"Να συζητήσουμε για τον δομικό ρατσισμό"

Υπέρμετρη αστυνομική βία, πολλές φορές με θύματα Αφροαμερικανούς, υπήρξε και στο παρελθόν στις ΗΠΑ. Όμως ο θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ, που πέθανε στις 25 Μαίου με το γόνατο ενός λευκού αστυνομικού στον λαιμό του, προκάλεσε μία πρωτοφανή κινητοποίηση- κάποιοι την αποκαλούν εξέγερση- σε όλη τη χώρα. Η κραυγή απόγνωσης "I can't breathe" έγινε σύνθημα για το κίνημα Black Lives Matter, αλλά και για εκατομμύρια ανθρώπους, μαύρους και λευκούς, που διαδήλωσαν από κοινού την αγανάκτησή τους για τα φαινόμενα ρατσισμού και μισαλλοδοξίας στην αμερικανική κοινωνία.

Την κάθαρση αναμένεται να φέρει η δίκη του αστυνομικού Ντέρεκ Σόβιν, που άρχισε χθες στη Μινεάπολη. Μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF) η ψυχολόγος Ούρσουλα Μόφιτ επισημαίνει ότι "αυτή η δίκη είναι πολύ σημαντική. Από το 2015 αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν 135 μαύρους σε διάφορα περιστατικά στις ΗΠΑ, αλλά ελάχιστοι έχουν λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη. Το γεγονός και μόνο ότι γίνεται αυτή η δίκη, είναι πολύ σημαντικό..."

"Το θέμα του ρατσισμού έχει γίνει mainstream"

Τον θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ ακολούθησανοι μεγαλύτερες διαδηλώσεις που έγιναν στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες. Ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα τόνισε μάλιστα ότι ποτέ άλλοτε δεν είχαν κατεβεί στους δρόμους τόσοι πολλοί λευκοί Αμερικανοί, για να διαμαρτυρηθούν κι εκείνοι στο πλευρό των μαύρων. "Πρέπει να πούμε ότι το θέμα του ρατσισμού έχει γίνει mainstream, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και στη Γερμανία και σε όλον τον κόσμο", λέει η Ούρσουλα Μόφιτ. "Γίνεται πλέον μία ανοιχτή συζήτηση για τη μακρά ιστορία όλων αυτών των ρατσιστικών αντιλήψεων, από την εποχή της αποικιοκρατίας μέχρι σήμερα. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν αναθεωρηθεί όλες οι απόψεις. Αλλά ότι η συζήτηση λαμβάνει χώρα είναι κάτι δεδομένο και κάτι καινούριο, θα έλεγα..."

Ο διάδοχος του Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρία Ντόναλντ Τραμπ επέμενε ότι δεν μπορούσε να διακρίνει "δομικό ρατσισμό" στις ΗΠΑ και απαντούσε στο κίνημα Black Lives Matter με επικλήσεις, αλλά και προειδοποιήσεις για την τήρηση του νόμου και της τάξεως (law and order). Το σχόλιο της Ούρσουλα Μόφιτ: "Πρέπει να πω ότι η αντίδραση είναι πολύ ισχυρή. Θα έλεγα όμως ότι και το να μην κάνεις τίποτα είναι κι αυτό αντίδραση. Αντιδρούν όσοι υπερασπίζονται μία κοινωνία, η οποία προβλέπει προνόμια για τους λευκούς..."

"Μόνο ο χρόνος μπορεί να δώσει απαντήσεις"

Η Γερμανίδα ψυχολόγος έχει παρουσιάσει πλούσιο ερευνητικό έργο στο πανεπιστήμιο Χούμπολντ του Βερολίνου, αλλά και στο Northwestern University του Σικάγο. Απαντώντας στο ερώτημα, εάν η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να ακολουθήσει μία διαφορετική πολιτική, επισημαίνει: "Σε αυτό το ερώτημα μόνο ο χρόνος μπορεί να δώσει απάντηση. Πολλές φορές η επιθυμία της πλειοψηφίας για μία προοδευτική αλλαγή προσκρούει σε τείχος. Ο Μπάιντεν σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί προοδευτικός ήρωας. Ας περιμένουμε να δούμε πρώτα τι θα γίνει στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022, αν οι Δημοκρατικοί θα καταφέρουν να διατηρήσουν τη σημερινή πλειοψηφία. Είναι και αυτό ένα ανοιχτό ερώτημα..."

Γιάσπερ Μπάρενμπεργκ (DLF)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου