Το «δίκαιο κινητό»

Έχει σχέση ο εμφύλιος πόλεμος στο Κονγκό με τα κινητά τηλέφωνα; Βεβαίως, απαντούν οι εμπνευστές του «FairPhone», οι οποίοι σχεδιάζουν στην Ολλανδία ένα «έξυπνο τηλέφωνο» (smartphone), που μπορεί να μην ξεχωρίζει για την τεχνολογική του καινοτομία, αλλά για τον δίκαιο τρόπο παραγωγής. Οι κατασκευαστές του «FairPhone» δίνουν έμφαση στη βιωσιμότητα, τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας κατά την εξόρυξη των πρώτων υλών και κατά την παραγωγή, όπως επίσης και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Οι εταιρίες κατασκευής των κινητών τηλεφώνων διατείνονται ότι εξαιτίας των πολλών μεσαζόντων που εμπλέκονται είναι δύσκολο να γνωρίζουν λεπτομέρειες για τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν στις συσκευές τους. Η Γιοχάνα Κους από την οργάνωση Germanwatch, ωστόσο, που έχει ερευνήσει ενδελεχώς το ζήτημα της υπευθυνότητας των επιχειρήσεων του κλάδου της κινητής τηλεφωνίας, ασκεί αυστηρή κριτική.

Όπως υπογραμμίζει, «ο ισχυρισμός των επιχειρήσεων ότι αδυνατούν να παρακολουθήσουν την προέλευση μεμονωμένων πρώτων υλών δεν ευσταθεί. Πολλές έρευνες έχουν καταδείξει ότι είναι δυνατόν να ελέγξει κανείς την πορεία των πρώτων υλών μέχρι πίσω στα ορυχεία και ότι η αλυσίδα που φτάνει μέχρι τους αγοραστές δεν είναι τόσο περίπλοκη, ούτε μακριά».

Αναμένεται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο

Για την παραγωγή ενός smartphone χρησιμοποιείται πληθώρα των λεγόμενων σπάνιων μετάλλων, τα οποία συχνά αποκαλούνται και «μέταλλα διενέξεων» για να υπογραμμιστεί η προέλευσή τους από περιοχές στις οποίες η εμφύλια σύρραξη και η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί καθημερινό φαινόμενο. Πολλά από αυτά τα σπάνια μέταλλα προέρχονται από το πλούσιο σε πρώτες ύλες Κονγκό και η εξόρυξή τους γίνεται εν μέρει από παιδιά και μάλιστα υπό άκρως επικίνδυνες συνθήκες. Τα κέρδη από την πώλησή τους διοχετεύονται συχνά στην αγορά όπλων από επικίνδυνες ένοπλες ομάδες. Ο μεγαλύτερος προμηθευτής σπάνιων μετάλλων παγκοσμίως είναι πάντως η Κίνα.

Σε κάθε περίπτωση, οι κατασκευαστές του δίκαιου τηλεφώνου εγγυώνται ότι χρησιμοποιούν αποκλειστικά «δίκαιες» πρώτες ύλες και ότι οι συνθήκες εργασίας είναι αξιοπρεπείς σε όλα τα στάδια της παραγωγής. Το «FairPhone» αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αποτελώντας μία εναλλακτική εμπορική πρόταση για τους καταναλωτές, με τη φιλοδοξία να λειτουργήσει παιδευτικά προς τις υπόλοιπες εταιρίες κατασκευής κινητών τηλεφώνων.

Όπως λέει ο γενικός διευθυντής της Fairphone Μπας φαν Άμπελ, «πρέπει να ξανασκεφθούμε τον τρόπο και τις συνθήκες παραγωγής ηλεκτρονικών προϊόντων. Το Fairphone αποτελεί εναλλακτική επιλογή για ένα αυξανόμενο αριθμό υποψιασμένων καταναλωτών, αλλά είναι επίσης ένα τρόπος να προετοιμάσουμε και να εμπνεύσουμε τη βιομηχανία να λειτουργήσει διαφορετικά».

Marcus Lütticke / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος