Τα διδάγματα της λιθουανικής προεδρίας

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, πρώην Επίτροπο και έμπειρη στα ευρωπαϊκά θέματα, πρώτη και κύρια προϋπόθεση επιτυχίας είναι η ομαδική δουλειά και ο συντονισμός με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Όπως δήλωσε στο Στρασβούργο η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε μιλώντας στους ξένους δημοσιογράφους «χρειάζεται πολύ καλή προετοιμασία και μεγάλη προσπάθεια, χρειάζεται να δουλέψει κανείς τις επαφές του, ενώ πολύ καλή εμπειρία ήταν η συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Κομισιόν, με όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Μερικά ζητήματα θα περάσουν τώρα στην ελληνική προεδρία, φυσιολογικό είναι αυτό. ‘Αλλα θέματα πάλι προχώρησαν τελικά πιο γρήγορα ακόμη απˊ ό,τι περιμέναμε».

Το εξάμηνο της Λιθουανίας είχε μία ιστορική διάσταση: για πρώτη φορά μία πρώην σοβιετική δημοκρατία ανελάμβανε τα ηνία της ΕΕ. Η συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο για τα πεπραγμένα της προεδρίας συνέπεσε, παρά μία ημέρα, με την οδυνηρή επέτειο της επίθεσης σοβιετικών τανκς στο Βίλνιους στις 13 Ιανουαρίου 1991. Με αυτήν την ιστορική παράδοση, η Λιθουανία έδωσε προτεραιότητα όχι μόνο στα επείγοντα οικονομικά και δημοσιονομικά θέματα της «Ευρώπης των 28», αλλά και στην «Ανατολική Εταιρική Σχέση» με χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Στην ελληνική προεδρία η εταιρική σχέση με Ουκρανία

Όπως επισημαίνει η Λιθουανή ευρωβουλευτής Ραντβίλε Μορκουνάιτε-Μικουλένιενε, «οι δημοσιονομικές προοπτικές, η τραπεζική ένωση, τα προγράμματα για την ανεργία των νέων περιλαμβάνονται στα ντοσιέ που προωθήσαμε. Όσο για τη Σύνοδο του Βίλνιους για την Ανατολική Εταιρική Σχέση, κάποιοι την είδαν ως αποτυχία, άλλοι ως επίτευγμα. Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να στηρίξουμε τον λαό της Ουκρανίας, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι είχαμε και συμφωνίες με τη Μολδαβία ή τη Γεωργία, που έδειξαν ότι θέλουν να έρθουν πιο κοντά στην ΕΕ. Πρέπει να συνεχίσουμε να δουλεύουμε σε αυτήν την κατεύθυνση».
Η Ελλάδα, που παίρνει πλέον τη σκυτάλη από τη χώρα της Βαλτικής, έχει ήδη δηλώσει ότι θέλει να προωθήσει το πρόγραμμα της «Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης», ενώ και η Ουκρανία φαίνεται να προσβλέπει στη συνδρομή της Αθήνας για να εξομαλύνει τις σχέσεις με τις Βρυξέλλες. Κατά τα άλλα τι συμβουλή θα είχε να δώσει η Ραντβίλε Μορκουνάιτε στην ελληνική προεδρία;

«Νομίζω ότι το πιο σημαντικό είναι η καλή οργάνωση και η προσήλωση στους στόχους. Θα χρειαστεί να γίνουν πολύ συγκεκριμένα βήματα. Μου άρεσε και συμφωνώ με την εξαγγελία ότι η ελληνική προεδρία θα είναι λιτή, ότι δεν θα δίνει χρήματα για δημόσιες σχέσεις, αλλά θα εστιάζει στο περιεχόμενο και στα σημαντικά ζητήματα που έχουμε μπροστά μας» λέει η ευρωβουλευτής από τη Λιθουανία στην Deutsche Welle.

«Και οι μικρές χώρες μπορούν να τα καταφέρουν στην προεδρία»

Τον θετικό απολογισμό της λιθουανικής προεδρίας συμμερίζεται και η επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. Μαριέτα Γιαννάκου. Υποστηρίζει μάλιστα ότι από το περασμένο εξάμηνο βγαίνουν χρήσιμα συμπεράσματα και για την Ελλάδα: «Ναι, πράγματι, υπάρχουν ζητήματα που προχώρησαν στη λιθουανική προεδρία και αυτό επιβεβαιώνει τον κανόνα: ότι δηλαδή σε θεσμικό επίπεδο, οποιοδήποτε μέγεθος και αν έχει μία χώρα μπορεί κάλλιστα να εκτελέσει τα καθήκοντά της και να προχωρήσει τα θέματα της προεδρίας, ακόμη κι αν βρίσκεται σε οικονομική κρίση όπως βρίσκεται η Ελλάδα ή η Πορτογαλία ή βρέθηκε η Ιρλανδία».

Η εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ υποστηρίζεται παραδοσιακά από την ιδιαίτερα δραστήρια Γραμματεία του Συμβουλίου, ενώ με τη Συνθήκη της Λισαβόνας έχει καθιερωθεί η μόνιμη προεδρία υπό τον Χέρμαν φαν Ρομπέι, που αναλαμβάνει πλέον το συντονισμό της ατζέντας για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Σημαίνει αυτό ότι έχει αποδυναμωθεί ο ρόλος της εκ περιτροπής προεδρίας; «Όχι, δεν έχει αποδυναμωθεί» υποστηρίζει η Μαριέτα Γιαννάκου. «Απλώς δεν γίνονται πια ορισμένες φιέστες. Εγώ νομίζω ότι είναι καλύτερα έτσι, τα πράγματα είναι πιο συγκεκριμένα, οι πληροφορίες περιέρχονται με καλύτερο τρόπο στα διάφορα όργανα. Βέβαια παραμένει ανοιχτό θέμα με τις προεδρίες: Οι πολίτες της Ευρώπης ξέρουν ποιoς κάνει τι και για ποιον λόγο; Παρατηρείται το φαινόμενο οποιαδήποτε δυσκολία υπάρχει σε οποιοδήποτε θέμα να λένε τι κάνει η Ευρώπη, έστω κι αν οι αρμοδιότητες δεν είναι της Ευρώπης. Και από την άλλη το φαινόμενο- από άλλες πλευρές- να ζητούν ορισμένοι επανεθνικοποίηση αρμοδιοτήτων της ΕΕ».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής