«Το αίσχος της χρονιάς»
31 Δεκεμβρίου 2010
Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν μια καταδικαστική απόφαση δεν απασχόλησε και δεν επικρίθηκε τόσο πολύ από τη Δύση, όσο αυτή του πρώην μεγιστάνα των ρωσικών πετρελαίων, του Μιχαήλ Χοντορκόφσκι. Χθες, μετά από αναμονή 3 ημερών, έγινε γνωστό και το ύψος της ποινής του στη δεύτερη δίκη, κάθειρξη συνολικά14 ετών, που σημαίνει ότι θα πρέπει να παραμείνει στη φυλακή μέχρι το 2017. Οι συνήγοροί του επανέλαβαν ότι πρόκειται για στημένη δίκη και δήλωσαν ότι θα ασκήσουν έφεση.
Λαλίστατη η Δύση
Η δημοσιοποίηση της ποινής που θα πρέπει να εκτίσει ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ο πρώην ρώσος μεγιστάνας των πετρελαίων, και ο συνεταίρος του, Λέμπεντεφ, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στη Δύση, που συνήθως διστάζει τον σχολιασμό δικαστικών αποφάσεων, μια και αποτελεί εσωτερική υπόθεση κάθε χώρας. Στην υπόθεση Χοντορκόφσκι η αρχή αυτή δεν εφαρμόστηκε. Στις ΗΠΑ, όπου ισχύει ακόμη η θανατική ποινή και το κολαστήριο του Γκουαντάναμο δεν έχει κλείσει, ο εκπρόσωπος του υπουργείου των Εξωτερικών έκανε λόγο για επιλεκτική εφαρμογή του δικαίου. Οργή και στην Ε.Ε. με την Κάθριν ΄Αστον, την υπουργό Εξωτερικών να επισημαίνει ότι η Ένωση περιμένει από την Ρωσία το σεβασμό των διεθνών δεσμεύσεών της στους τομείς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
Στη Ρωσία, πάντως ο Χοντορκόφσκι δεν φαίνεται να κάμπτεται, αν και θα πρέπει να εκτίσει ακόμη άλλα 7 χρόνια στη φυλακή, οι συνήγοροί του θα ασκήσουν έφεση και ένας εξ αυτών, ο Βαντίμ Κίγιουβγκαντ διάβασε χθες την πρώτη αντίδραση του πελάτη του.
«Πώς είναι δυνατόν να έχει ο Πούτιν άδικο»;
«Το παράδειγμα του Πλάτον Λέμπεντεφ και του δικού μου δείχνουν ότι κανείς στη Ρωσία δεν μπορεί να ελπίζει προστασία από ένα δικαστήριο με εκπροσώπους της κυβέρνησης» είπε. «Ο κανόνας Τσουρώφ ισχύει. Αλλά δεν χάσαμε την ελπίδα μας και δεν θα πρέπει να τη χάσουν και οι φίλοι μας».
Ο Τσουρώφ είναι επικεφαλής της ρωσικής εφορευτικής επιτροπής. Πριν από τέσσερα χρόνια είπε σε συνέντευξη ότι ο Πούτιν δεν έχει ποτέ άδικο. Στην ερώτηση του δημοσιογράφου, αν υπήρξε περίπτωση που να είχε άδικο, ο Τσουρώφ απάντησε: «μα πώς είναι δυνατόν ο Πούτιν να έχει άδικο»;
Ο Χοντορκόφσκι, ο πρώην επικεφαλής της πανίσχυρης πετρελαϊκής εταιρείας Γιούκος, πιστεύει ότι και οι δύο δίκες εναντίον του και του συνεταίρου, είναι πολιτικά υποκινούμενες. Στην αιτιολογία της απόφασης ο δικαστής Βίκτωρ Ντανίλκιν είπε ότι τα πραγματικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την ενοχή και των δύο στα αδικήματα της υπεξαίρεσης μεγάλης ποσότητας πετρελαίου και παράνομης πώλησής του.
Ο Γιούρι Σμιτ, εκ των συνηγόρων του δήλωσε ότι θα ασκήσει έφεση.
«Η απόφαση είναι άδικη» τόνισε, «τα ενοχοποιητικά στοιχεία ανεπαρκή. Η ετυμηγορία ελήφθη υπό καθεστώς πιέσεων. Είναι σαφές ποιος ασκεί πιέσεις, είναι η εκτελεστική εξουσία με τον Πούτιν επικεφαλής».
«Μας ταπείνωσαν»
Η απόφαση δεν επικρίθηκε μόνο από τη διεθνή κοινότητα, αλλά και μέσα στη Ρωσία από τους περισσότερους σχολιαστές. Ο αντιπολιτευόμενος Μπόρις Νεμζώφ κάνει λόγο για το «αίσχος της χρονιάς». Η Αλα Γκέρμπερ από το Ίδρυμα Ολοκαύτωμα:
«Έχω απογοητευτεί, αισθάνομαι προσβεβλημένη και απογοητευμένη», λέει. «Εξ αιτίας των δύο καταδικασθέντων αλλά και εξ αιτίας όλων μας. Μας ταπείνωσαν και θεωρούν ότι είμαστε ζώα. Η απόφαση είναι φοβερή».
Και ο Σεργκέι Μιτροσίν από το φιλελεύθερο κόμμα Γιάμπλοκο: «Πρόκειται για μια παράλογη δικαστική διαδικασία, που στη σκιά της κρύβει παράλογα θεατρικά κομμάτια. Πολιτικά η απόφαση επιβεβαιώνει ότι παρά τις διαβεβαιώσεις του προέδρου Μεντβέντγιεφ το σύστημα Πούτιν ζει και βασιλεύει».
Ποιό ήταν το πιο σημαντικό γεγονός στη Ρωσία το 2010; ρωτήθηκαν οι ακροατές του Ράδιο «Ηχώ της Μόσχας». Ανάμεσα στα 10 που θα έπρεπε να επιλέξουν ήταν οι καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, η επίθεση στο μετρό, η αεροπορική τραγωδία με νεκρό τον πολωνό πρόεδρο Κατσίνσκι και τα πρόσφατα ποδοσφαιρικά έκτροπα. Πάνω από το 40% των ακροατών ψήφισε την καταδίκη Χοντορκόφσκι, επειδή την έκρινε άδικη και μειωτική για το διεθνές γόητρο της χώρας τους.
Esther Hartbrich/Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπευθ. Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος