Σε ανοδική τροχιά οι ισλαμικές τράπεζες

Όλο και περισσότεροι Τούρκοι επιλέγουν τις ισλαμικές τράπεζες για τις καταθέσεις ή τις επενδύσεις τους. Η στατιστική της Τουρκικής Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών TKKB δείχνει ότι από το 2006 ο ισλαμικός τραπεζικός τομέας της χώρας αναπτύσσεται κατά 25% με 30% το χρόνο.

«Στις αρχές του 2013 υπήρχαν περίπου 800 υποκαταστήματα των τεσσάρων ισλαμικών τραπεζών, εξηγεί ο δημοσιογράφος Άχμετ Γκιναλτάι από την τουρκική σύνταξη της DW. Σήμερα ξεπερνούν τα 900. Στις συνεταιριστικές τράπεζες ανήκουν η Bank Asya, η Türkiye Finans, η Kuveyt Türk και η Albaraka Türk. Τρεις από αυτές προέρχονται από την περιοχή του Περσικού Κόλπου».

Στο τουρκικό τραπεζικό σύστημα οι ισλαμικές τράπεζες αποτελούν το 5%. Για τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Αλί Μπαμπατσάν το ακόμα και το σημερινό σχετικά περιορισμένο ποσοστό ξεπερνά τις όποιες προσδοκίες: «Οι συνεταιριστικές τράπεζες θα πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά έτσι ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση των πολιτών σε πιστώσεις», δήλωσε ο τούρκος πολιτικός στην εφημερίδα Hürriyet.

Διαφορές ισλαμικών και συμβατικών τραπεζών

Για τον τρόπο λειτουργίας των ισλαμικών τραπεζών ο δημοσιογράφος Άχμετ Γκιναλτάι λέει, ότι οι συνεταιριστικές τράπεζες λειτουργούν σύμφωνα με τις ισλαμικές επιταγές. Το κοράνι απαγορεύει τους τόκους. Συνεπώς δεν επιτρέπεται στις ισλαμικές τράπεζες να χορηγούν έντοκα δάνεια. Όμως το κοράνι δεν απαγορεύει το κέρδος. Οι συνεταιριστικές τράπεζες διαθέτουν ισλαμικά ομόλογα, γνωστά και ως σουκούκ, στους πελάτες και αντλούν τα κέρδη τους από το εμπόριο. Έτσι οι σχέσεις με τους πελάτες μπορούν να χαρακτηριστούν εμπορικές σχέσεις. Οι ισλαμικές τράπεζες δρουν ως μεσάζοντες τηρώντας του νόμους του Ισλάμ».

Ο γενικός γραμματέας της Τουρκικής Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Οσμάν Ακούζ εξηγεί μιλώντας στην DW ότι οι ισλαμικές τράπεζες είναι πιο κοντά στον πελάτη από ό,τι οι συμβατικές διότι υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια. Όταν η τράπεζα έχει κέρδη, κερδίζουν και οι πελάτες. Ενώ όταν καταγράφονται ζημιές, καταγράφουν ζημιές και οι πελάτες μας, λέει ο τούρκος ειδικός.

Ισλαμοφοβία χωρίς λόγο

Το 2010 η ισλαμική τράπεζα Kuveyt Türk εξέδωσε για πρώτη φορά στην Τουρκία ισλαμικά ομόλογα. Το ίδιο έπραξε πέρυσι και το τουρκικό δημόσιο εκδίδοντας σουκούκ ύψους 1,5 δισ. δολαρίων στη διεθνή αγορά. Φέτος η αξία τους ξεπέρασε στα 3 δισ.. Μέσα στα επόμενα 10 με 20 χρόνια το μερίδιο των ισλαμικών τραπεζών στο τουρκικό τραπεζικό σύστημα αναμένεται να τετραπλασιαστεί, δηλώνει ο Οσμάν Ακούζ.
Υποστηρικτές του κοσμικού κράτους στην Τουρκία ανησυχούν, ωστόσο, για την ανάπτυξη του ισλαμικού τραπεζικού τομέα. Όμως ο Οσμάν Ακούζ καθησυχάζει, λέγοντας ότι έχουμε να κάνουμε απλά με μια οικονομική δραστηριότητα, η οποία είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τον μουσουλμανικό κόσμο. Ο κόσμος της οικονομίας δεν διαχωρίζει σε χριστιανική, εβραϊκή ή ισλαμική χρηματοδότηση, λέει ο τούρκος ειδικός.

Senada Sokollu / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθυνος σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής