«Η μητέρα μου βγάζει το περισσότερο γέλιο»

«Ποιο τραγούδι ήταν αυτό που έπαιξες την περασμένη Πέμπτη, την στιγμή που ξεκινούσε τεχνητή ομίχλη, τραγουδούσε μια κοπέλα και ένας τύπος έκανε ραπ»; Στις σατιρικές του παραστάσεις ο Κώστας Μερονιανάκης, περισσότερο γνωστός στη Γερμανία ως ράπερ Illmatic, διηγείται ιστορίες από την δουλειά τους ως DJ σε διάφορα κλαμπ. Είναι πολυπράγμων. Έχει συνεργαστεί επί σκηνής και δισκογραφικά με καθιερωμένα ονόματα στην γερμανική μουσική σκηνή, όπως ο Xavier Naidoo, και η Sabrina Setlur. Παράλληλα με την χιπ χοπ καριέρα του, οργώνει τα τελευταία χρόνια στη Γερμανία παραστάσεις «comedy», όπως ονομάζονται στα γερμανικά. «Σάτιρα», θα το αποκαλούσαμε στην Ελλάδα.

Ο Κώστας Μερονιανάκης είναι παιδί μεταναστών. Ο πατέρας είναι Κρητικός και η μητέρα Ηπειρώτισσα. Αν και μεγάλωσε στη Γερμανία, η Ελλάδα είναι στη ζωή του παρούσα με τη μια ή την άλλη μορφή: όταν μιλά με τους δικούς του ελληνικά για να μην τον καταλαβαίνουν ή όταν λέει ιστορίες για τους δικούς του στις παραστάσεις. Μόνο η μουσική του δεν δείχνει να έχει ελληνικές επιρροές κι ας συνεργάζεται με ελληνικής καταγωγής ράπερ. «Ίσως αργότερα, λέει, με τη μορφή ενός σάμπλερ της Γιώτας Λύδια».

Τα κοινά στοιχεία σάτιρας και χιπ χοπ

Τον ρωτήσαμε για τις δύο του μεγάλες αγάπες: τη μουσική και τις παραστάσεις σάτιρας. Αν υπάρχουν κοινά στοιχεία στις εμφανίσεις του επί σκηνής, ως ράπερ και ως ηθοποιού: «Η μουσική είναι για μένα η υψηλότερη μορφή τέχνης. Με καμιά άλλη τέχνη δεν επιτυγχάνεται μια τόσο άμεση πρόσβαση σε ανθρώπους. Λέγεται, κι όχι άδικα, ότι η μουσική ανοίγει καρδιές διότι απευθύνεται στο συναίσθημα. Επειδή κάνω κυρίως μουσική χιπ χοπ η πρώτη έμπνευση είναι η ίδια η ζωή. Ό,τι σου συμβαίνει περνά στους στίχους. Μετά είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ των τραγουδιστών στη σκηνή. Πρόκειται για ένα κλασικό συστατικό του χιπ χοπ, όπου οι τραγουδιστές αυτοσχεδιάζουν στιχουργικά πάνω στην μουσική. Μέσα από τις λέξεις αναζητείς το αδύνατο σημείο του αντιπάλου, το οποίο προσπαθείς μετά να το κάνεις στίχο με ομοιοκαταληξία έτσι ώστε να τον κατατροπώσεις με τέτοιο τρόπο που να μην έχει τίποτα να αντιτάξει. Το ανταγωνιστικό στοιχείο είναι όμως κομμάτι και της κωμωδίας, όπου αναδεικνύεις το αδύνατο σημείο εκείνου που σατιρίζεις. Σημαντική είναι επίσης η αίσθηση του τάιμινγκ, τόσο στη μουσική όσο και στη σάτιρα. Τα αστεία πρέπει να ειπωθούν την σωστή χρονική στιγμή. Υπάρχουν καλά αστεία τα οποία ειπωμένα σε ακατάλληλη στιγμή αποτυγχάνουν και το αντίθετο. Ορισμένοι άνθρωποι αν και δεν έχουν πολλά καλά αστεία να πουν, έχουν ενστικτωδώς σωστό τάιμινγκ με καταπληκτικά αποτελέσματα».

Στη Γερμανία ένας καλλιτέχνης χιπ χοπ με μεταναστευτικό υπόβαθρο θεωρείται πλέον δεδομένο. Θα ήταν πιο εύκολη η καθιέρωσή του αν ήταν Γερμανός, ρωτήσαμε τον Κώστα Μερονιανάκη: «Δεν μπορώ να γνωρίζω πως θα ήταν η πορεία μου αν ήμουν Γερμανός. Η ερώτηση είναι υποθετική. Δεν είμαι Γερμανός και έτσι δεν έχω αντίστοιχες εμπειρίες. Γεγονός όμως είναι ότι ήταν δύσκολο να πάρω συμβόλαιο από δισκογραφική εταιρεία. Όταν ξεκίνησα στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο. Πριν από περίπου 20 χρόνια ό,τι υπήρχε στο χώρο του χιπ χοπ ήταν από καθαρά γερμανικά συγκροτήματα. Σήμερα είναι πιο εύκολο να κάνεις καριέρα ως τραγουδιστής έχοντας μεταναστευτικό υπόβαθρο».

Διακωμωδώντας την οικογένεια

Το αστείο με τη μεγαλύτερη επιτυχία επί σκηνής σχετίζεται με τη μητέρα του, η οποία άθελά της διαστρεβλώνει τα γερμανικά ονόματα καταστημάτων, φτιάχνοντας άλλα περισσότερο ή λιγότερα ομόηχα, τα οποία όμως προκαλούν εγγυημένα γέλιο. Συνειδητά ο Κώστας Μερονιανάκης επιλέγει ιστορίες από την οικογένειά του για τις παραστάσεις.

«Στις παραστάσεις μου λέω πολλά για την προσωπική μου ζωή. Νομίζω ότι το κοινό αποδέχεται ευκολότερα την κριτική ή την σάτιρα που κάνεις όταν έχεις διηγηθεί μερικά πράγματα για σένα και το κοινωνικό σου περιβάλλον. Μιλάω για τους δικούς μου, την οικογένεια μου, τους φίλους μου, για τις εμπειρίες μου. Δεν θέλω όμως να με κατατάξουν σε εκείνους που κάνουν αστεία μόνο για μετανάστες, τα γλωσσικά τους προβλήματα και τις δυσκολίες προσαρμογής και ενσωμάτωσης στην γερμανική κοινωνία. Μιλάω για όλες τις αστείες καταστάσεις και ιστορίες που με ενδιαφέρουν και προσωπικά. Για να σατιρίσω κάποιον θα πρέπει να τον συμπαθώ σε κάποιο βαθμό: με απασχολεί, τον παρατηρώ και στη συνέχεια βρίσκω κάτι αστείο».

Παρά τις επιτυχημένες παραστάσεις λόγου, στο επίκεντρο της ζωής του ήταν και παραμένει η μουσική, στην οποία επιστρέφει πάντα ξεκλέβοντας χρόνο μεταξύ των παραστάσεων σάτιρας. Αυτήν την εποχή ετοιμάζει στο στούντιο ένα καινούργιο EP. Στα πολλά ακούσματά του Illmatic ανήκει και η ελληνική μουσική.

«Ακούω κυρίως παλιότερα τραγούδια. Τα καινούργια δεν με πολυενδιαφέρουν, δεν τα γνωρίζω όμως και καλά. Στα τραγούδια της Γιώτας Λύδια ακούς κάποιες φορές ψυχεδελικά στοιχεία. Θα είχε ενδιαφέρον να χρησιμοποιούσα κάποτε ένα σάμπλερ. Μου αρέσει όμως ο Νίκος Παπάζογλου, ο Δημήτρης Μητροπάνος, ο Στράτος Διονυσίου και ο Πασχάλης Τερζής. Περισσότερο όμως ασχολούμαι με ελληνικής καταγωγής μουσικoύς στη Γερμανία όπως ο Lakman, o Greco ή ο Wasi από το συγκρότημα Massive Töne, οι οποίοι τραγουδούν βέβαια γερμανικά».

Στέφανος Γεωργακόπουλος