Η "τηλεόραση χωρίς σύνορα" στην ΕΕ

Όμως η θεωρία είναι πιο εύκολη από την πράξη, υποστηρίζει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Μανώλης Μαυρομμάτης: «Εγώ έχω να παρατηρήσω ως νέος ευρωβουλευτής ότι από το 1986 μέχρι το 2000 είχαν βγει 60–70 κοινοτικές οδηγίες για την τηλεόραση χωρίς σύνορα. Από το 2000 μέχρι το 2005 δεν έχει βγει καμία. Οι ήδη υπάρχουσες οδηγίες τηρούνται; Δική μου προσωπική άποψη από την έρευνα που έκανα: ΄Οχι !»

Πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε έκθεση του Γάλλου ευρωβουλευτή Ενρύ Βέμπερ για την «τηλεόραση χωρίς σύνορα» και ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή νέα μέτρα. Πρώτη προτεραιότητα, σύμφωνα με πολλούς ευρωβουλευτές, θα ήταν μία αντιτράστ νομοθεσία για την υπερσυγκέντρωση των ΜΜΕ.

«Δεν αρκεί να πετάει η Κομισιόν το μπαλάκι στα κράτη μέλη» λέει χαρακτηριστικά ο ευρωβουλευτής του Συνασπισμού Δημήτρης Παπαδημούλης. «Διότι με αυτή τη μέθοδο τα προηγούμενα χρόνια το πρόβλημα όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε, αλλά μεγάλωσε. Και δεν έχουμε μόνο τον Μπερλουσκόνι. Σε αρκετά κράτη-μέλη έχουμε φαινόμενα εντεινόμενου μπερλουσκονισμού, επομένως χρειάζεται κοινή ευρωπαϊκή απάντηση. Πρότεινα λοιπόν, όταν η Κομισιόν θα ετοιμάσει την αναθεωρημένη πρόταση οδηγίας, να μας φέρει μία αντιτράστ ευρωπαϊκή κοινοτική οδηγία, η οποία να βάζει τα ελάχιστα όρια στο θέμα της υπερσυγκέντρωσης».

Ο Γάλλος εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου είχε διαπιστώσει ότι ορισμένες διατάξεις της οδηγίας, όπως αυτές που αφορούν διαφημίσεις δεν εφαρμόζονται ελλείψει κατάλληλων ελέγχων σε ορισμένα κράτη– μέλη. Ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Μανώλης Μαυρομμάτης επισημαίνει ότι αυτό ισχύει και για διατάξεις που αποβλέπουν στην προστασία των ανηλίκων, των μειονοτήτων και των γυναικών.

«Πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο η καινούργια τεχνολογία που εισβάλλει στα σπίτια μας θα περιοριστεί, είτε πρόκειται για πορνογραφία, είτε για διάδοση άλλου υλικού», επισημαίνει ο Μανώλης Μαυρομμάτης. «Δεν είναι δυνατόν σε μεγάλα τηλεοπτικά προγράμματα να εμφανίζονται οι πρωταγωνιστές να καπνίζουν, ενώ αυτό το προϊόν απαγορεύεται, να πίνουν αλκοολούχα ποτά, ενώ αυτά απαγορεύονται ως προβολή και διαφήμιση και κυρίως να μην υπάρχει ένα πρόγραμμα κανονικής προβολής για ανηλίκους. ΄Εχουμε ορισμένες ώρες, για τις οποίες όμως οι οδηγίες δεν τηρούνται. ΄Ετσι λοιπόν ο ανήλικος αντί να βρίσκεται στο κρεβάτι του, βρίσκεται μπροστά στην τηλεόραση και βλέπει αυτά, τα οποία οι κοινοτικές οδηγίες απαγορεύουν...»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στη νομοθεσία για τη διαφήμιση, συνεπικουρούμενη και από το λόμπυ της ιδιωτικής τηλεόρασης. Άλλωστε πρόσφατα το μεγαλύτερο ιδιωτικό κανάλι στην Ευρώπη, το γερμανικό RTL, ζήτησε διά της «γενικής γραμματέως» του Ingrid Haas από την Κομισιόν να αρθούν οι περιορισμοί στη διαφήμιση και να επιτραπεί το product placement στην τηλεόραση, όπως ήδη επιτρέπεται στον κινηματογράφο! Η αρμόδια Επίτροπος φαίνεται να βλέπει με συμπάθεια το σχετικό αίτημα. Ο Μανώλης Μαυρομμάτης εκτιμά ότι το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου φέρνει πλέον την Επιτροπή ενώπιον των ευθυνών της:

«Περιμένουμε τώρα την κ.Ρέντινγκ, η οποία θα ανακοινώσει τα καινούρια μέτρα», δηλώνει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. στο μικρόφωνο της Deutsche Welle. «Μετά την υπερψήφιση της έκθεσης, νομίζω ότι ο λόγος πλέον είναι στην Κομισιόν. Και ας αποφασίσει το σύνολο των Επιτρόπων ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να παρθούν».

Σημαντικό πεδίο μελλοντικής νομοθετικής ρύθμισης θα είναι και η κατάρτιση και μετεκπαίδευση επαγγελματιών του κλάδου. Η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Μαρία Παναγιωτοπούλου – Κασσιώτου κατέθεσε σχετικές τροπολογίες, προειδοποιεί όμως ότι κατάρτιση δεν μπορεί να γίνει με τη λογική της «εύκολης επιδότησης».

«Η σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου τομέα είναι πάντοτε επιθυμητή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλα θα τα δίνει το Δημόσιο ή όλα θα τα δίνει η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση με τις επιδοτήσεις της... Θα πρέπει να γίνουν συμπράξεις, ώστε να λειτουργήσουν τα προγράμματα και να δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες...»

Η μελλοντική ευρωπαϊκή τηλεόραση θα είναι «χωρίς σύνορα», όχι όμως χωρίς εξωτερικά σύνορα! Το ψήφισμα Βέμπερ επιμένει στις ευρωπαϊκές ποσοστώσεις και μάλιστα επικρίνει τα σημερινά νομικά παράθυρα και κυρίως το ότι «η εφαρμογή ποσοστώσεων υπολογίζεται κατά ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό και όχι κατά κανάλι, γεγονός που συνιστά παραβίαση των αρχών της οδηγίας».

«Είναι ένα θέμα ανταγωνιστικότητας απέναντι στους μεγάλους παραγωγούς, τους ποσοτικούς παραγωγούς αν θέλετε», επισημαίνει ο Μανώλης Μαυρομμάτης. «Το 70% των τηλεοπτικών προγραμμάτων προέρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μόνο το 30% από ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό είναι το ποσοστό που παρακολουθούν οι νέοι μας. Πρέπει να το αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, όχι βάζοντας φραγμούς στο προϊόν που εισάγεται, αλλά με ποιοτική αναβάθμιση. Δεν μπορεί μέχρι σήμερα να είναι εκτός κυκλώματος ή κλίματος οι ανεξάρτητοι παραγωγοί».

Ο γνωστός δημοσιογράφος είχε καταθέσει τροπολογίες για την κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων των ανεξάρτητων παραγωγών στην Ε.Ε., οι οποίες εγκρίθηκαν από την Ολομέλεια. Το νέο πρόγραμμα MEDIA προβλέπει ποσοστώσεις και νέες δράσεις για να προστατευθεί το ευρωπαϊκό τηλεοπτικό προϊόν, κάτι που κρίνεται απολύτως απαραίτητο, γιατί η αναλογία ανεξάρτητων παραγωγών στο ευρωπαϊκό τηλεοπτικό προϊόν έχει μειωθεί κατά 3,48% στην περίοδο 2001 – 2005...

Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχει ούτε καν ενιαία αντίληψη και νομολογία για το τί είναι ο «ανεξάρτητος παραγωγός». Αλλά αυτό είναι ένα γενικό πρόβλημα στην Ευρώπη των 25: χρησιμοποιούμε όλοι την ίδια ορολογία, αλλά δεν της δίνουμε όλοι την ίδια έννοια, επισημαίνει ο ευρωβουλευτής του Συνασπισμού Δημήτρης Παπαδημούλης:

«Η έκθεση μιλάει και για την ανάγκη να οριστεί τί σημαίνει έργο ! Γιατί καμιά φορά καλύπτονται οι ποσοστώσεις της ευρωπαϊκής παραγωγής με γελοίες εκπομπές τύπου ευρωπαϊκών ριάλιτυ, τα οποία είναι απλώς μετονομασία των χειρότερων στιγμών της αμερικανικής τηλεόρασης. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Οι Αμερικανοί στηρίζουν τα προϊόντα τους. Γιατί και οι Ευρωπαίοι να μην στηρίξουν τα δικά τους ;»

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο