Μεσαιωνικά κρασιά ξανά στο ποτήρι

«Σώστε τα σταφύλια!». Με αυτό το μότο ο γερμανός αμπελουργός Γιόχεν Μπόιρερ εγκαινίασε το 2009 στο χωριό Στέτεν του Ρέμσταλ μία εναλλακτική βιολογική καλλιέργεια σπάνιων ποικιλιών σταφυλιών. Οι ποικιλίες αυτές έχουν τις ρίζες τους στο μεσαίωνα και σήμερα ως επί το πλείστον έχουν εκλείψει. Ο Μπόιρερ προσπαθεί να τις διασώσει, ενώ παράλληλα παρασκευάζει από τα σταφύλια αυτά κρασί σύμφωνα με μεσαιωνικές παραδόσεις. Στην αρχή το εγχείρημα του φιλόδοξου καλλιεργητή αντιμετωπίστηκε από πολλούς με σκεπτικισμό. Στο μεταξύ έχει καταφέρει να καθιερωθεί στην τοπική αγορά, ενώ το κτήμα του λειτουργεί και ως ανοιχτό μουσείο για την ιστορία του κρασιού.

Καλλιέργεια μεσαιωνικών ποικιλιών με επιτυχία

Ο Γιόχεν Μπόιερ καλλιεργεί 17 μεσαιωνικές ποικιλίες. Στον ιδιαίτερο αμπελώνα στις πλαγιές του Στέτεν δημιούργησε ένα είδος «μικροπεριβάλλοντος» για τις σπάνιες αυτές μεσαιωνικές ποικιλίες. Αντί για τα κλασικά λευκά κρασιά που παράγει η περιοχή, όπως Ρίσλινγκ, Σαρντονέ ή Τρόλινγκερ ο Μπόιρερ παράγει μεσαιωνικούς τύπους, όπως κίτρινο Όρλεονς, μπλε Κέλνερ, Χόινις. «Το Χόινις είναι μια ποικιλία, η οποία παραμέμπει πολύ στο σημερινό Ρίσλινγκ. Το γενετικό υλικό του Χόινις έχει μάλιστα κοινά στοιχεία με αυτό του Ρίσλινγκ και του Σαρντονέ».

Ενδιαφέρον προκαλούν και οι μέθοδοι παραγωγής του κρασιού, οι οποίες επίσης παραπέμπουν στο μεσαίωνα. «Παλιά ο κανόνας ήταν οι μεικτές καλλιέργειες περισσότερων ειδών σταφυλιού», εξηγεί ο Μπόιρερ. Και ο ίδιος κατά καιρούς εφαρμόζει στον αμπελώνα του αυτή την μέθοδο. Στον μεσαίωνα καλλιεργούνταν στο ίδιο αμπέλι λευκά και κόκκινα σταφύλια, τα οποία υφίσταντο από κοινού επεξεργασία. Ήταν μια πρακτική που συνηθιζόταν και για λόγους οικονομίας, αναφέρει ο Μπόιρερ. Για παράδειγμα οι μεικτές καλλιέργειες είχαν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν κατά τους παγωμένους χειμώνες. Έτσι διασφαλιζόταν το ετήσιο εισόδημα από τη σοδειά.

Σταφύλια, τουλίπες, μέχρι και φασόλια

Στις μεσαιωνικές καλλιέργειες μια άλλη συνήθης πρακτική ήταν η σπορά και άλλων φυτών ανάμεσα στα αμπέλια. «Φυτεύονταν φασόλια, σκόρδα, ντομάτες, κρεμμύδια αλλά ακόμη και τουλίπες, νάρκισσοι και υάκινθοι», λέει ο ιστορικός Έμπε Κέγκελ, ο οποίος κατάγεται επίσης από την ίδια περιοχή. Το κτήμα Μπόιρερ κινείται σε αυτή τη λογική. Κατι που επίσης ξενίζει τους επισκέπτες είναι ότι τα αμπέλια δεν είναι φυτεμένα σε σειρές, αλλά άναρχα, ενώ γύρω τους αναπτύσσονται πολλά αναρριχητικά φυτά και βότανα. Κάθε κλήμα στηρίζεται σε τρεις ξύλινους πασσάλους, γύρω από τους οποίους αναπτύσσονται τα σταφύλια, χωρίς να χρησιμοποιούνται μεταλλικά πλέγματα. Έτσι ο αμπελώνας μοιάζει ακόμη περισσότερο με τους μεσαιωνικούς. Τόσο ο Γιόχεν Μπόιρερ, όσο και ο πατέρας του Ζίγκφριντ, δεν χρησιμοποιούν ποτέ πλαστικά ή μεταλλικά υποστηρικτικά, παρά μόνο φυσικά υλικά.

Το κτήμα παράγει 300 φιάλες κρασί ετησίως. Πρόκειται για μία μικρή παραγωγή, αν αναλογιστεί κανείς την εργασία που απαιτείται. Παρόλα αυτά η οικογένεια Μπόιρερ το θεωρεί μεγάλη επιτυχία και συστήνει και σε άλλους να φτιάξουν αντίστοιχα το δικό τους κρασί. «Μπορεί έτσι να φτιάξει κανείς κρασί χωρίς μεγάλη τεχνολογική υποστήριξη. Αυτό είναι το πιο συναρπαστικό στην όλη υπόθεση», λέει ο Γ. Μπόιρερ.

Richard Fuchs / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου