Ο αθλητισμός στην υπηρεσία της εξουσίας

Εντυπωσιακές τελετές έναρξης, υπερσύγχρονα στάδια, πανηγυρίζοντες φίλαθλοι και παγκόσμιοι αστέρες του αθλητισμού στην υπηρεσία προβολής της εκάστοτε διοργανώτριας χώρας. Μαγνήτης για τους τουρίστες και ευκαιρία τιμητικών επισκέψεων από κορυφαίους εκπροσώπους της διεθνούς πολιτικής.

Η δυναμική των κορυφαίων αθλητικών διοργανώσεων είναι γνωστή στους κυβερνώντες. Μάλιστα «η φιλοξενία τόσο λαμπερών διοργανώσεων βελτιώνει το προφίλ αυτών που κυβερνούν με ηγεμονικό τρόπο» είπε στη Deutsche Welle ο Βέντσελ Μιχάλσκι, επικεφαλής της μη κυβερνητικής οργάνωσης Human Rights Watch στη Γερμανία. Ο Μιχάλσκι εκτιμά ότι τα σημαντικά αθλητικά γεγονότα χρησιμοποιούνται ως όχημα προπαγάνδας που στόχο έχει να πείσει τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και τον ίδιο το λαό της χώρας ότι οι συνθήκες δεν είναι τόσο άσχημες όσο παρουσιάζονται από επικριτές του καθεστώτος.

Ο αθλητισμός ως μεσο αποπροσανατολισμού

Όσα περιέγραψε ο Βέντσελ Μιχάλκσι δεν είναι καινούριο φαινόμενο, συμφωνα με τον ιστορικό του αθλητισμού του Αθλητικού Πανεπιστημίου της Κολωνίας Άνζγκαρ Μολτσμπέργκερ. Παραπέμπει μάλιστα στα παραδείγματα των Ολυμπιακών Αγώνων της Σεούλ το 1988, το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου της Αργεντινής το 1978 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της πόλης του Μεξικού το 1968.

Όλων αυτών των διοργανώσεων προηγήθηκε αιματηρή καταστολή φοιτητικών διαδηλώσεων. «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου το 1936 είναι χαρακτηριστικότατο παράδειγμα: Το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς εκμεταλλεύτηκε τότε ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός για να αποσπάσει την προσοχή των Γερμανών από τη γερμανική πραγματικότητα» εκτιμά ο κ. Μολτσμπέργκερ. Υπενθυμίζει ωστόσο ότι όταν ανέλαβε η Ουκρανία τη συνδιοργάνωση του εν εξελίξει Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου βρισκόταν στο δρόμο της πολιτικής αλλαγής με προορισμό την ΕΕ.

Σύμφωνα με το Γερμανό ιστορικό του αθλητισμού, βασικό κριτήριο ανάθεσης μιας μεγάλης αθλητικής διοργάνωσης είναι να δοθεί η ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερες να αναλάβουν μία διοργάνωση υπό την προϋπόθεση να μπορεί να ανταποκριθεί στις περιστάσεις που απαιτούν άρτιες υποδομές και στάδια. Ωστόσο, όπως λέει ο κ Μολτσμπεργκερ, οι φήμες για εξαγορά ψήφων στους κόλπους της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής της FIFA και της UEFA πληθαίνουν, μένοντας όμως κατά κανόνα αναπόδεικτες.

Μαζί με τους αθλητές φεύγουν και οι κάμερες

Δ.Ο.Ε. και FIFA αιτιολογούν συχνά την ανάθεση αθλητικών διοργανώσεων σε κράτη με καταπιεστικά καθεστώτα ως ένα τρόπο έμμεσης βελτίωσης της ανθρωπιστικής κατάστασης στην εκάστοτε διοργνανώτρια χώρα. Άποψη που συμμερίζεται ο Βέντσελ Μιχάλσκι, καθώς όπως λέει, τα σημαντικά αθλητικά γεγονότα δίνουν ευκαιρία και στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να στρέψουν τη διεθνή προσοχή σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μία χώρα ασκώντας πίεση στην κυβέρνησή της, όπως γίνεται αυτό το διάστημα στην Ουκρανία γύρω από το ζήτημα της φρουρούμενης σε νοσοκομείο του Χάρκοβο, Γιούλια Τιμοσένκο.

Ο κ. Μιχάλσκι πιστεύει ωστόσο ότι οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν οδηγήσει σε βαθιές και μακροπρόθεσμες αλλαγές, καθώς όπως είπε, συνήθως μαζί με τους αθλητές φεύγουν και οι κάμερες .

Christina Ruta / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου