Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέρ του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών

Η Ε.Ε. αντλώντας διδάγματα από την κρίση έβαλε χθες τις βάσεις για μια νέα ευρωπαϊκή οικονομική δομή θεσμών, που θα εποπτεύουν τις τράπεζες, τα χρηματιστήρια και τις ασφαλιστικές εταιρείες. Συναίνεση δεν υπάρχει όμως όταν πρόκειται για την επιβολή νέων φόρων, εδώ οι απόψεις διίστανται. Και η διάσταση απόψεων έγινε έντονη σε ότι αφορά, παραδείγματος χάρη, το φόρο χρηματιστηριακών συναλλαγών. Άρα για πολλούς ευρωβουλευτές οι χθεσινές αποφάσεις των υπουργών Οικονομικών ήταν κατώτερες των προσδοκιών.

Υπάρχουν ακόμη κενά

Σε ένα σημείο ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ εισέπραξε τον έπαινο όλων των ευρωβουλευτών, για το συμβιβασμό των κρατών-μελών γύρω από τη νέα εποπτική αρχή, ο οποίος επετεύχθη χάρη στην επιμονή του. Από τον ερχόμενο Ιανουάριο θα συσταθούν τρεις νέες εποπτικές αρχές, για τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα χρηματιστήρια. Την υπερηφάνεια γι' αυτό το επίτευγμα δεν μπορούσε να την κρύψει ο Μπαρνιέ: «Η εποπτική αρχή είναι το κεντρικό σημείο ενός πλαισίου, στο οποίο, πέτρα με πέτρα, εβδομάδα με εβδομάδα, χρηματιστηριακό προϊόν με χρηματιστηριακό προϊόν, παίκτης με παίκτης, θα εφαρμόζουμε τα διδάγματα από την κρίση. Στο τέλος αυτής της πορείας δεν θα υπάρξει κανένας παίκτης, κανένα χρηματιστηριακό προϊόν, καμιά αγορά, κανένας χώρος που να διαφεύγει ενός αποτελεσματικού ελέγχου».

Η αλήθεια είναι πάντως ότι υπάρχουν πτυχές από την ευρωπαϊκή χρηματιστηριακή μεταρρύθμιση που έχουν μείνει ανοιχτές, ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής Ούντο Μπούλμαν αναφέρει, για παράδειγμα, τον πιο αυστηρό έλεγχο των χρηματιστηριακών προϊόντων υψηλού ρίσκου, τα λεγόμενα Hedgefonds.

«Η νομοθετική ρύθμιση των μπόνους σε μάνατζερ των Hedgefonds είναι ακόμη μακριά από ένα επιτυχημένο επίπεδο», λέει. «Και φυσικά δεν θέλουμε να δεσμεύσουμε ένα ολόκληρο κλάδο, όμως χωρίς αποφασιστική αναβάθμιση αυτού του πλαισίου ώστε να εμποδίσουμε τα μαύρα πρόβατα να λεηλατούν τις καλώς λειτουργούσες επιχειρήσεις, δεν πρόκειται να καταλήξουμε σε ρύθμιση που να μας ικανοποιεί».

«Θέμα αξιοπιστίας»

Πολλές συζητήσεις γίνονται αυτήν την περίοδο για το λεγόμενο φόρο χρηματιστηριακών συναλλαγών, τόσο στο συμβούλιο, όσο και στο Ευρωκοινοβούλιο. Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Σβεν Γκίγκολντ τάσσεται υπέρ ενός τέτοιου φόρου και θεωρεί ότι εδώ παίζεται η αξιοπιστία της Ε.Ε.

«Υπό τις νυν συνθήκες χρειαζόμαστε κοινή δράση», λέει, «ειδάλλως οι πολίτες θα γίνουν κυνικοί, γιατί από τη μια ψηφίζουμε σχέδια λιτότητας, αλλά από την άλλη δεν προβλέπουμε έσοδα από την κίνηση κεφαλαίων στην Ευρώπη».
Πολλοί ευρωβουλευτές από όλες τις ομάδες ζητούν την επιβολή αυτού του φόρου. Ορισμένοι τον θεωρούν ως μέσο αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης, άλλοι ως τρόπο άντλησης επιπλέον κρατικών εισφορών για την αντιμετώπιση της κρίσης, και άλλοι θέλουν να αποφασιστεί ένας ευρωπαϊκός φόρος. Υπάρχουν βέβαια και οι πολέμιοι, όπως η συντηρητική Βρετανίδα βουλευτής Κέι Σγουίνμπουρν, η οποία θεωρεί ότι η φορολογία θα πλήξει τους λάθος ανθρώπους. «Ο φόρος χρηματιστηριακών συναλλαγών», λέει, «δεν πρόκειται για ποσό που το επινοούμε, όπως γράφουν οι λαϊκές εφημερίδες. Δεν θα είναι οι τράπεζες και οι χρηματιστές που θα τον πληρώσουν, αλλά οι συνταξιούχοι από την απόδοση των συνταξιοδοτικών τους fonds και οι επιχειρηματίες της πραγματικής οικονομίας θα πρέπει να πληρώσουν για κάθε ασφάλιση που κάνουν».

Για όλα αυτά οι ευρωβουλευτές θεωρούν ότι οι υπουργοί Οικονομικών δεν πήγαν και πολύ μακριά με τις αποφάσεις τους. Υπάρχουν, δηλαδή, ακόμη ανοιχτά ζητήματα που χρήζουν διασαφήνισης, και σε αυτά ανήκει και η εισφορά τραπεζών. Και επειδή τα συμφέρονται των κρατών - μελών είναι μεγάλα όπως και τα πάθη όταν γίνονται τέτοιες συζητήσεις, η Ε.Ε. βρίσκεται ενώπιον μιας δύσκολης διαδικασίας λήψης αποφάσεων.

Christoph Hasselbach/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου