Χαμηλή φορολογική ηθική σε εποχές κρίσης
5 Φεβρουαρίου 2014
Αδήλωτη εργασία στη Γερμανία; Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Οικονομικών Ερευνών (IAW) στο Τύμπιγκεν και του Πανεπιστημίου του Λιντς η παραοικονομία θα πέσει στο 12,2% του ΑΕΠ της χώρας. Σε σχέση με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ η Γερμανία καταλαμβάνει τις μεσαίες θέσεις. Και η Ελλάδα;
«Εργασία ούτε στη μαύρη αγορά»
Η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση ανάμεσα στις 20 χώρες του ΟΟΣΑ, παρά το γεγονός ότι η εργασιακή δραστηριότητα που δεν δηλώνεται επίσημα, έχει πέσει αισθητά τα τελευταία χρόνια. «Η ελληνική οικονομία έχει τόσο συρρικνωθεί και το εισόδημα έχει μειωθεί σε τέτοιο σημείο, που οι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να βρουν δουλειά ούτε και στην μαύρη αγορά», εξηγεί ο Φρίντριχ Σνάιντερ, εκ των συγγραφέων της μελέτης του Ινστιτούτου.
Εκείνο πάντως που προκαλεί εντύπωση είναι τα στοιχεία της έρευνας για τη Γαλλία και την Αυστρία, όπου παρά την αύξηση του ποσοστού ανεργίας παρατηρείται και αύξηση του ποσοστού της αδήλωτης εργασίας. Όταν η οικονομική κρίση πλήττει μιαν οικονομία, τότε η παραοικονομία επενεργεί ως ζώνη ασφάλειας για τους ανθρώπους, προκειμένου να συνεχίσουν να εργάζονται χωρίς να εξαρτώνται από τις κοινωνικές παροχές», υποστηρίζει ο Ντόμινικ ΄Ενστε, καθηγητής Οικονομικής Ηθικής στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας.
«Να του αποστερήσουν φόρους»
Ο γερμανός καθηγητής ερμηνεύει το υψηλό ποσοστό φορολογικής ηθικής στις Σκανδιναβικές χώρες με το ότι οι άνθρωποι εκεί θεωρούνται ως μέλη του κοινωνικού συνόλου. «Στην Ελλάδα και στην Ιταλία αντίθετα δεν συμβαίνει το ίδιο», παρατηρεί. « Οι άνθρωποι θεωρούν ότι το κράτος είναι αντίπαλός τους και θέλουν να του αποστερήσουν όσο το δυνατόν περισσότερους φόρους». Ο Έρνστε δεν έχει θετική άποψη για τη φορολογική ηθική των Γερμανών. Ναι μεν η μαύρη εργασία δεν εμπίπτει στην παραοικονομία, ωστόσο πιστεύει ότι όλα τα τελευταία κρούσματα φοροδιαφυγής επώνυμων αποτελούν κακό σημάδι. Γιατί στις συζητήσεις οι απλοί άνθρωποι μπορούν να επικαλεστούν αυτές τις περιπτώσεις για να δικαιολογήσουν το ότι δεν δηλώνουν την εργασία μιας κυρίας που καθαρίζει το σπίτι τους.
Αλλά δεν είναι μόνο το κακό παράδειγμα των επώνυμων φοροφυγάδων που επιτείνουν την παραοικονομία, σύμφωνα με την έρευνα του γερμανικού ινστιτούτου, αλλά και τα σχέδια της κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού να επιβάλει κατώτατο ωρομίσθιο 8,5 ευρώ σε όλη τη χώρα ή να χρηματοδοτήσει της σύνταξης στα 63. Όλα αυτά κάνουν τη δηλωμένη εργασία πιο ακριβή και τη μαύρη πιο ελκυστική.
Regina Mennig / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης Στέφανος Γεωργακόπουλος