Επιθετική πολιτική της Τουρκίας στον πολιτισμό το 2007

Σε ένα εντυπωσιακό παλάτι στην Καρλσρούη φιλοξενείται το Landesmuseum, το μουσείο του κρατιδίου στο οποίο εγκαινιάστηκε πριν από μερικές ημέρες η έκθεση με τον τίτλο «Πριν από 12.000 χρόνια στην Ανατολία-τα παλαιότερα μνημεία της ανθρωπότητας.» Αρκετές εκατοντάδες εκθέματα τα οποία συγκεντρώθηκαν με μεγάλη προσοχή από 11 διαφορετικά μουσεία της Τουρκίας.

Το 2007 η Τουρκία ξεκινάει μια επιθετική πολιτική στο θέμα των εκθέσεων με σκοπό να παρουσιάσει στο εξωτερικό τους αρχαιολογικούς θησαυρούς που φιλοξενούνται στα μουσεία της. Προγραμματίζονται συνολικά 7 εκθέσεις στην Ευρώπη καθώς και στην Ιαπωνία και στη Νότια Κορέα. Αυτή τη στιγμή η πιο εντυπωσιακή και παράλληλα η έκθεση που περιλαμβάνει τα αρχαιότερα αντικείμενα βρίσκεται στην Καρλσρούη. Για τη γερμανοτουρκική συνεργασία λέει σχετικά ο Ορχάν Ντιτσκίν, γενικός διευθυντής των τουρκικών μουσείων:

«Στην Ανατολία υπάρχουν σημαντικοί αρχαιολογικοί θησαυροί. Οι περιοχές εξερευνούνται από κοινού με τους Γερμανούς. Αυτή τη στιγμή γίνονται ανασκαφές σε 140 περιοχές, οι 100 από αυτές ανήκουν στην άμεση δικαιοδοσία των τουρκικών κρατικών μουσείων. Ενώ οι ανασκαφές στις 40 υπόλοιπες περιοχές γίνονται από αλλοδαπούς ερευνητές. Αναφέρω μόνο ενδεικτικά τις ανασκαφές που γίνονται στην Τροία, την επίβλεψη των οποίων είχε ο κορυφαίος καθηγητής Μάνφρεντ Κόρφμαν.»

Τα κονδύλια για τις ανασκαφές αναμένεται να αυξηθούν το επόμενο διάστημα γεγονός που θα είχε ως αποτέλεσμα να έρθουν περισσότερα στοιχεία στο φως για τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων, των Αιγυπτίων, των Φοινίκων. Ενώ μέχρι πριν από 20 χρόνια η Ιεριχώ στην Ιορδανία θεωρούνταν το κέντρο ενός νέου τρόπου ζωής μετά τις ανασκαφές των τελευταίων 20 χρόνων η εικόνα αυτή άλλαξε. Εντωμεταξύ οι ειδικοί θεωρούν σπουδαίας σημασίας το βόρειο τμήμα της λεγόμενης ‘γόνιμης ημισελήνου’ όπου η γη ήταν εύφορη και υπήρχε σημαντική κτηνοτροφία. Στα νοτιανατολικά της Τουρκίας ανάμεσα στον Τίγρη και τον Ευφράτη εντοπίστηκαν εκατοντάδες ερείπια κατοικημένων περιοχών αλλά και εκατοντάδες αντικείμενα με αναπαραστάσεις ανθρώπων και ζώων.

Μια από τις σημαντικότερες ανασκαφές των τελευταίων χρόνων στην Τουρκία είναι στην περιοχή Γκεπεκλί Τεπέ όπου προσφέρονται σπουδαίες πληροφορίες για την παλαιολιθική εποχή. Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα της ιστορίας είναι πως πέρασε ο άνθρωπος από το στάδιο του κυνηγού στην αγροτική οικονομία. Ο επιμελητής της έκθεσης Κλέμενς Λίχτερ θεωρεί πως οι μνημειώδεις λίθινες κατασκευές στο Γκεπεκλί Τεπέ ίσως να δίνουν μια εξήγηση:

«Οι μνημειώδεις αυτές κατασκευές καταδεικνύουν ένα πράγμα ξεκάθαρα. Για να κατασκευαστεί αυτό το συγκρότημα απαιτούνταν ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Έτσι ίσως να ξεκίνησε ο άνθρωπος να ασχολείται με τις καλλιέργειες. Όταν συγκεντρώνονται τόσοι πολλοί άνθρωποι μαζί, για να κατασκευάσουν τέτοια συγκροτήματα θα πρέπει με κάποιο τρόπο να τραφούν. Ίσως εκεί να βρίσκεται η αρχή. Ήδη συνέλλεγαν άγριο σιτάρι και ίσως κάποια στιγμή να ήρθε η ιδέα να το σπείρουν για να συγκεντρώσουν μεγαλύτερες ποσότητες γιατί θα μπορούσαν να θρέψουν περισσότερους ανθρώπους.»

Αυτό είναι φυσικά μόνο μια υπόθεση εργασίας. Οι λίθινες αυτές κατασκευές βρίσκονται στο Γκεπεκλί Τεπέ εδώ και 9.500 ή ακόμα και 12.000 χρόνια και αν ακόμα δεν μπορούν να δώσουν σίγουρες απαντήσεις μπορούν να εντυπωσιάσουν.

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου