Υπό έλεγχο ο χρηματοπιστωτικός τομέας στην Ευρώπη;

Το νομοθετικό πακέτο προβλέπει τρεις νέες εποπτικές αρχές για τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα χρηματιστήρια ιδρύονται με έδρα το Λονδίνο, τη Φραγκφούρτη και το Παρίσι αντιστοίχως.

Για πρώτη φορά θα παρεμβαίνουν απευθείας στα κράτη-μέλη σε περίοδο κρίσης, ακόμα και χωρίς ρητή εντολή ή συναίνεση της όποιας κυβέρνησης. Τί σημαίνει όμως «περίοδος κρίσης»; Αυτό θα το αποφασίζουν τα ίδια τα κράτη-μέλη. Επομένως και η νέα νομοθεσία αφήνει περιθώρια πολιτικής διαπραγμάτευσης. Είναι ωστόσο η καλύτερη δυνατή νομοθεσία, υποστηρίζει ο Ιταλός ευρωβουλευτής της Κεντροδεξιάς Ραφαέλε Μπαλτασάρε.

«Το βλέπω θετικά, κάνουμε ένα μεγάλο βήμα μπροστά», δηλώνει ο Ιταλός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Είναι βέβαια αλήθεια ότι το Συμβούλιο Υπουργών διατηρεί σημαντικές εξουσίες, αλλά είναι εξίσου αλήθεια ότι οι νέες αρχές εποπτείας μπορούν να δώσουν το έναυσμα για μία απόφαση του Συμβουλίου. Η νέα νομοθεσία παρέχει στον καταναλωτή, στον καταθέτη, στον επενδυτή μία εγγύηση διαφάνειας και σιγουριάς για τα χρήματα που έχει αποταμιεύσει».

Ποιός δεν θέλει την «οικονομική διακυβέρνηση»;

Όμως οι εποπτικές αρχές δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή της νομικής θωράκισης που χρειάζεται η ευρωπαϊκή οικονομία. Με αφορμή τα χρέη της Ελλάδας, ο επικεφαλής των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων Γκι Φερχόφσταντ έθεσε και πάλι στην Ολομέλεια το αίτημα για οικονομική διακυβέρνηση με ρόλο - κλειδί την Κομισιόν.

«Για να είμαστε αξιόπιστοι, αυτή η πρόταση πρέπει να εκπληρώνει τρεις προϋποθέσεις: πρώτον, να προβλέπει την επιτήρηση όχι μόνο των δημοσίων οικονομικών, αλλά και των μακροοικονομικών μεγεθών, αυτό είναι το δίδαγμα που αντλούμε από την ελληνική κρίση. Δεύτερον, να προβλέπει αποτελεσματικές κυρώσεις και μάλιστα ένα μίγμα πολιτικών και οικονομικών κυρώσεων, όχι εναλλακτικά ή το ένα ή το άλλο. Και τρίτον, το κλειδί για όλα αυτά να βρίσκεται στα χέρια της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επιτήρηση από τα ίδια τα κράτη-μέλη δεν γίνεται», επισημαίνει ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου.

Μέχρι τον Οκτώβριο η Κομισιόν έχει δεσμευθεί να παρουσιάσει σχετικές προτάσεις. Πάντως ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς Λόταρ Μπίσκυ υποστηρίζει ότι η νέα νομοθεσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα των τραπεζών:

«Όταν ο απλός κόσμος πληρώνει μια ζωή με τους φόρους του τα λάθη των τραπεζών και την ίδια στιγμή οι τράπεζες πληρώνουν μπόνους εκατομμυρίων ευρώ στα στελέχη τους, αυτό σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά στο σύστημα. Θυμίζω μόνο την περίπτωση της τράπεζας Hypo Real Estate. Νομίζω ότι είναι καιρός να σταματήσουμε την παντοδυναμία των τραπεζών», δηλώνει ο Γερμανός ευρωβουλευτής.

Κερδισμένη η Βρετανία από τη διαπραγμάτευση

Διαμετρικά αντίθετη άποψη εκφράζει η Βρετανία που προσπαθεί να διαφυλάξει τον ηγετικό ρόλο της ως διεθνούς χρηματοπιστωτικού κέντρου. Βρετανοί ευρωβουλευτές, όπως η Σάρα Μπόουλς διατυπώνουν επίμονα αιτήματα και ευφάνταστες παρομοιώσεις:

«Η νομοθεσία μας για την ευρωπαϊκή οικονομία μοιάζει με ελβετικό τυρί, είναι γεμάτη τρύπες, δηλαδή γεμάτη κενά που κανένα νομοθέτημα δεν μπορεί να καλύψει», υποστηρίζει η ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων: «Θα έπρεπε να αισθανόμαστε ντροπή γι’ αυτό και να επιδιώξουμε επιτέλους μία πραγματικά ενιαία ευρωπαϊκή αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών».

Πάντως η Βρετανία βγήκε κερδισμένη από τη διαπραγμάτευση, καθώς το Λονδίνο ορίζεται ως έδρα της εποπτικής αρχής για τις τράπεζες. Κι ας φωνάζουν οι Βρετανοί ευρωσκεπτικιστές ότι η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία και η υποχωρητικότητα του νέου πρωθυπουργού Κάμερον θα αφανίσουν το Σίτυ του Λονδίνου.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου