Η ζωή πίσω από τα κάγκελα στη Μ. Βρετανία
4 Ιουλίου 2017«Τα σωφρονιστικά ιδρύματα δεν λειτουργούν σωστά και βρίσκονται υπό διαρκή πίεση», ομολογεί ανοιχτά η Λιζ Τρας, η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Μεγάλης Βρετανίας. Οι φύλακες συχνά μάλιστα χάνουν ακόμα και τον έλεγχο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων. Πριν από λίγους μήνες σε μία φυλακή του Μπέρμιγχαμ 100 κρατούμενοι κατάφεραν να πάρουν τον έλεγχο στα χέρια τους. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εξέγερση που έχει γίνει τα τελευταία 30 χρόνια σε σωφρονιστικό κατάστημα της χώρας. Στο πλαίσιο ελέγχου που πραγματοποιήθηκε στη φυλακή ήρθαν στο φως οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν πίσω από τα κάγκελα. Σύμφωνα επίσης με την νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, τα ναρκωτικά, τα οποία και εισέρχονται εύκολα στις φυλακές, ευθύνονται κυρίως για τη βίαιη συμπεριφορά των τροφίμων.
Γιατί έχει αυξηθεί η βία στις φυλακές;
Δυστυχώς η περίπτωση του Μπέρμιγχαμ δεν αποτελεί εξαίρεση στη Μ. Βρετανία. Πριν από 10 χρόνια καταγράφονταν περίπου 1.500 κρούσματα βίας σε φυλακές της Αγγλίας και της Ουαλίας, ενώ μόλις το 2016 καταχωρήθηκαν περισσότερα από 3.000. Από το 2011 μέχρι σήμερα έκλεισαν 18 σωφρονιστικά καταστήματα και άλλα ιδιωτικοποιήθηκαν, γιατί η κυβέρνηση ήθελε να εξοικονομήσει χρήματα. Ο αριθμός των φυλακισμένων επίσης αυξήθηκε υπερβολικά τα τελευταία χρόνια στην Αγγλία και στην Ουαλία, συγκεκριμένα κατά 90% μέσα σε δύο δεκαετίες. Το 1991 οι διοικητικές περιφέρειες ανά τη Μ. Βρετανία είχαν συνολικά 45.000 κρατούμενους, ενώ το 2011 έφτασαν τους 85.000.
«Η σωφρονιστική πολιτική στην Αγγλία και στην Ουαλία έχει πολιτικοποιηθεί έντονα», επισημαίνει ο Λεωνίδας Χελιώτης, εγκληματολόγος από το London School of Economics and Political Science. «Παρόλο που το ποσοστό εγκληματικότητας έχει μειωθεί και παρόλο που υπάρχουν αποδείξεις πως η κράτηση στη φυλακή είναι πολυδάπανη και παράλληλα μη αποτελεσματική, πολλές κυβερνήσεις προσπαθούσαν επανειλημμένα να ενισχύσουν το κύρος τους στα μάτια του λαού», αναφέρει στη συνέχεια ο ερευνητής. Η συντηρητική πολιτικός Λιζ Τρας αποδίδει την αύξηση της βίας στις φυλακές κυρίως στους δράστες που έχουν διαπράξει σεξουαλικά αδικήματα, οι οποίοι μάλιστα είναι αρκετοί. Ο συνωστισμός στις φυλακές, τον οποίο ο διάσημος δικαστής Λορντ Χάρι Γούλφ είχε χαρακτηρίσει στο παρελθόν «καρκίνωμα», δυσκολεύει την επιτήρηση, πολλώ δε μάλλον την κοινωνική αναμόρφωση των κρατουμένων. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ισχυρίζονται ότι η κοινωνική επανένταξη έχει ως βασική συνιστώσα την εκτέλεση της ποινής, σημειώνει ο Λ. Χελιώτης. «Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια για να καθοριστούν συγκεκριμένα προγράμματα για την επανένταξη των τροφίμων στην κοινωνία και να τονιστεί η σημασία της διαδικασίας αυτής. Έχουμε επίσης την τάση να ψάχνουμε να βρούμε τα λάθη στον εαυτό μας και όχι σε κοινωνικά προβλήματα όπως π.χ. η ανεργία», αναφέρει ο Χελιώτης.
Μέτρα για την βελτίωση του σωφρονιστικού συστήματος
Σύμφωνα με τις στατιστικές υπηρεσίες του βρετανικού υπουργείου Δικαιοσύνης το 2016 σημειώθηκαν περίπου 70 επιθέσεις την ημέρα στις φυλακές. Σχεδόν κάθε τέταρτος κρατούμενος επιτίθεται εναντίον κάποιου σωφρονιστικού υπαλλήλου. Ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης, Ντέιβιντ Λίντινγκτον, προτίθεται να μειώσει τον αριθμό των ποινών που απαιτούν εγκλεισμό σε κάποια από τις φυλακές της χώρας.
Υποσχέθηκε επίσης ότι θα δημιουργήσει 10.000 νέους χώρους στις φυλακές και σκοπεύει μέχρι το τέλος του 2018 να προσλάβει περίπου 2.500 νέους σωφρονιστικούς υπαλλήλους. Μάλιστα ο ίδιος θεωρεί ότι ο στόχος που έχει θέσει είναι εφικτός. Με περισσότερους υπαλλήλους δημιουργούνται τα περιθώρια για πιο αποτελεσματική παροχή άμεσης βοήθειας στους κρατουμένους, επισημαίνει ο ίδιος χαρακτηριστικά. Προτεραιότητα γι' αυτόν έχει η βελτίωση του βρετανικού σωφρονιστικού συστήματος και η επανένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία.
Κόνσταντιν Έκνερ (dpa) / Νατάσα Κουκουγιάννη