Θα αποκτήσει ποτέ η Γαλλία γυναίκα πρόεδρο;

Πρόσφατα η Βαλερί Πεκρές, υποψηφία των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, βρέθηκε σε δύσκολη θέση όταν προσκλήθηκε να μιλήσει στη δημοφιλή εκπομπή του 72χρονου Ζαν Ζακ Μπουρντέν. Ο Μπουρντέν κατηγορείται για σεξουαλική κακοποίηση σε βάρος πρώην συναδέλφου του. Το δίλημμα της Πεκρές ήταν προφανές για την γαλλική κοινωνία, η οποία τα τελευταία χρόνια έρχεται συχνά αντιμέτωπη με υποθέσεις σεξουαλικής βίας σε βάρος γυναικών.

Η Πεκρές συμφώνησε να είναι παρούσα με την προϋπόθεση να μιλήσει ευθέως για το θέμα, όπως και έπραξε. «Αυτή είναι η πρώτη προεκλογική περίοδος μετά το κίνημα #Metoo στη Γαλλία και η τηλεοπτική αντιπαράθεση Πεκρές-Μπουρντέν ήταν σημείο καμπής. Έδειξε ότι υπάρχει πλέον πίεση να παίρνει κανείς θέση απέναντι σε υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης» αναφέρει η Αλίς Κοφέν, δημοτική σύμβουλος στον Δήμο Παρισίων και ακτιβίστρια, μέλος του κινήματος «Me Too Politique». Η ίδια θεωρεί «γενναία» τη στάση της Πεκρές. «Αυτά τα θέματα μπορούν πλέον να αλλάξουν το παιχνίδι των ψήφων» αναφέρει η Κοφέν.

Κομβική στιγμή στη γαλλική πολιτική ιστορία

Γεγονός είναι πάντως ότι για πρώτη φορά τόσες πολλές γυναίκες είναι υποψήφιες για το προεδρικό αξίωμα στη Γαλλία. Εκτός από την Βαλερί Πεκρές,υποψήφια με το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι η δήμαρχος Παρισίων Αν Ινταλγκόαλλά και η Μαρίν Λε Πεν από την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση. Και η πρώην υπ. Δικαιοσύνης Κριστιάν Τομπιρά ξεκινά τη δική της προσπάθεια για την προεδρία εκπροσωπώντας την ενοποιημένη Αριστερά.

Ειδικοί εκτιμούν ότι η έντονη γυναικεία παρουσία στον φετινό προεκλογικό αγώνα είναι ενδεικτική των βημάτων που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες για την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στον χώρο της πολιτικής. Νόμος για παράδειγμα επιβάλλει πρόστιμα σε κόμματα που δεν διασφαλίζουν το 49% των υποψηφιοτήτων για τα βουλευτικά έδρανα σε γυναίκες. Με 38%, η εκπροσώπηση γυναικών στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση αποτελεί το υψηλότερο ποσοστό όλων των εποχών. Τις μισές υπουργικές θέσεις κατέχουν επίσης γυναίκες.

«Το επίπεδο της προόδου που έχει συντελεστεί είναι σχεδόν επαναστατικό» αναφέρει η Κατρίν Ασέν από το Πανεπιστήμιο Ντοφέν του Παρισιού. «Υπάρχει πλέον μια κανονικότητα στην εκπροσώπηση γυναικών στο υψηλότερο επίπεδο της πολιτικής. Αλλά και σε τοπικό επίπεδο το 20% των δημάρχων σε μεγάλες πόλεις, όπως το Παρίσι, η Λιλ ή η Μασσαλία εκλέγουν γυναίκες δημάρχους».

«Ορατές μεν, δεν εισακούονται δε»

Τα εμπόδια εντούτοις παραμένουν, με τις καθημερινές διακρίσεις να αποτελούν ακόμη κομμάτι της πραγματικότητας. «Το επίπεδο του σεξισμού στη γαλλική πολιτική είναι ακόμη υψηλό. Όλες οι γυναίκες πολιτικοί με τις οποίες μιλάω το αναφέρουν» λέει η Κοφέν. Η Φλοράνς Σαντί, συγγραφέας του βιβλίου «Σπάστε τη γυάλινη οροφή» (Βrisez le Plafond de Verre) ερεύνησε τις περιπτώσεις γυναικών στην πολιτική. «Πολλές γυναίκες λένε 'είμαστε ορατές αλλά δεν εισακουόμαστε'. Πολλοί θεωρούν ότι οι γυναίκες είναι ανίκανες πολιτικοί. Αυτό συμβαίνει γιατί στη Γαλλία συνδέουμε την εξουσία με τον ανδρισμό».

Παρά την πρόοδο πολλές πολιτικές θέσεις παραμένουν ακόμη ανδροκρατούμενες. Ενώ το υπουργικό συμβούλιο του Εμμανουέλ Μακρόν έχει ισορροπημένη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών, κρίσιμα υπουργεία, όπως το Άμυνας, ανήκουν σε άνδρες. Το ίδιο ισχύει για την προεδρία του κοινοβουλίου και των περισσότερων κομμάτων. Η Γαλλία είχε μόνο μια φορά γυναίκα πρωθυπουργό: την Εντίθ Κρεσόν το 1991.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν είτε ότι η ακροδεξιά Λε Πεν είτε ή η συντηρητική Πεκρές μπορεί να περάσουν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών απέναντι στον Εμμανουέλ Μακρόν. «Η Μαρίν Λε Πεν όμως σίγουρα δεν θα προωθούσε τα δικαιώματα των γυναικών εάν εκλεγόταν. Οι πολιτικές θέσεις της στην ουσία ανησυχούν όσους ασχολούνται με αυτά τα θέματα» παρατηρεί η Αμαντίν Κλαβώ από το Παρατηρητήριο Ισότητας των Φύλων στο Ίδρυμα Ζαν Ζορές. Ούτε η Πεκρές, παρά την πρόσφατη θετική εντύπωση που προκάλεσε, εμπνέει το φεμινιστικό κίνημα. «Υπάρχει θεμελιώδης διαφορά μεταξύ του να έχουμε περισσότερες γυναίκες υποψήφιες στις εκλογές και στην πραγματική προώθηση ενός πιο φεμινιστικού προγράμματος», σημειώνει η Κλαβώ.

Σόνια Φάλνικαρ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη