Μικτός γάμος στη Σρεμπρένιτσα σε καιρό ειρήνης

Ο νεογέννητος Γιουσούφ από τη Σρεμπρένιτσα είναι μόλις 42 ημερών, υγιέστατος και χαμογελαστός. 'Εχει πολύ καιρό μπροστά του μέχρι να μάθει την τραγική ιστορία του τόπου όπου γεννήθηκε. Oι γονείς του ωστόσο αποτελούν ζωντανό παράδειγμα πως η ειρηνική συμβίωση Βόσνιων μουσουλμάνων και Σερβοβόσνιων ορθόδοξων είναι δυνατή.Ο νεαρός πατέρας Αλμίρ Σαλίχοβιτς κάνει ήδη σχέδια με τη 23χρονη σύζυγό του, Ντούσικα για την ανατροφή του παιδιού τους με φόντο τα ερείπια που άφησε πίσω του ο σκληρός εμφύλιος πόλεμος στην πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία.

Λίγα μόλις μέτρα μακριά από το νεόδμητο σπίτι τους βρίσκεται το νεκροταφείο του Ποτοκάρι όπου βρίσκονται θαμμένα χιλιάδες πτώματα μουσουλμάνων της περιοχής οι οποίοι είχαν σφαγιαστεί το 1995 από δυνάμεις Σερβοβόσνιων. Ανάμεσά τους και πολλοί συγγενείς του Αλμίρ. Οι μνήμες από το "μαύρο" καλοκαίρι του 1995 είναι ακόμη νωπές. Ωστόσο ο Αλμίρ και η Ντούσικα, χωρίς να ξεχνούν το πρόσφατο παρελθόν της χώρας τους, προτάσσουν την κοινή τους επιθυμία να ζήσουν μια ήρεμη ζωή καταρρίπτοντας τα ιστορικά ταμπού.

Σκιές πολέμου και καταστροφής

Λίγο πριν το τέλος του εμφύλιου πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, γράφτηκε μια από τις τραγικότερες σελίδες του και μια από τις μαζικότερες εξοντώσεις πληθυσμών μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου . Τον Ιούλιο του 1995 πάνω από 8.000 μουσουλμάνοι άνδρες όλων των ηλικιών σφαγιάστηκαν σύμφωνα με τις διαταγές του στρατιωτικού τους ηγέτη Ράτκο Μλάντιτς παρά την «εποπτεία» Ολλανδών κυανόκρανων στην περιοχή. Η σφαγή της Σρεμπρένιτσα χαρακτηρίστηκε ως γενοκτονία από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και οι υπαίτιοι κατηγορούνται ακόμη για σοβαρά εγκλήματα πολέμου.

Η προσωπική ιστορία του νέου ζευγαριού είναι αναπόσπαστα δεμένη με τη μοίρα του τόπου τους. Στην πραγματικότητα γεννήθηκε μέσα από αυτή. Ο Αλμίρ ήταν μόλις 16 ετών όταν τον Ιούλιο του 1995 είδε την οικογένεια κυριολεκτικά να ξεκληρίζεται. Μετά τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα έφυγε μαζί με τη μητέρα με το ειδικό κομβόι του Ο.Η.Ε για τη μεταφορά του άμαχου πληθυσμούς στην πόλη Βάλιεβο.

Η Ντούσικα Ρέντουλιτς, με καταγωγή από τα παράλια της Κροατίας, έχει μόνο κάποιες θολές εικόνες από την εποχή του εμφύλιου. Εξαιτίας του πολέμου αναγκάστηκε να μετακομίσει με την οικογένειά της στο Βάλιεβο για να δουλέψουν στα χωράφια της περιοχής. Εκεί γνώρισε τον μέλλοντα σύζυγό της την άνοιξη του 2010.

Η αγάπη πάνω από τα εθνικά μίση

«Αυτό που μετράει είναι η αγάπη. Μπορεί να νικήσει τα πάντα. (…) Για τον Αλμίρ και μένα δεν υπήρχε άλλη επιλογή, ερωτευθήκαμε με την πρώτη ματιά και ήξερα εξαρχής πως ήταν για μένα η σωστότερη επιλογή», λέει η Ντούσικα. Τα μίση του παρελθόντος που δίχασαν μια ολόκληρη χώρα αποτελούν γι’ αυτούς πλέον ιστορία. Δεν ξεχνούν τη γενοκτονία των μουσουλμάνων της Βοσνίας, αυτή είναι άλλωστε η ιστορική αλήθεια. Η Σρεμπρένιτσα όπου αποφάσισαν να ζήσουν αρμονικά μεγαλώνοντας τον μικρό Γιουσούφ παραμένει ένας τραυματικός τόπος με έντονα ακόμη τα σημάδια του ένοχου παρελθόντος.

«Σέβομαι απόλυτα τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του άντρα μου, το ίδιο και αυτός τις δικές μου. Όταν μεγαλώσει ο μικρός, θα ήθελα πολύ να επισκεφτούμε μαζί ένα τζαμί. Θα είναι και για μένα άλλωστε πρωτόγνωρη εμπειρία», λέει η Σερβοβόσνια μητέρα. Για τους δυο νέους γονείς από τη Σρεμπρένιτσα χριστιανοί και μουσουλμάνοι συνυπάρχουν πλέον αρμονικά ανατρέποντας στερεότυπα που ακόμη και σήμερα αναπαράγονται από τις πολιτικές ηγεσίες και τα Μ.Μ.Ε.

H Σρεμπρένιτσα είχε κάποτε 37.000 κατοίκους. Σήμερα μόνο 7.000. Ο Αλμίρ και η Ντούσικα πιστεύουν πως όλοι οι κάτοικοι της περιοχής πέρα από την κοινή γλώσσα έχουν επίσης μία και μοναδική κοινή ανησυχία: την ανεργία και την οικονομική εξαθλίωση. Η αγωνία για το μέλλον των παιδιών είναι πλέον το μοναδικό τους μέλημα.


Τhomas Roser, Die Welt / Δήμητρα Κυρανούδη
Υπεύθ. σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος