Το Τείχος του Βερολίνου - «Από άλλη σκοπιά»

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η συγγραφέας Ανέτ Γκρέσνερ και ο φωτογράφος Άρβεντ Μέσνερ έκαναν μια περίεργη ανακάλυψη. Στο στρατιωτικό αρχείο του Πότσνταμ βρήκαν ένα ολόκληρο κιβώτιο με φωτογραφίες, οι οποίες στην εποχή τους ήταν άκρως απόρρητες. Τις φωτογραφίες είχαν τραβήξει, στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960, συνοριοφύλακες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας . Με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας κατάφεραν οι Ανέτ Γκρέσνερ και Άρβεντ Μέσνερ, να ενώσουν τις φωτογραφίες και να παρουσιάσουν 300 από αυτές. Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά σε έναν εκθεσιακό χώρο στο κέντρο της γερμανικής πρωτεύουσας.

"Τα σύνορα τότε έπρεπε να τελειοποιηθούν. Τότε ακόμα υπήρχαν αρκετοί δίοδοι που μπορούσε να διαφύγει κανείς. Η φωτογράφιση λοιπόν ήταν ένα προληπτικό μέτρο ούτως ώστε αργότερα το Τείχος να τελειοποιηθεί", λέει ο Γερμανός φωτογράφος.

Για να στηθεί αυτή η έκθεση χρησιμοποιήθηκε υλικό από 1200 αρνητικά. Φωτογραφίες που δείχνουν την ερημιά, το γκρίζο των πολυκατοικιών, τα κανάλια, τα φυλάκια. Οι Ανατολικογερμανοί στρατιώτες παρακολουθούσαν κάθε κίνηση στο Δυτικό Βερολίνο. Κατέγραφαν με κάθε λεπτομέρεια όλα όσα έβλεπαν. Πολλές από αυτές τις πρωτοκολλημένες εκθέσεις παρουσιάζονται τώρα στην έκθεση στο Βερολίνο ως λεζάντες στις φωτογραφίες. Οι Ανατολικογερμανοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια των παρακολουθήσεων τους ζούσαν και μεγάλες προκλήσεις από την άλλη πλευρά αλλά όχι μόνο:

"Για παράδειγμα του φώναζαν συνθήματα από την άλλη πλευρά ότι θα έπρεπε να φύγει από την εξουσία ο Ούλμπριχτ, ο πρόεδρος της ΛΔΓ, το θεωρούσαν μια ιδεολογική πρόκληση. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Επίσης συνηθισμένο ήταν τη δεκαετία του 1960, κοπέλες να βγάζουν τα ρούχα τους μπροστά από τους στρατιώτες. Στο Δυτικό Βερολίνο δεν συνέβαινε βέβαια τίποτα. Ίσως ήταν μια προσπάθεια να έχουν επαφή μαζί τους. Έπειτα υπήρχαν και δώρα. Τους πετούσαν συχνά τσιγάρα. Αλλά δεν είμαστε και σίγουροι ότι κάποιοι δεν πληρώνονταν για να το κάνουν αυτό", εξηγεί η Γερμανίδα συγγραφέας.

Η έκθεση μιλάει όμως και για αυτούς που προσπάθησαν να διαφύγουν ή έμπλεξαν με περίεργο τρόπο. Για παράδειγμα ένας μεθυσμένος Δυτικογερμανός έπεσε σε ένα κανάλι για να δροσιστεί φθάνοντας στην άλλη πλευρά και όταν θέλησε να γυρίσει πίσω, οι Ανατολικογερμανοί τον πέρασαν για φυγά και τον εκτέλεσαν.