Η Ελλάδα στη Λειψία

Λιακάδες στη Γερμανία αυτές τις μέρες, ο καλύτερος καιρός για να υποδεχθεί κανείς την εαρινή έκθεση βιβλίου στη Λειψία που διαρκεί μέχρι την Κυριακή. Διεθνής κι αυτή όπως και η μεγάλη φθινοπωρινή αδελφή της στη Φραγκφούρτη, αλλά μικρότερη και εξ υπαρχής φτιαγμένη για το κοινό, 160.000 επισκέπτες αναμένονται φέτος. Μια έκθεση χαρούμενη, με φιλαναγνώστες και παιδιά, συγγραφείς και δημοσιογράφους, ατέλειωτες παράλληλες λογοτεχνικές εκδηλώσεις, ένας χώρος όπου το διάβασμα βρίσκεται στο επίκεντρο του κόσμου και ταυτόχρονα ένα βαρόμετρο για την πορεία του εκδοτικού κλάδου φέτος, ενός κλάδου που στη Γερμανία είχε πέρσι μείωση τζίρου κατά 1,8%.

Ο Έλληνας και ο Κύπριος

Η Ελλάδα ήταν παλιότερα παρούσα στη Λειψία, ιδίως λίγα χρόνια πριν και λίγα χρόνια μετά το 2001, οπότε ήταν τιμώμενη χώρα στη Φραγκφούρτη, και όπως ήταν φυσικό προέβαλλε όπου μπορούσε τα λογοτεχνικά προϊόντα της. Μια ελληνική και μια κυπριακή πινελιά υπάρχουν και φέτος στη Λειψία, στον θεματικό κύκλο «Μικρές γλώσσες, μεγάλες λογοτεχνίες» που κλείνει μάλιστα και δεκαετία παρουσίας στην έκθεση. Περί τίνος πρόκειται; Μικρές γλωσσικές και λογοτεχνικές επικράτειες παρουσιάζουν συγγραφείς τους με ένα κοινό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχει σταθερά και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Φέτος λοιπόν στη Λειψία ο Χρήστος Οικονόμου με το πεζό «Για τους φτωχούς ανθρώπους» από τη συλλογή διηγημάτων του «Κάτι θα γίνει, θα δεις», ένα κείμενο έξυπνα επιλεγμένο μια και η μελαγχολική και χαμηλόφωνη πρόζα του Οικονόμου με αφορμή την απόλυση δυο εργατών μοιάζει σαν να υπομνηματίζει τη σημερινή κρίση στην Ελλάδα, να της δίνει φωνή. Φέτος στη Λειψία και ο Κύπριος συγγραφέας και δημοσιογράφος Πάνος Ιωαννίδης με το βιβλίο του «Αμερική 62», ταξιδιωτικό μυθιστόρημα με ελληνοτουρκικές νότες που διαδραματίζεται στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 60.

Τα μεταφρασμένα και τα αμετάφραστα

Το ενδιαφέρον είναι ότι το βιβλίο του Ιωαννίδη εκδόθηκε στα γερμανικά από τον μικρό οίκο Verlag auf dem Ruffel που ειδικεύεται κυρίως σε τουρκολογική βιβλιογραφία. Προφανώς το βιβλίο ήταν ελκυστικό γιατί είναι αμόλυντο από κάθε ελληνοτουρκική μοχθηρία. Το βιβλίο του Οικονόμου είναι πολύ πιο δύσκολη περίπτωση. Πρώτον είναι πιο καθαρά λογοτεχνικό και άρα κρίνεται με αυστηρότερα κριτήρια, δεύτερον φέρει νεοελληνική υπογραφή που δεν είναι αυτομάτως φορεύς της φήμης στην παγκόσμια κατανομή της λογοτεχνικής εργασίας σήμερα, και τρίτον πρόκειται για συλλογή διηγημάτων, ένα είδος που δεν υπόσχεται ούτως ή άλλως μεγάλες πωλήσεις. Γι’ αυτό και μέχρι στιγμής δεν ευοδώθηκαν οι φιλότιμες προσπάθειες του παραρτήματος του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού στο Βερολίνο να το εντάξει στο εκδοτικό πρόγραμμα του ενός ή του άλλου γερμανικού οίκου. Ας είναι. Δεν μας μένει άλλο από το να εμπιστευθούμε τη λιακάδα αυτών των ημερών, την ανοιχτόκαρδη γιορτή του βιβλίου στη Λειψία και τις απρόσμενες ευκαιρίες.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου