Ο φαύλος κύκλος τραπεζικών και δημοσιονομικών κρίσεων

Πολλοί διερωτώνται ποιος θα είναι ο επόμενος αδύναμος κρίκος, επισημαίνει ο Μίχαελ Σρέντερ, συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Οικονομικών Ερευνών με έδρα το Μάνχαϊμ της Γερμανίας:

«Σε τελική ανάλυση μόνο οι ίδια η τράπεζα που κινδυνεύει το γνωρίζει πραγματικά αυτό. Εμείς δεν μπορούμε παρά να κάνουμε εικασίες για το τι θα μπορούσε να γίνει, αν για παράδειγμα τα ελληνικά ομόλογα χάσουν το 50 με 60% της αξίας τους και οδηγήσουν σε επισφάλειες».

Πολλοί θεωρούν πιθανό πλέον ένα 'κούρεμα' χρέους για την Ελλάδας της τάξης του 50 με 60%. Σε αυτήν την περίπτωση, όποιες τράπεζες διατηρούν πολλά ελληνικά ομόλογα θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Άλλες απλώς θα επιβαρυνθούν. Τα απαισιόδοξα σενάρια φτάνουν μέχρι την παγκόσμια ύφεση λόγω εξάπλωσης της τραπεζικής κρίσης.

Πιο αυστηρά τα νέα «στρες τεστ» για τις τράπεζες

Αυτήν την εποχή η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών διενεργεί νέα «στρες τεστ» στις ευρωπαϊκές τράπεζες, δηλαδή ελέγχους εν είδη προσομοίωσης για την αντίδραση των τραπεζικών ιδρυμάτων σε ακραίες καταστάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Αρχή θεωρεί απαραίτητο ένα ελάχιστο ποσοστό 8% ως «βασικά ίδια κεφάλαια» στις ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ με τη σημερινή νομοθεσία θα αρκούσε ένα 4%. Που σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα χρειάζονταν επιπλέον 200 δισεκατομμύρια ευρώ για να περάσουν τα «στρες τεστ».

Ο Μίχαελ Σρέντερ υποστηρίζει ότι στο προηγούμενο γύρο ελέγχων οι ευρωπαϊκές τράπεζες έδειξαν να αγνοούν τον κίνδυνο επισφαλειών λόγω μίας κρατικής χρεοκοπίας.

«Δεν έδειξαν καν να υπολογίζουν την πιθανότητα να χρεοκοπήσει μία ευρωπαϊκή χώρα με αποτέλεσμα οι πιστωτές της να χάσουν όλα τα χρήματά τους…» υποστηρίζει ο Γερμανός οικονομολόγος.

Τι θα συμβεί, εάν οι τράπεζες δεν επιτύχουν στα «στρες τεστ»; Ως προς αυτό οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι διχασμένοι. Η γερμανική κυβέρνηση εκτιμά ότι σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει οι ίδιες οι τράπεζες να αυξήσουν τα ίδια κεφάλαιά τους και αν δεν το καταφέρουν, τότε θα στηριχθούν και από τις εθνικές κυβερνήσεις. Η ενίσχυση μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης θα ήταν το έσχατο μέσο. Αντιθέτως η Γαλλία πιστεύει ότι είτε ο ευρωπαϊκός μηχανισμός, είτε ο εθνικός προϋπολογισμός μίας χώρας θα πρέπει να αναλάβει εξ’ ολοκλήρου τη στήριξη των τραπεζών.

Αντέχουν οι γερμανικές τράπεζες κούρεμα 60%;

Οι γερμανικές τράπεζες έχουν αποβάλλει μεγάλο μέρος των ελληνικών ομολόγων. Για παράδειγμα η Deutsche Bank διαθέτει μόνον ελληνικά ομόλογα ύψους ενός δισεκατομμυρίου εκατόν πενήντα εκατομμυρίων ευρώ και θεωρεί ότι «αντέχει» ακόμα κι ένα ελληνικό κούρεμα 60%. Όσο για την υποτιθέμενη αναγκαστική κρατικοποίηση των τραπεζών: «…πρόκειται για μεγαλόστομες διακηρύξεις. Για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να υπάρξει νομική βάση για την παρέμβαση του κράτους», εκτιμά ο Γερμανός οικονομολόγος.

Στην υποθετική περίπτωση που πάμε σε κούρεμα του ελληνικού χρέους, οι γαλλικές τράπεζες, που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε ελληνικά ομόλογα, θα έθεταν σε κίνδυνο το «τριπλό Α» της γαλλικής οικονομίας. Γι αυτό η Γαλλία επιμένει στην ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού.

Όπως έγραψε πρόσφατα στην εφημερίδα Handelsblatt ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του «Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών» στις Βρυξέλλες, «στην ουσία το μείζον ζήτημα είναι η Γαλλία και το ερώτημα, εάν και με ποιόν τρόπο η Γερμανία μέσω ευρωπαϊκού μηχανισμού θα χρηματοδοτήσει τη Γαλλία».

Zhang Danhong/Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου