Ευρω-παζάρι για τους πρόσφυγες

Την πορεία της διαπραγμάτευσης το βράδυ της Πέμπτης περιγράφει η εφημερίδα Tagesspiegel του Βερολίνου. Αμέσως μετά την άφιξή της στις Βρυξέλλες η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι θα πρέπει να συζητηθεί το οικονομικό ζήτημα και συγκεκριμένα «το ποσό του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ που, σύμφωνα με τη σημερινή εικόνα, πρόκειται να λάβει η Τουρκία από την ΕΕ για τη φρoντίδα των προσφύγων». Σύμφωνα με την εφημερίδα «ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, κατά την έναρξη της συζήτησης απέρριψε την πρόταση να χορηγείται αδιακρίτως βίζα σε τούρκους υπηκόους. Η Γαλλία θα παρακολουθεί ʻπολύ προσεκτικάʼ τη σχετική συζήτηση, τόνισε ο Ολάντ. Μία από τις προϋποθέσεις, ανέφερε, θα είναι να μπορεί να εξακριβωθεί χωρίς καμία αμφιβολία η ταυτότητα όσων ζητούν βίζα. Αντιθέτως, η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε χαρακτήρισε ʻρεαλιστικήʼ την κατάργηση της βίζας για τούρκους επιχειρηματίες».

Συνεχίζοντας την περιγραφή των διαπραγματεύσεων η Tagesspiegel σημειώνει ότι δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στο ερώτημα «πώς μπορούν να διασφαλιστούν με τον καλύτερο τρόπο τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Σε νεότερο σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου, που βρέθηκε στην κατοχή της εφημερίδας, γινόταν λόγος για ένα ʻκοινό σύστημα διαχείρισης στα εξωτερικά σύνοραʼ περιλαμβανομένης μίας κοινής ευρωπαϊκής ακτοφυλακής. Ο Ολάντ ανέφερε ότι ʻη Γερμανία έχει δεχθεί τους περισσότερους πρόσφυγες με μεγάλη διαφορά από τους άλλους, γι αυτό και πρέπει να είναι σίγουρη ότι θα ελέγχουμε καλύτερα τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης».

Συμφωνία με την Τουρκία

«Δισεκατομμύρια για την Τουρκία» είναι το πρωτοσέλιδο της Kölnische Rundschau, που κυκλοφορεί στην Κολωνία. Σύμφωνα με την εφημερίδα «η Τουρκία πρόκειται να λάβει τρία δισεκατομμύρια ευρώ για να εγκαταστήσει και να διαχειριστεί συνολικά έξι προσφυγικούς καταυλισμούς στη βόρεια Συρία. Για να το κάνει αυτό η Άγκυρα δηλώνει διατεθειμένη να ταυτοποιεί τους πρόσφυγες και να χορηγεί ταξιδιωτικά έγγραφα, εφόσον εκτιμάται ότι συντρέχουν λόγοι για παροχή ασύλου». Η εφημερίδα σημειώνει επίσης ότι «η Άγκυρα θα παίρνει πίσω όσους αιτούνται πολιτικό άσυλο, αλλά η αίτηση τους απορρίπτεται. Οι Ευρωπαίοι ανταποδίδουν, αποδεχόμενοι τις αρχικώς διαμφισβητούμενες διευκολύνσεις στη χορήγηση βίζας και επιπλέον μάλλον φαίνονται διατεθειμένοι να δώσουν νέα ώθηση στην ενταξιακή διαδικασία. Ευρωπαίος διπλωμάτης που παρακολουθούσε τις συνομιλίες δήλωσε το βράδυ της Πέμπτης: ʻΕίναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός. Η Ευρώπη μπορεί επιτέλους να ελπίζει ότι θα μπει μία τάξη στη μαζική προσέλευση προσφύγων προς τη Δύσηʼ».

Προειδοποιήσεις από τον σχολιογράφο της Frankfurter Allgemeine: «Η προσφυγική κρίση αποτελεί μία δοκιμασία πολύ μεγαλύτερη από το ελληνικό δράμα. Οι ροές των προσφύγων που διαχέονται στην Ευρώπη οδηγούν σε αναταράξεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, αλλά και στο εσωτερικό τους. Η Γερμανία βρίσκεται στο επίκεντρο των γεγονότων. Αλλά, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην κρίση χρέους, πολλές από τις γειτονικές χώρες δεν συμμερίζονται πλέον τις πεποιθήσεις και την πορεία της κυβέρνησης Μέρκελ».

«Πρόσφορο έδαφος για παρεξηγήσεις»

Αίσθηση προκαλεί η χθεσινή καταδίκη της Ελβετίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με ταυτόχρονη δικαίωση του προσφεύγοντος από την Τουρκία, ο οποίος είχε καταδικαστεί από ελβετικό δικαστήριο για «άρνηση της γενοκτονίας των Αρμενίων». Η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine σημειώνει: «Η απόφαση είναι ένα ράπισμα και θα μπορούσε να αναγκάσει την Ελβετία να προσαρμόσει αναλόγως τη νομολογία της. Συνέπειες θα υπάρξουν και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμενόταν η απόφαση στη Γαλλία, όπου οι αποκαλούμενοι ʻνόμοι της μνήμηςʼ προκαλούν αντιδράσεις ακόμη και μεταξύ των ιστορικών. Για το Παρίσι το ζήτημα δεν περιορίζεται στη γενοκτονία των Αρμενίων, η αναγνώριση της οποίας προκαλεί διπλωματικές τριβές με την Τουρκία. Κερδισμένοι από την απόφαση του Στρασβούργου θα βγουν και αντισημίτες τύπου Λεπέν ή Ντιεντονέ, οι οποίοι μονίμως αυτοπροβάλλονται ως μάρτυρες για την ελευθερία της έκφρασης».

Η Tageszeitung του Βερολίνου εκτιμά ότι η απόφαση του Στρασβούργου όντως δίνει πρόσφορο έδαφος για παρεξηγήσεις. Σημειώνει ωστόσο: «Το Δικαστήριο δεν απεφάνθη ότι δεν υπήρξε γενοκτονία. Ούτε αποφάσισε ότι γενικώς δεν μπορεί να τιμωρείται οιαδήποτε άρνηση μία γενοκτονίας. Δικαίως, ωστόσο, τα δικαστήριο θέτει αυστηρά κριτήρια όταν, σε μία ιστορική συζήτηση, επιχειρείται παρέμβαση με όρους ποινικού δικαίου». Επιπλέον, σημειώνει η εφημερίδα «για το Δικαστήριο, ζητούμενο δεν ήταν να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της Τουρκίας. Άλλωστε πολλές φορές είχε αποφανθεί σε περιπτώσεις αντίστροφες, όπου ένας Αρμένιος είχε υποστεί ποινική δίωξη στην Τουρκία μιλώντας για τη ʻγενοκτονία των Αρμενίωνʼ. Και εδώ οι δικαστές είχαν αποφανθεί υπέρ της προστασίας της ελευθερίας της έκφρασης».

Γιάννης Παπαδημητρίου