Κριτική, αλλά και αλληλεγγύη για το προσφυγικό

Το ζήτημα των επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο, ιδιαίτερα για Τούρκους πολίτες που επιχειρούν να διαφύγουν στην Ελλάδα, θέτει για μία ακόμη φορά η εφημερίδα Frankfurter Rundschau, δίνοντας βήμα στην ανθρωπιστική οργάνωση Human Rights Defenders με έδρα στην Τουρκία. Επικαλούμενη στοιχεία της οργάνωσης η εφημερίδα της Φρανκφούρτης αναφέρει ότι πολλές φορές «τα θύματα αρχικά μεταφέρονται σε κλειστούς χώρους και στη συνέχεια σε βάρκες για να οδηγηθούν στην τουρκική πλευρά (των συνόρων). Σε ορισμένες περιπτώσεις υποστηρίζουν ότι τους κάνουν ανάκριση άνδρες, που μιλούν τουρκικά χωρίς ξενική προφορά. Γι αυτό, τα θύματα εικάζουν ότι οι ελληνικές αρχές συνεργάζονται με Τούρκους κρατικούς αξιωματούχους. Σε κάποιες περιπτώσεις λένε ότι δέχονται χτυπήματα από τους Έλληνες στη διάρκεια της ανάκρισης. Μόλις εντοπίζονται, στην ελληνική πλευρά, οι αιτούντες άσυλο υφίστανται έρευνα. Τους αφαιρούνται έγγραφα, κινητά τηλέφωνα και χρήματα. Σύμφωνα με μία μαρτυρία, πολλοί δεν παίρνουν πίσω τα χρήματα και τα κινητά τους τηλέφωνα πριν επαναπροωθηθούν».

Ποιοι είναι εκείνοι που κάνουν επαναπροωθήσεις, δεν διευκρινίζεται με βεβαιότητα. Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα «περιγράφονται από τα θύματά τους ως πρόσωπα που δεν ανήκουν στις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας. Τα θύματα εικάζουν ότι πρόκειται για άνδρες από τον αραβόφωνο χώρο ή από την περιοχή του Πακιστάν και του Αφγανιστάν». Σχολιάζοντας τις μαρτυρίες ο Μάρτιν Λέσεντιν, επικεφαλής της γερμανικής ΜΚΟ «Διεθνής Εταιρεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» (IGFM) δηλώνει στην Frankfurter Rundschau: «Θα ήταν τρομακτικό, εάν οι επαναπροωθήσεις αρχίσουν τώρα να εκχωρούνται σε ένοπλες, εγκληματικές ομάδες αλλοδαπών». Από την πλευρά του ο Ογκουζχάν Αλμπαϊράκ, επικεφαλής της ΜΚΟ Human Rights Defenders, αναφέρει: «Ζητούμε να ξεκινήσει νομική διαδικασία κατά της Ελλάδας για παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου, το οποίο απαγορεύει ρητώς τις επαναπροωθήσεις».

«Σύνοδος κορυφής για το προσφυγικό»

Η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt εστιάζει στο αίτημα του συγκυβερνώντος γερμανικού Κόμματος των Φιλελευθέρων (FDP) για μία ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής για το μεταναστευτικό, η οποία θα επισφραγίσει τη συμφωνία που διαφαίνεται για την κατανομή προσφύγων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι «σε πρόσφατη συνάντησή τους οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν κατ' αρχήν σε δύο νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα διασφαλίζουν την προστασία των εξωτερικών συνόρων. Επιπλέον, θεσπίζεται ένας μηχανισμός για την υποστήριξη των μεσογειακών χωρών στη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου. Οι λεπτομέρειες απομένει να ρυθμιστούν. Η γαλλική προεδρία στην ΕΕ επιδιώκει μία τελική συμφωνία πριν ολοκληρώσει το έργο της, στα τέλη του μήνα».

Η Handelsblatt επισημαίνει ότι «η συμμετοχή στον σχεδιαζόμενο μηχανισμό αλληλεγγύης, που θα αποφορτίσει την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία και τη Μάλτα, θα είναι εθελοντική. Τα κράτη-μέλη θα μπορούν είτε να δέχονται αιτούντες άσυλο από τις μεσογειακές χώρες, είτε να τις βοηθούν με άλλον τρόπο, για παράδειγμα με χρήματα ή παροχή βοήθειας σε είδος. Η γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ εκτιμά ότι περίπου δώδεκα χώρες θα ήταν διατεθειμένες να παραλάβουν πρόσφυγες, ενώ άλλες επιθυμούν να συνεισφέρουν οικονομικά. Δύο ή τρεις χώρες εξέφρασαν αρνητική άποψη για την πρωτοβουλία αυτή».

Από τον Ινονού στον Ερντογάν

Με αφορμή τις τουρκικές αντιρρήσεις για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ η ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung (NZZ) κάνει μία σύντομη ιστορική αναδρομή στη δεκαετία του '50. Υπενθυμίζει ότι ακόμη και η ίδια η Τουρκία είχε επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να αναχαιτίσει τη σοβιετική επιρροή στην ευρύτερη περιοχή. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε: «Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Τουρκία παρέμεινε ουδέτερη, το μεγαλύτερο διάστημα. Ωστόσο η Μόσχα υποψιαζόταν ότι αν ο πόλεμος έπαιρνε αρνητική τροπή για τον Κόκκινο Στρατό, η χώρα θα συνεργαζόταν με τους Γερμανούς και θα έστελνε στρατεύματα στις σοβιετικές επαρχίες του Καυκάσου. Το ότι μόλις λίγο πριν το τέλος του πολέμου η Άγκυρα προσχώρησε στη συμμαχία εναντίον του Χίτλερ, δεν μπόρεσε να εξευμενίσει τον Στάλιν. Ήδη στη Διάσκεψη του Πότσνταμ, τον Ιούλιο, ο δικτάτορας ανακοίνωσε ότι ήθελε να επαναδιαπραγματευθεί το καθεστώς του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων. Επιπλέον, απαίτησε να εκχωρηθούν στις σοβιετικές δημοκρατίες της Γεωργίας και της Αρμενίας περιοχές της βορειοανατολικής Τουρκίας (Καρς, Αρνταχάν και Αρτβίν) που ανήκαν παλαιότερα στην τσαρική Ρωσία».

Η εφημερίδα της Ζυρίχης σημειώνει ότι «η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν εξυπηρετούσε απλώς τα τουρκικά συμφέροντα ασφαλείας. Ανταποκρινόταν και στην επιθυμία της κεμαλικής ελίτ να αποτελεί ένα κομμάτι της Δύσης. Από την πλευρά τους οι Αμερικανοί άρχισαν να εκτιμούν την Τουρκία ως ανάχωμα απέναντι στη Σοβιετική Ένωση και ως γέφυρα προς τη Μέση Ανατολή. Κάθε φορά που φιλονατοϊκοί στρατηγοί ανέτρεπαν με πραξικόπημα μία «αναξιόπιστη» κυβέρνηση, η ανοχή της Ουάσιγκτον ήταν δεδομένη. Μόνο όταν τα τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στον Βορρά της Κύπρου, το 1974, επήλθε η σύγκρουση. Οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, η οποία από την πλευρά της απειλούσε να κλείσει όλες τις αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός της. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας η Ελλάδα εγκατέλειψε τη Συμμαχία, για να επιστρέψει μόλις το 1981».

Γιάννης Παπαδημητρίου