκόσμιο Δείκτη Δυνάμεων Πυρός του 2024 το Ιράν βρίσκεται στην 14η θέση, το Ισραήλ στην 17η. Δηλαδή το Ιράν ξεπερνά πολύ λίγο το Ισραήλ σε στρατιωτική δύναμη. Το ίδιο ισχύει και για τον αριθμό των αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων. Αλλά η γεωγραφική θέση κάνει τη διαφορά. Γιατί ανάμεσα στις δύο χώρες μεσολαβούν το Ιράκ και η Ιορδανία, η απόσταση ανάμεσα στο Τελ Αβίβ και την Τεχεράνη είναι περίπου 1.850 χιλιόμετρα. Υπό αυτήν την έννοια δεν θα ήταν ένας πόλεμος υπό την κλασσική έννοια του όρου, πιστεύει ο Φάμπιαν Χιντς, εμπειρογνώμων σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών (IISS) του Λονδίνου. «Θα ήταν μάλλον ένα είδος ανταλλαγής χτυπημάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Κι ένας πόλεμος διά αντιπροσώπου με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, που θα προσομοίαζε περισσότερο με κλασσικό πόλεμο. Το Ιράν σε μια προσπάθεια να αποκρούσει ισραηλινές επιθέσεις θα χρησιμοποιούσε επίγειες αντιαεροπορικές δυνάμεις, δηλαδή πυραύλους εδάφους-αέρος, και σε κάποιον βαθμό πυροβόλα φωτοβολίδων. Γι' αυτό και το Ιράν διαθέτει ένα πολύ εκλεκτικό μείγμα συστημάτων, δηλαδή παλιά συστήματα από την εποχή του Σάχη που έχει αναβαθμίσει και μερικά σύγχρονα ρωσικά και εγχώρια συστήματα. Το πόσο καλά θα λειτουργήσει όλο αυτό είναι αμφίβολο».

Με άλλα λόγια, το Ιράν δεν θα ήταν σε θέση να αποκρούσει ισραηλινή αεροπορική επίθεση, ίσως να είχε κάποιες μεμονωμένες επιτυχίες, αλλά δεν διαθέτει πραγματική ασπίδα προστασίας στον εναέριο χώρο του. Από την πλευρά του Ισραήλ, η ιρανική επίθεση με ντρόουνς και πυραύλους του περασμένου Σαββατοκύριακου κατέδειξε και τα όρια, δηλαδή σε ποιους τομείς η χώρα πρέπει να βελτιωθεί, λέει στη DW ο Αλεξάντερ Γκρίνμπεργκ, ειδικός για το Ιράν στη δεξαμενή σκέψης Ινστιτούτο Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ.

Δεν υπάρχει απόλυτη προστασία

«Κατ' αρχήν είναι μάλλον εύκολο να καταρρίψεις τέτοια μη επανδρωμένα αεροσκάφη, επειδή δεν είναι πολύ γρήγορα, με ένα απλό πολυβόλο μπορείτε να τα εξουδετερώσετε, όπως το κάνουν οι Ουκρανοί. Αλλά εδώ στην περίπτωσή μας το Ισραήλ θα πρέπει να συνειδητοποιήσει επίσης, όπως και η Ευρώπη, ότι οι αριθμοί είναι σημαντικοί στον πόλεμο. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να έχουμε πολύ περισσότερα απλά όπλα και πυρομαχικά. Δυστυχώς το Ισραήλ το κατάλαβε αυτό λίγο αργά, αλλά ακόμα όχι την τελευταία στιγμή». Ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, Αρίε Σαρούζ Σαλικάρ, βγάζει τα δικά του συμπεράσματα. «Δεν υπάρχει ένα ερμητικά κλειστό σύστημα, είτε εκτοξεύονται 300 είτε 3.000 πύραυλοι, τελικά πάντα κάποιοι θα διαπερνούν την προστατευτική ασπίδα» λέει. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ποσοστό επιτυχίας το Σαββατοκύριακο δεν ήταν 100%, αλλά περίπου 99%. Αν και αναχαιτίζουμε την πλειονότητα των πυραύλων, ξέρουμε ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να τους αναχαιτίσουμε όλους. Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντικό να έχουμε ένα λειτουργικό σύστημα πολιτικής προστασίας, δηλαδή ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και καταφύγια αεράμυνας».

Μια στρατιωτική πρόκληση διαφορετικού επιπέδου για το Ισραήλ θα ήταν μια ευρεία ένοπλη σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ. Η Χεζμπολάχ, που συχνά αναφέρεται ως "αιχμή του δόρατος του Ιράν", είναι πιθανώς η πιο βαριά οπλισμένη μη κρατική ομάδα στον κόσμο, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) στην Ουάσινγκτον. Η ΕΕ κατατάσσει τη στρατιωτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ, η οποία έχει επανειλημμένα επιτεθεί με ρουκέτες κατά του Ισραήλ, ως τρομοκρατική οργάνωση. Οι εκτιμήσεις για το απόθεμα πυραύλων που διαθέτει κυμαίνονται μεταξύ 120.000 και 200.000. Σύμφωνα με τη μελέτη του CSIS, σε περίπτωση πολέμου, το Ιράν θα προμήθευε γρήγορα την πολιτοφυλακή με πυραύλους. Το μεγαλύτερο μέρος του οπλοστασίου της αποτελείται από μη κατευθυνόμενα βλήματα μικρής εμβέλειας. Ωστόσο, η πολιτοφυλακή έχει επίσης βελτιώσει σημαντικά την πρόσβασή της σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. «Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος του Ισραήλ θα απειλείται από επιθέσεις της Χεζμπολάχ σε περίπτωση κλιμάκωσης της σύγκρουσης και η οργάνωση θα μπορούσε να επιχειρεί και από το συριακό έδαφος» αναφέρεται στη μελέτη.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου