Πέντε χρόνια Ραούλ Κάστρο

Από τον Φεβρουάριο του 2008 οπότε και ο Ραούλ Κάστρο ανέλαβε την εξουσία μετά την αποχώρηση του Φιντέλ λόγω προβλημάτων υγείας, οι μεταρρυθμίσεις έγιναν το βασικό σύνθημα του νέου κουβανού προέδρου. Επί της ουσίας όμως ελάχιστα έχουν αλλάξει τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι σημερινές εκλογές για την ανάδειξη του νέου Λαϊκού Κογκρέσου επιβεβαιώνουν περίτρανα την πολιτική στασιμότητα: για τις 612 έδρες του κοινοβουλίου κατεβαίνουν στις εκλογές ακριβώς 612 υποψήφιοι του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Πολιτικές αλλαγές

Κι όμως, η ανάληψη της προεδρίας από τον Ραούλ Κάστρο ήταν αρκετά ελπιδοφόρα. Ήταν ο πρώτος κουβανός πολιτικός που είχε καλέσει την κομμουνιστική ηγεσία να ασχοληθεί περισσότερα με την παραπαίουσα οικονομία παρά με τα κεκτημένα της επανάστασης. Ο ίδιος δρομολόγησε περισσότερες από 300 μεταρρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων μια εκστρατεία κατά της διαφθοράς στο δημόσιο, ο διάλογος με την Καθολική Εκκλησία αλλά και ο περιορισμός σε δυο πενταετείς θητείες για κρατικούς λειτουργούς.

Σε οικονομικό επίπεδο υποστήριξε την ανάπτυξη ενός μικρού ιδιωτικού τομέα που επέτρεψε το εμπόριο αυτοκινήτων και ακινήτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ 2010 και 2012 ο αριθμός των μικροεπιχειρηματιών αυξήθηκε από τις 160.000 στις 400.000.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κουβανική οικονομία είναι σήμερα πιο ισχυρή από ότι πριν από πέντε χρόνια. Ωστόσο οι μεταρρυθμίσεις είναι ανεπαρκείς. Η κυβέρνηση πρέπει να προωθήσει βαθύτερες αλλαγές. Όλα τα κλασσικά λάθη της κλειστής οικονομίας εξακολουθούν να διατηρούνται», λέει ο Κουβανός Αρτούρο Λόπεζ-Λέβι που ζει στις ΗΠΑ.

Χαμηλές προσδοκίες

Με ιδιαίτερα κριτική διάθεση παρακολουθεί τις εξελίξεις και ο κουβανός οικονομολόγος Όσκαρ Εσπινόζα Τσέπε: «Οι αλλαγές δεν έβγαλαν τη χώρα από την κρίση ενώ αυτό που προέκυψε ήταν ένας μη κρατικός τομέας που όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιωτικός. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν παράλληλο τομέα για τον οποίο υπάρχει μια σειρά ειδικών ρυθμίσεων, όπως η υψηλή φορολόγηση, προκειμένου να μην μεγαλώσει πολύ και να συνεχίσει να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κράτους».

Παρά τα προσεκτικά πολιτικά ανοίγματα της κουβανικής ηγεσίας την τελευταία 5ετία πάντως, οι περισσότεροι Κουβανοί δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τα επόμενα πέντε χρόνια, κυρίως όσον αφορά τη βελτίωση των ατομικών τους ελευθεριών. Ακόμη και η πολυδιαφημιζόμενη κατάργηση της άδειας εξόδου για ταξίδια στο εξωτερικό, αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη καχυποψία από τους περισσότερους πολίτες.

Βέβαιο θεωρείται ότι η αποδυναμωμένη κουβανική οικονομία θα συνεχίσει να παραπαίει λόγω της αστάθειας στη Βενεζουέλα, που είναι ο στενότερος σύμμαχος της Κούβας. Όπως σημειώνει ο οικονομολόγος Εσπινόζα Τσέπε, η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για τους Κουβανούς στην παρούσα φάση είναι η αβεβαιότητα γύρω από τον Ούγκο Τσάβες και το μέλλον της Βενεζουέλας. Ενδεχόμενη απώλεια της στήριξης αυτής, θεωρείται στην Κούβα χειρότερη από το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης.


Rafael Plaisant Roldão / Christina Weise / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος