Σιωπηρή ανοχή: οι μετανάστες στόχος διακρίσεων στην Ε.Ε.

Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία είναι φαινόμενα πολύ πιο διαδεδομένα στην Ευρώπη, από όσο καταγράφονται συνήθως στα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Ο ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) παρουσίασε πρόσφατα για πρώτη φορά τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε σε μετανάστες και μέλη μειονοτήτων και στις 27 χώρες μέλη της Ε.Ε. Τουλάχιστον 12 % των ερωτηθέντων δήλωσε ότι είχε πέσει τους τελευταίους μήνες θύμα ρατσιστικών πράξεων βίας.

«Κορυφή του παγόβουνου»

Η μελέτη του ευρωπαϊκού οργανισμού θεμελιωδών δικαιωμάτων ερευνά για πρώτη φορά στην Ε.Ε., αν και σε πιο βαθμό μετανάστες και μέλη μειονοτήτων έχουν πέσει θύματα διακρίσεων. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι άνθρωποι αυτοί που ζουν σε όλη την Ε.Ε. έχουν βιώματα ρατσιστικών πράξεων, ενώ πολλά θύματα κρατούν μυστικές τις ταπεινώσεις και τις επιθέσεις που υπέστησαν. Ο Μόρτεμ Καερούμ, ο επικεφαλής του οργανισμού, δίνει στοιχεία της έρευνας. «Η έρευνα», λέει, «δείχνει, ότι οι ρατσιστικές επιθέσεις και οι διακρίσεις στην Ε.Ε. καλύπτονται από πέπλο σιωπής. Τα επίσημα νούμερα δεν δείχνουν παρά μόνο την κορυφή του παγόβουνου». Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι χώρες της Ε.Ε. διαθέτουν νομοθετικό οπλοστάσιο κατά των διακρίσεων.

«Δεν θα άλλαζε κάτι»

Γιατί όμως τα θύματα δεν πηγαίνουν να καταγγείλουν στην αστυνομία τα παθήματά τους; Τους λόγους μας παραθέτει η Τζοάνα Γκούντεϋ, που ανήκει στους συντάκτες της έκθεσης. «Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων, το 63%, απάντησε ότι δεν θα άλλαζε κάτι, αν κατήγγειλε στην αστυνομία τις εμπειρίες του. Βλέπουμε, λοιπόν, ένα μεγάλο βαθμό παραίτησης. Ποσοστό 40% από αυτούς είπε ότι τέτοια περιστατικά είναι ο κανόνας και συμβαίνουν συνεχώς. Άλλοι πάλι δήλωσαν ότι φοβούνται πως αν καταγγείλουν τη ρατσιστική συμπεριφορά σε βάρος τους θα υποστούν τις συνέπειες αργότερα». Ανάμεσα στις μειονότητες που υφίστανται περισσότερο από άλλους ρατσιστική συμπεριφορά είναι οι Ρομά. Ένας στους δύο - κατά μέσο όρο - δήλωσε ότι τους τελευταίους 12 μήνες έγινε στόχος διακρίσεων, βίαιων πράξεων ή υβριστικών επιθέσεων. Την ίδια εμπειρία δήλωσαν ότι είχαν και Αφρικανοί. Το 25% των ερωτηθέντων είπε ότι αποφεύγει ορισμένες περιοχές της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας και της Ελλάδας, όπου οι Ρομά είχαν πολύ κακές εμπειρίες.

Καμιά χώρα της Ε.Ε. δεν έχει τη φωλιά της καθαρή

Η Ιταλία ξεχωρίζει με αρνητικό τρόπο για τη στάση της απέναντι στους μετανάστες και τις μειονότητες, όπως προκύπτει από τις διηγήσεις τους. Σύμφωνα με την έρευνα, καμία χώρα δεν έχει καθαρή τη φωλιά της. Παράπονα διατυπώνονται από Σομαλούς στη Δανία, από Πολωνούς στη Μ. Βρετανία ή Βραζιλιάνους στην Πορτογαλία. Η μελέτη δεν αποσκοπεί στο να κατατάξει τις χώρες της Ε.Ε. σε έναν «κατάλογο ρατσισμού» με αύξοντα αριθμό. Θέλει να ενθαρρύνει τα θύματα, να καταγγέλλουν τις επιθέσεις σε βάρος τους ώστε οι κυβερνήσεις και υπηρεσίες των χωρών να προχωρήσουν στη λήψη μέτρων. Όσο καιρό τα θύματα σιωπούν, παραμένει ανίσχυρη η πολιτική, λέει ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, Μόρτεν Καερούμ. «Με άλλα λόγια οι δράστες δεν τιμωρούνται, τα θύματα δεν δικαιώνονται και οι πολιτικοί δεν μπορούν να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα για να αποτρέψουν τέτοια περιστατικά».

Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν μπορεί να καταγράψει από τώρα κάποιες τάσεις, δηλαδή αν η κατάσταση καλυτερεύει ή χειροτερεύει, γιατί η έρευνα είναι η πρώτη του είδους. Άρα, θα πρέπει να περιμένουμε μερικά χρόνια για να βγάλουμε συμπεράσματα.