Μοντέλο προς απόσυρση η υποχρεωτική θητεία;

Οι 23 από τις 28 χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ επενδύουν αποκλειστικά και μόνον σε επαγγελματικούς στρατούς, το ίδιο ισχύει για τις 21 από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ. Τουρκία και Γερμανία είναι οι μόνες από τις μεγάλες χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ όπου ισχύει υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Το ίδιο ισχύει για την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αυστρία, τη Νορβηγία, τη Φιλανδία και την Εσθονία. Τη μεγαλύτερη σε διάρκεια στρατιωτική θητεία υπηρετούν οι Κύπριοι (26 μήνες), ενώ τη μικρότερη, οι Δανοί (4 μήνες). Ας σημειωθεί όμως ότι στη Δανία η θητεία γίνεται υποχρεωτική μόνον εάν δεν δηλωθεί ικανοποιητικός αριθμός εθελοντών.

Κατάργηση ή αναστολή

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και μέχρι τη δεκαετία του ΄90 η στράτευση ήταν υποχρεωτική σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου πολλές χώρες προχώρησαν σε κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, όπως η Γαλλία το 2001. Άλλες προτίμησαν την αναστολή της υποχρέωσης στράτευσης, μεταξύ αυτών η Ιταλία, η Ολλανδία και οι ΗΠΑ. Στον αμερικανικό στρατό και μετά το πάθημα του Βιετνάμ υπηρετούν από το 1973 μόνον εθελοντές.

Προτίμηση στους επαγγελματίες

Οι περισσότερες χώρες επενδύουν σήμερα σε μικρότερες επαγγελματικές ένοπλες δυνάμεις. Τα πλεονεκτήματα ενός επαγγελματικού στρατού είναι πολλά. Οι επαγγελματίες στρατιώτες μπορεί να κοστίζουν περισσότερο στο κράτος, ωστόσο σε γενικές γραμμές έχουν καλύτερη εκπαίδευση, είναι πιο ευέλικτοι αλλά και πιο αποτελεσματικοί από τους απλούς στρατιώτες. Επιπλέον, και αυτό είναι πολύ σημαντικό στη σημερινή εποχή, είναι πολύ πιο εύκολο να σταλούν σε αποστολές στο εξωτερικό.

Εναλλακτική θητεία

Στις περισσότερες χώρες, όπου συνεχίζει να ισχύει η υποχρέωση, προβλέπεται και εναλλακτική θητεία για όσους δεν επιθυμούν να πιάσουν όπλο στα χέρια τους. Μοναδική εξαίρεση εντός του ΝΑΤΟ αποτελεί η Τουρκία όπου η θητεία διαρκεί έως και 15 μήνες.

Bernd Riegert / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου