Η υποβάθμιση των θαλασσών κοστίζει

Το Σουηδικό Ινστιτούτο Περιβάλλοντος (SEI) δημοσίευσε πρόσφατα μια νέα έκθεση για την κατάσταση των παγκόσμιων θαλασσών, σύμφωνα με την οποία η επιδείνωση της μόλυνσης των υδάτινων πόρων, η συστηματική υπεραλίευση, καθώς και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποτελούν αλληλένδετα προβλήματα με αποτέλεσμα η επιδείνωση του ενός να προκαλεί επιδείνωση και των υπόλοιπων.

Η έρευνα αυτή εστιάζει στην εξέταση των φαινομένων της οξίνισης των υδάτων εξαιτίας υπερσυγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα στους ωκεανούς καθώς και της υποξίας, η οποία συνεπάγεται τη μείωση της αναγκαίας για τη διατήρηση της θαλάσσιας ζωής ποσότητας οξυγόνου. Η ρίψη χημικών αποβλήτων και φυτοφαρμάκων σε πολλές θαλάσσιες περιοχές έχει ως αποτέλεσμα τον υπερτροφισμό μεγάλων περιοχών με γιγάντια φύκια, τα οποία εξαντλούν τα αποθέματα οξυγόνου και δημιουργούν υποθαλάσσιες «νεκρές ζώνες».

Το χρηματικό κόστος από την καταστροφή των θαλασσών

Το Ινστιτούτο SEI προχωρά ένα βήμα παραπάνω. Προσπαθεί με μαθηματικούς υπολογισμούς να εκτιμήσει in concreto το οικονομικό κόστος μίας ανεπανόρθωτης υποβάθμισης των παγκόσμιων θαλασσών. Σύμφωνα με ένα πρώτο σενάριο, αν λάβουμε υπόψη τους τωρινούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, το κόστος για την αποκατάσταση των θαλασσών μετά από μια ενδεχόμενη καταστροφή των οικοσυστημάτων τους μπορεί να ανέλθει στα 1.8 τρις δολάρια (1.5 τρις ευρώ).

Σύμφωνα με το δεύτερο, εναλλακτικό σενάριο μιας συντονισμένης σε παγκόσμιο επίπεδο μείωσης των εκπομπών τοξικών αερίων, περίπου το 1.4 τρις δολάρια της παραπάνω ζημίας μπορούν να αποφευχθούν. Ο Φρανκ Άκερμαν, διευθυντής οικονομικών μελετών του SEI αναφέρει χαρακτηριστικά: «Τα νούμερα είναι μόνο ενδεικτικά. Ωστόσο παρέχουν μια αξιόπιστη γενική εικόνα για το πως αντανακλάται μια ενδεχόμενη οικολογική καταστροφή των θαλασσών σε μεγέθη πραγματικής οικονομίας».

Συντονισμός σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο

Ο περιβαλλοντικός οργανισμός Oceana, που δε συμμετείχε στην παραπάνω έρευνα, αναγνωρίζει πως ο παράγοντας-κλειδί στη μελέτη της υποβάθμισης των θαλασσών αποτελεί η κλιματική αλλαγή. Όπως και το SEI, έτσι και η Oceana κάνουν έκκληση προς τις εθνικές πολιτικές ηγεσίας αλλά και τους παγκόσμιους φορείς για ενεργοποίηση και ανάληψη άμεσων πολιτικών και νομοθετικών πρωτοβουλιών. «Το εναλλακτικό σενάριο βασίζεται στην θεωρητική ιδέα πως τα διάφορα οικοσυστήματα αποτελούν τμήματα που αλληλοεπηρεάζονται στο πλαίσιο ενός ενιαίου περιβαλλοντικού συστήματος», λέει η επιστήμονας Χάνα Παουλομάκι.

Για την αντιμετώπιση όμως των συνολικών προβλημάτων που αφορούν τη διαχείριση των θαλασσών πρέπει να ληφθούν μέτρα σε ένα πρώτο, εθνικό νομοθετικό επίπεδο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ισλανδίας σχετικά με την πρωτοβουλία που ανέλαβε για την διαχείριση των αλιευτικών της πηγών στοχεύοντας σε μια «αειφόρα» αλιεία. Σύμφωνα με το SEI, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αναλάβει δράση στον τομέα αυτό ξεκινώντας σε ένα πρώτο στάδιο από τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και άλλων τοξικών αερίων.

Holly Fox/ Δήμητρα Κυρανούδη

Υπέυθ. Σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής