"Επιστροφή" στο μέλλον της πυρηνικής βιομηχανίας

Η πυρηνική ενέργεια αναγεννιέται στην Ευρώπη από την «τέφρα» του μεγαλύτερου πυρηνικού ατυχήματος στην ανθρώπινη ιστορία στο Τσερνομπίλ. Παρά τις καταστροφικότατες επιπτώσεις, η κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίας έχει επαναφέρει στο προσκήνιο την πρόθεσή της να ανέβει και πάλι στο άρμα της πυρηνικής ενέργειας που είχε εγκαταλείψει. Η Μ. Βρετανία και η Γαλλία θέλουν να συνυπογράψουν σχέδια κατασκευής ενός νέου πυρηνικού αντιδραστήρα, η Σουηδία, 30 χρόνια μετά, καλοβλέπει την κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών από την πυρηνική ενέργεια και μόνο το Βέλγιο κρατά ψηλά τη σημαία της αποστροφής από τα πυρηνικά εργοστάσια. Πάνω σε αυτόν τον καμβά, η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να επιστρέψει στην αγκαλιά τη πυρηνικής ενέργειας.

«Φιλική, φτηνή, ανεξάντλητη»

Ποιος να το περίμενε ότι 23 χρόνια μετά το Τσέρνομπιλ η πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη θα διερχόταν εποχή αναγέννησης. Ανάμεσα στις χώρες που επανακάμπτουν «στον πυρηνικό εφιάλτη» βρίσκεται και η Ιταλία. Μετά από 22 χρόνια, η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στην κατασκευή ενός νέου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας. Οι Ιταλοί, αμέσως μετά το ατύχημα στο Τσερνομπίλ και υπό το κράτος πανικού και αβεβαιότητας για το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας, είχαν ψηφίσει, σε ποσοστό 70%, κατά της πυρηνικής βιομηχανίας και από το 1987 μέχρι το 1990 όλοι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες της χώρας τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Τώρα όμως ο υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, Κλαούντιο Σκαιόλα, εξήγγειλε την κατασκευή μέσα στην τρέχουσα νομοθετική περίοδο ενός αντιδραστήρα νέας γενιάς.

Ο Σέρζτιο Γκαρίμπα, σύμβουλος ενέργειας του υπουργού, υπερασπίστηκε την απόφαση, που τη θεωρεί προφανή για πολλούς λόγους. «Η ιταλική κυβέρνηση», υποστηρίζει, «θεωρεί ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί μια από τις υπάρχουσες επιλογές της Ευρώπης. Οι λόγοι είναι τρεις: τα πυρηνικά εργοστάσια παράγουν ενέργεια φιλική προς το περιβάλλον, δηλαδή χωρίς βλαβερές εκπομπές, σε μεγάλη ποσότητα και σε ανταγωνιστικές τιμές για τους επιχειρηματίες. Με τον τρόπο αυτό αποδεσμευόμαστε από την ανάγκη κάλυψης των ενεργειακών μας αναγκών από το εξωτερικό».

«Ακριβή η επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια»

«Η ιταλική κυβέρνηση θέλει να επιστρέψει η χώρα στην πυρηνική εποχή, που εγκατέλειψε το 1987», αντιτείνει ο Στέφανο Τσιαφάρι, προϊστάμενος της οικονομικής επιτροπής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Lega Ambiente». «Τα σχέδιά της βασίζονται σε υποθέσεις εντελώς λανθασμένες. Δεν είναι οι εισαγωγές που κάνουν την πυρηνική τεχνολογία ανεξάρτητη. Η Ιταλία δεν διαθέτει ουράνιο και πρέπει να εισάγει αυτό το υλικό. Πρέπει επίσης να συνυπολογίσουμε ότι τα αποθέματα ουρανίου στη γη κάποτε θα στερέψουν. Οι πιο πλούσιες περιοχές σε ουράνιο έχουν αποθέματα για 50 ως 80 χρόνια με βάση τις σημερινές μας ανάγκες».

Σε περίπτωση που κι άλλες χώρες στραφούν στην πυρηνική ενέργεια, το διάστημα περιορίζεται στα 20 με 30 χρόνια με αποτέλεσμα να μεγαλώνει το κόστος της πυρηνικής ενέργειας. Η Μόνικα Φρασόνι, ευρωβουλευτής του κόμματος των Πρασίνων Verdi επιβεβαιώνει ότι η επιστροφή στη πυρηνική ενέργεια θα είναι μια δαπανηρή υπόθεση. «Η Ιταλία κατέβηκε από το πυρηνικό άρμα το 1987», λέει, «δεν είχε την πρόνοια να επενδύσει σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, ούτε έχει τα χρήματα να το κάνει, όπως η Γερμανία και η Ισπανία. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, και μόνο ένα πυρηνικό εργοστάσιο κοστίζει 4 με 5 δις ευρώ».

«Βγάλτε το καλώδιο από την πρίζα»

Οι πολέμιοι θεωρούν την πυρηνική ενέργεια ξεπερασμένη και για άλλους λόγους. Καταρχήν, το διάστημα από τον σχεδιασμό μέχρι τη θέση σε λειτουργίας ενός πυρηνικού εργοστασίου μπορεί να φτάσει και 10 χρόνια. Και αφετέρου, τα νέα πυρηνικά εργοστάσια δεν παρέχουν καμία ασφάλεια, όπως ισχυρίζεται η ιταλική κυβέρνηση. Ένα άλλο πρόβλημα είναι τα πυρηνικά απόβλητα. Τι θα απογίνουν; Οι Ιταλοί παρακολουθούν τις εξελίξεις και έχουν εξοργιστεί με τις διεθνείς συναλλαγές των ιταλικών ενεργειακών κολοσσών, για παράδειγμα της κρατικής κατά 30% ΕΟΝ, που επενδύει σε αμφιβόλου ασφάλειας πυρηνικά εργοστάσια της Ανατολικής Ευρώπης. Έτσι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας προετοιμάζονται για μεγάλες κινητοποιήσεις με σύνθημα την φράση «βγάλτε το καλώδιο από την πρίζα». Μαύρα σκοτάδια περιμένουν την Ευρώπη.