Νέλσον Μαντέλα. Μια ζωή για την ελευθερία

Οι Νοτιοαφρικανοί θα θυμούνται για πάντα τον χαμογελαστό «Μαντίμπα», όπως έλεγαν τον Νέλσον Μαντέλα οι κοντινοί του άνθρωποι, ως τον άνθρωπο που καθόρισε όσο κανένας άλλος τη σύγχρονη ιστορία της Νότιας Αφρικής. Μετά από τρεις δεκαετίες στη φυλακή, έγινε το 1994 ο πρώτος μαύρος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της πολύπαθης χώρας.

Ο Νέλσον Ρολιλάλα Μαντέλα γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1918 στην ανατολική επαρχία Τρανσκάι της Ν. Αφρικής. Μετά το σχολείο αποφάσισε να σπουδάσει νομικά. Ως φοιτητής ήταν έντονα πολιτικοποιημένος, ταγμένος στον αγώνα υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων. Το 1952 άνοιξε το πρώτο δικηγορικό γραφείο για μαύρους στο Γιοχάνεσμπουργκ μαζί με τον Όλιβερ Τάμπο.

Ο Μαντέλα μεγάλωσε στα χρόνια του απάνθρωπου, ρατσιστικού καθεστώτος του απαρτχάιντ. Οι παιδικές μνήμες και εμπειρίες του έμελλαν να επηρεάσουν ανεξίτηλα τη μετέπειτα πολιτική του πορεία. Ο πατέρας του τον αποκαλούσε από μικρό «Ρολιλάλα», κοινώς «ταραχοποιό».

Από παιδί ο Μαντέλα αγαπούσε το μποξ. «Μέσα στο ρινγκ δεν ενδιαφέρει κανέναν το στάτους, η ηλικία, το χρώμα του δέρματος ή ο πλούτος», είχε πει ο ίδιος κάποτε για το μποξ. Ακόμη και στη φυλακή προσπαθούσε να κρατηθεί σε καλή σωματική κατάσταση. Γυμναζόταν και σήκωνε βάρη.

1964. Aστυνομικοί προσπαθούν να απομακρύνουν πλήθος κόσμου από τα κάγκελα στην είσοδο του δικαστηρίου, όπου λαμβάνει χώρα η δίκη του Νέλσον Μαντέλα και άλλων ακτιβιστών κατά του απαρτχάιντ. Στη δίκη αυτή ο Μαντέλα καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη για την πολιτική του δράση.

Ο Μαντέλα πέρασε συνολικά 27 χρόνια στη φυλακή. Τα 18 από αυτά έζησε μέσα σε αυτό το κελί, μόλις πέντε τετραγωνικών μέτρων. Είχε το νούμερο 46664. «Με ήξεραν μόνο ως νούμερο», είχε δηλώσει αμέσως μετά την αποφυλάκισή του.

Ακόμη και όταν ο Μαντέλα ήταν στη φυλακή, ο αγώνας κατά του απαρτχάιντ συνεχιζόταν έξω στους δρόμους με αμείωτη ένταση. Στις πολιτικές μάχες κατά του φυλετικού ρατσισμού της λευκής κυβέρνησης πρωτοστάτησε η τότε σύζυγός του Γουίνι Μαντέλα.

Ο Νέλσον Μαντέλα αποφυλακίστηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1990. Στη φωτογραφία, μαζί με την Γουίνι Μαντέλα, υψώνουν τις γροθιές τους, σε ένδειξη δύναμης και αποφασιστικότητας για τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες των μαύρων.

Τον Μάιο του 1990 ο Μαντέλα επιστρέφει στον ενεργό πολιτικό βίο ξεκινώντας συνομιλίες με τον τότε λευκό πρόεδρο της χώρας Φρέντερικ Βίλεμ ντε Κλερκ για να τεθεί τέλος στο καθεστώς διακρίσεων. Οι συνομιλίες αυτές οδήγησαν στο τέλος του απαρτχάιντ. Μαντέλα και ντε Κλερκ τιμήθηκαν με το Νομπέλ Ειρήνης το 1993.

Η 10η Μαΐου 1994 είναι χαραγμένη στη μνήμη των Νοτιοαφρικανών ως η μέρα που εξελέγη για πρώτη φορά μαύρος πρόεδρος στο τιμόνι της χώρας. Ο Μαντέλα παρέμεινε στο αξίωμα αυτό μέχρι το 1999. Τον διαδέχθηκε ο επίσης μαύρος πρόεδρος Τάμπο Μπέκι.

Το 1996 ο Μαντέλα ιδρύει τη Νοτιοαφρικανική Επιτροπή για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση (Truth and Reconciliation Commission) με στόχο να εξαλειφθεί το μίσος και ο διχασμός που υπήρχε υπό το καθεστώς του απαρτχάιντ. Εντούτοις η πρωτοβουλία αυτή έγινε αντικείμενο κριτικής από πολλά θύματα του απαρτχάιντ που δεν μπορούσαν να αποδεχθούν την ατιμωρησία των λευκών θυτών.

15 Μαΐου 2004. Άλλη μια ιστορική ημέρα για τη Νότια Αφρική. Η FIFA ανακοινώνει ότι το Μουντιάλ του 2010 θα διεξαχθεί στη Νότια Αφρική, για πρώτη φορά στη «μαύρη» ήπειρο. Ο Νέλσον Μαντέλα συγκινημένος και γεμάτος περηφάνια κρατά το πολύτιμο έπαθλο στα χέρια του.

Τα τελευταία χρόνια ο Μαντέλα είχε αποτραβηχθεί από το δημόσιο βίο στην ησυχία της οικογενειακής ζωής. Στη φωτογραφία, ο Μαντέλα με τις εγγονές και δισέγγονές του κατά τα 93α γενέθλιά του.